Mieszkańcy Wyspy Wielkanocnej wznosili posągi moai do połowy XVIII wieku

Oryginalny artykuł: Researchers revise timing of Easter Island's societal collapse

Przez wiele lat panowało powszechne przekonanie, że budowa platform ahu z posągami moai na Wyspie Wielkanocnej ustała około 1600 roku, po katastrofie ekologicznej i demograficznej. Przypadek Rapa Nui podawano jako model upadku społeczeństw. Jednak nowe badania, które przeprowadzili Robert J. DiNapoli (University of Oregon), Carl Lipo (Bringham University, Nowy Jork), Timothy M. Rieth (International Archaeological Research Institute, Hawaje) i Terry L. Hunt (University of Arizona) dowodzą, że wznoszenie platform i posągów było kontynuowane przez mieszkańców Wyspy Wielkanocnej jeszcze przez co najmniej 150 lat.

Platforma Ahu Nau Nau, wzniesiona na północnym krańcu Wyspy Wielkanocnej
jest jednym z 11 miejsc przebadanych przez Roberta DiNapoli i jego zespół
(fot. Robert DiNapoli) 

Uczeni wykorzystali statystykę bayesowską i chcąc ustalić chronologię wznoszenia platform, zebrali dane pochodzące z datowania radiowęglowego i badań stratygraficznych budowli oraz informacje zawarte w zapiskach holenderskich, hiszpańskich i angielskich żeglarzy, którzy dotarli na Wyspę Wielkanocną. Budowa platform rozpoczęła się po zasiedleniu wyspy w XIII wieku i gwałtownie wzrosła pomiędzy początkiem XIV wieku a połową XV wieku. Holendrzy, którzy przybyli tam w 1722 roku podawali, że moai były nadal wykorzystywane podczas rytuałów i nic nie wskazywało na upadek społeczeństwa. Podobne wzmianki zachowały się w relacjach Hiszpanów, którzy odwiedzili wyspę w 1770 roku. Jednak gdy James Cook dotarł tam w 1774 roku, społeczeństwo Rapa Nui było pogrążone w kryzysie, a posągi poprzewracane.

Wyspa Wielkanocna (źródło fot. National Geographic)

Wyniki badań wykazały brak dowodów upadku społeczności Rapa Nui przed kontaktem z Europejczykami i choć doprowadził on do wielu tragicznych zdarzeń, wszystko wskazuje na to, że miejscowa ludność kontynuowała swoje wieloletnie tradycje.