Na terenie Xochimilco (miasto Meksyk) odkryto pozostałości domostwa i pochówki

Oryginalny artykuł: Develan los ultimos siete siglos de una vivienda xochimilca y el destino de sus antiguos habitantes 

Przez ostatnie trzy miesiące archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) prowadzili wykopaliska na terenie posiadłości o powierzchni 630 metrów kwadratowych, położonej w pobliżu Centrum Sportowego Xochimilco (miasto Meksyk), w dzielnicy San Pedro Tlalnáhuac, gdzie planowana jest budowa lokalu handlowego. Prace były konieczne, gdyż jest to teren o dużym potencjale archeologicznym. Odkryto pozostałości domostwa ludności Xochimilca, pokazujące wysiłki podejmowane przez dawnych mieszkańców w celu ochrony domów przed zalaniem. Natrafiono też na kilkanaście pochówków, które pozwalają przekonać się o zmianach w praktykach grzebalnych po hiszpańskim podboju.

Prace wykopaliskowe na terenie dzielnicy San Pedro Tlalnahuac w mieście Meksyk
(fot. Meliton Tapia, INAH)

Kierująca pracami Mara Abigail Becerra Amezcua oraz jej współpracownicy, Hussein Amador Palacios i Areli Recoba Guarneros stwierdzili, że kolejni mieszkańcy dokonali niewielu zmian w konstrukcji domu, zachowując praktycznie ten sam układ przestrzenny od wczesnego okresu postklasycznego (lata 900-1350). Z tych czasów, zbiegających się z władzą ludności Culhua w Dolinie Meksyku pochodzi najstarszy kontekst archeologiczny zachowany na głębokości ponad dwóch metrów. Dawni mieszkańcy starali się zmieniać naturalne ukształtowanie terenu aby kontrolować wodę w pobliskim jeziorze i utrzymać chinampas (sztuczne wyspy przeznaczone na uprawy).

Pozostałości dawnej budowli mieszkalnej i dziedzińca służącego jako przestrzeń grzebalna
(fot. Meliton Tapia, INAH)

Kolejna, odsłonięta przez archeologów warstwa leżąca powyżej pochodzi z późnego okresu  postklasycznego (lata 1350-1521), z którego zachowały się pozostałości dwóch kompleksów mieszkalnych, wzniesionych z kamienia i cegieł adobe, posadzki oraz palenisko. Xochimilco było wówczas ośrodkiem podlegającym Mexikom i dostarczało im produkty rolne oraz inne towary. W tym okresie dodano mury oporowe i małe platformy, a także stale wyrównywano poziom pomieszczeń ze względu na ciągłe zalewanie terenu.

Pochówek z późnego okresu postklasycznego (fot. Meliton Tapia, INAH)

Na dziedzińcu pomiędzy domami odkryto do tej pory 17 pochówków, z których większość pochodzi z późnego okresu postklasycznego, choć są też nieliczne z wczesnego okresu kolonialnego. Xochimilco dostało się w ręce Hiszpanów po bitwie 15 kwietnia 1521 roku. W jednym z grobów znaleziono przy zmarłym naczynie ceramiczne i wykonane z obsydianu bezote (ozdobę umieszczaną pod dolną wargą), które mogą wskazywać na jego wyższy status społeczny. Przestrzeń grzebalna została poświęcona poprzez złożenie w ofierze psa. Z wyjątkiem jednego szkieletu niemowlęcia, pozostałe pochówki należą do osób dorosłych, których ciała ułożono na linii wschód-zachód lub północ-południe w pozycji zgiętej, grzbietowej leżącej, zgodnie z mezoamerykańskimi praktykami grzebalnymi.

Pochówek z wczesnego okresu kolonialnego (fot. Meliton Tapia, INAH)

Natomiast w przypadku dwóch pochówków z wczesnego okresu kolonialnego ciała ułożono w pozycji rozciągniętej, już zgodnie z tradycją chrześcijańską. Zmarli zostali jednak pochowani w swym miejscu zamieszkania, a zatem można zauważyć, że zmiany w praktykach grzebalnych następowały stopniowo, przy zachowaniu pewnych idei prekolumbijskiej kosmowizji.