Wyniki badań czaszek znalezionych w zatopionych jaskiniach Jukatanu

Oryginalny artykuł: 9,900-year-old Mexican female skeleton distinct from other early American settlers

Osteologiczne świadectwa z zatopionych jaskiń i cenotes w pobliżu Tulum (stan Quintana Roo, Meksyk) wskazują na obecność ludzi na Półwyspie Jukatan w późnym plejstocenie. 13000-9000 lat temu jaskinie położone w odległości kilku kilometrów od wybrzeża Morza Karaibskiego były suche i dostępne dla ludzi i zwierząt, gdyż zostały zalane dopiero we wczesnym holocenie, kiedy to podniósł się poziom morza. Do tej pory archeolodzy natrafili na dobrze zachowane szkielety ludzkie w Hoyo Negro, Naharan, Muknal i Las Palmas. W ostatnich latach dołączyła do nich jaskinia Chan Hol, gdzie znaleziono w sumie trzy szkielety Paleoindian, w tym jeden (tzw. Chan Hol 2) należący do najstarszych na terenie Ameryki. Przeprowadzone badania antropologiczne podkreślają znaczenie tych jaskiń dla zrozumienia zasiedlania Ameryki i rzucają nowe światło na temat najwcześniejszych mieszkańców Meksyku.

Prace w jaskini Chan Hol (fot. Eugenio Acevez)

Grupa uczonych z Niemiec, Anglii i Meksyku opublikowała ostatnio wyniki badań szkieletu znalezionego w 2016 roku w jaskini Chan Hol i oznaczonego jako Chan Hol 3. Szkielet ten należy do kobiety zmarłej w wieku około 30 lat, pochodzi sprzed 9900 lat i znajdował się w zatopionej jaskini na głębokości ośmiu metrów, w odległości 1141 metrów od wejścia do cenote. Kości były rozrzucone na obszarze 3 metrów kwadratowych, a szkielet zachował się w około 30%. Zebrane pozostałości obejmują: czaszkę, żuchwę, obojczyki, rękojeść mostka, lewą kość ramienia, kości udowe, piszczele, trzy fragmenty miednicy, dwa fragmenty łokci, kawałek trzonu kości promieniowej, fragmenty siedmiu kręgów i siedmiu żeber oraz trzy paliczki.

A) Mapka przedstawiająca jaskinie w rejonie Tulum, w których znaleziono szkielety ludzkie

pochodzące sprzed ponad 9000 lat; B) miejsce znalezienia trzech szkieletów w jaskini Chan Hol;

C) i D) rozmieszczenie szczątków ludzkich oznaczonych jako Chan Hol 3 (źródło ilustracji: PLOS ONE)

Uczeni zwrócili szczególną uwagę na morfologię czaszki. Okazało się bowiem, że w przypadku szczątków znalezionych w jaskiniach w rejonie Tulum, czaszki są mezocefaliczne, różniące się znacząco od czaszek dolichocefalicznych spotykanych u Paleoindian z Centralnego Meksyku i pochodzących sprzed 12000-7000 lat. Zdaniem badaczy, dowodzi to obecności dwóch odmiennych populacji Paleoindian, które w okresie od późnego plejstocenu do wczesnego holocenu zamieszkiwały ziemie dzisiejszego Meksyku.

Znalezione fragmenty szkieletu Chan Hol 3 (źródło ilustracji: PLOS ONE)

Jak podaje Wolfgang Stinnesbeck z Uniwersytetu w Heidelbergu (Niemcy), można wysunąć dwie hipotezy wyjaśniające takie zjawisko. Jedna zakładałaby pochodzenie tych dwóch populacji z różnych obszarów geograficznych. Zgodnie z drugą, zmiany mogły nastąpić w wyniku lokalnych procesów mikroewolucyjnych, jak izolacja genetyczna, preferencje siedliskowe, strategie przetrwania, a nawet dieta. Wczesne osadnictwo w Ameryce wydaje się znacznie bardziej złożone niż do tej pory sądzono.