Badania warzelni soli w Ek Way Nal (Belize)

Oryginalny artykuł: Archeologists discover salt workers' residences at underwater Maya site

Heather McKillop i jej zespół od wielu lat prowadzą prace na terenie  Paynes Creek (Belize), gdzie zachowały się dawne warzelnie soli Majów. W miejscu nazwanym przez nich Ek Way Nal, w pozbawionym tlenu osadzie na dnie morza natrafili na pozostałości solnych kuchni, gdzie solankę gotowano w glinianych naczyniach nad ogniem, w zadaszonych budowlach wzniesionych z drewnianych pali. Niegdyś kuchnie te znajdowały się na lądzie, ale zostały zatopione gdy podniósł się poziom wody. 

Mapka przedstawiająca miejsca, w których prowadzono prace (autor: Mary Lee Eggart)

Chociaż prace w terenie wstrzymano w marcu 2020 roku z powodu pandemii, to Heather McKillop (z Louisiana State University, Baton Rouge, USA) i E. Cory Sills (z University of Texas, Tyler, USA) postanowiły skupić się na badaniach w laboratorium, gdzie czekały setki próbek drewna pobranych z pozostałości słupów oraz liczne fragmenty ceramiki. Od dawna uczeni zastanawiali się nad samą organizacją produkcji soli, czy zajmowali się nią robotnicy sezonowi czy też było to zajęcie codzienne, czy osoby te zamieszkiwały na wybrzeżu czy w miejscach położonych w głębi lądu. 

Fotografia z zaznaczonym Ek Way Nal (fot. Eddie Weeks, Louisiana State University)

Próbki drewna zostały poddane datowaniu radiowęglowemu dla każdego z dawnych budynków w Ek Way Nal w celu sprawdzenia, czy wszystkie one pochodzą z tego samego okresu. Okazało się, że wznoszenie kuchni solnych rozpoczęło się w późnym okresie klasycznym i było kontynuowane do końcowego okresu klasycznego, obejmując lata 600-900 n.e. 

Ek Way Nal - czerwone chorągiewki ukazują miejsca, w których natrafiono na
pozostałości dawnych kuchni solnych (fot. Heather McKillop)

Heather McKillop podaje, że jako model porównawczy dla różnych czynności, jak gotowanie solanki czy solenie ryb wykorzystano dobrze przebadany ośrodek Majów w Sacapulas (Gwatemala). Ustalono trzyczęściową sekwencję konstrukcyjną budowli z kuchniami solnymi, co najmniej jedno miejsce zamieszkania i obszar na wolnym powietrzu, gdzie ryby solono i suszono. Badania nie tylko wykazały, że w Ek Way Nal działało jednocześnie dziesięć kuchni solnych, ale również pozwoliły ocenić zdolność produkcyjną. Nadwyżki soli były magazynowane przez rodziny i zabierane na targowiska do położonych w głębi lądu ośrodków, gdzie wymieniano je na inne towary.

Kopia malowidła z Calakmul przedstawiająca osobę sprzedającą sól
(fot. Boguchwała Tuszyńska)

O Ek Way Nal była już mowa w poście:  "Wyjątkowe narzędzie z jadeitu odkryte w Belize"