Stanowisko archeologiczne Cerro del Teul otwarte dla zwiedzających

Oryginalny artykuł: Abre al publico Cerro del Teul, sitio arqueologico con 16 siglos de ocupacion prehispanica al sur de Zacatecas

Cerro del Teul, po La Quemada i Alta Vista Chalchihuites jest trzecim stanowiskiem archeologicznym na terenie meksykańskiego stanu Zacatecas, które zostało otwarte dla zwiedzających. Prowadzone w ostatnich latach wykopaliska wykazały, że Cerro del Teul było zamieszkiwane przez około 1600 lat, a pierwsze ślady osadnictwa sięgają kilku wieków przed naszą erą.

Główny Plac w Cerro del Teul (fot. Héctor Montaño, INAH)

Kierujący projektem archeologicznym Peter Jiménez Betts i Laura Solar Valverde przekazali, że obecność źródeł wody w górzystych okolicach Cerro del Teul zadecydowała o wyborze tego miejsca na centrum ceremonialne, odzwierciedlające tym samym prekolumbijskie altepetl („woda-góra”). Dawni mieszkańcy przystosowali cztery poziomy na północno-wschodnim zboczu wzgórza do wzniesienia kompleksu architektonicznego oraz zaprojektowali system kanałów, które można dostrzec na Głównym Placu.

Kanał biegnący przez Główny Plac (fot. Héctor Montaño, INAH)

Przy placu o długości 45 m i szerokości 22 m wznoszą się dwie budowle piramidalne, mniejsza po stronie północnej i większa – po wschodniej oraz rodzaj tarasu, z którego można było korzystać podczas ceremonii o charakterze publicznym, upamiętniających mity stworzenia. W centrum placu zachowały się pozostałości okrągłego ołtarza i ślady paleniska. Główny Plac łączy się z Zagłębionym Dziedzińcem o podstawie kwadratowej (45m x 45m), otoczonym murami. Archeolodzy natrafili tam na pochówki osób z deformacją czaszek i opiłowanymi zębami. Przy zmarłych złożono naczynia ceramiczne i przedmioty z miedzi.

Pozostałości okrągłego ołtarza ustawionego niegdyś przed piramidą (fot. Héctor Montaño, INAH)

Kolejną budowlą w Cerro del Teul jest Boisko do gry w piłkę, z bocznymi murami. Odkryto tam dwie kamienne rzeźby, przedstawiające graczy, choć niegdyś musiały znajdować się cztery takie rzeźby, służące jako znaczniki boiska.

Boisko do gry w piłkę (fot. Héctor Montaño, INAH)

W okolicach Cerro del Teul zachowały się przykłady sztuki naskalnej, świadczące o pobycie nomadów. Jednak na początku naszej ery osiedliły się tam grupy ludności, które przejęły praktyki rolnicze i pewne wzorce kulturowe z ziem Zachodniego Meksyku, na przykład groby szybowe. Duże zmiany nastąpiły w połowie pierwszego tysiąclecia naszej ery, co było związane z potęgą i późniejszym upadkiem Teotihuacan. Z tego okresu pochodzi pierwsza faza konstrukcyjna centrum ceremonialnego.

Budowla piramidalna w Cerro del Teul (fot. Héctor Montaño, INAH)

W latach 700-900 mieszkańcy Cerro del Teul zaczęli utrzymywać bliskie relacje z położonymi na północy ośrodkami La Quemada i Alta Vista Chalchihuites. Łączyło ich wiele cech kulturowych, podobna ceramika i ikonografia, w tym pierwsze wizerunki orła rozszarpującego węża, które stały się narodowym symbolem Meksyku. Cerro del Teul przeżywało szczyt swego rozkwitu w latach 900-1300, włączając się w rozległą sieć kontaktów ze społecznościami z ziem na wybrzeżu Oceanu Spokojnego. Z owych czasów zachowały się pozostałości pieca do wytapiania miedzi, najstarszego ze znalezionych do tej pory w Meksyku. Nie wiadomo, jak nazywali się dawni mieszkańcy Cerro del Teul, ale ich potomkowie, znani jako Caxcanes, byli grupą ludności Nahua.