Prace konserwatorskie w miastach Majów na terenie stanu Quintana Roo

Oryginalny artykuł: Resplandece la pintura mural del Caribe mexicano mediante la conservacion

Wybrzeże Morza Karaibskiego w dzisiejszym stanie Quintana Roo było zamieszkiwane przez Majów od późnego preklasyku (300 r. p.n.e. – 300 r. n.e.) do późnego postklasyku (lata 1200-1550). W tym ostatnim okresie ponownie ożywiła się działalność budowlana, a pozostałości wznoszonych wówczas świątyń przetrwały do dzisiaj. Jednak panujące na tych ziemiach warunki atmosferyczne przyczyniły się do powstania licznych uszkodzeń, szczególnie w przypadku malowideł ściennych, dekoracji ze stiuku i kamiennych elementów architektonicznych, które były narażone na palące słońce, deszcz, wiatr, słoną bryzę i nagłe zmiany temperatury.

Budowla znana jako Casa Azul („Niebieski Dom”) w Calica
(fot. Mónica A. López Portillo Guzmán)

Konserwacja malowidła w budowli Casa Azul w Calica
(fot. Mónica A. López Portillo Guzmán)

Rysy i pęknięcia spowodowane zasoleniem, przesiąkająca woda i mikroorganizmy pozostawiły trwały ślad na zabytkach. Powstrzymanie i kontrolowanie tych procesów zniszczenia jest jednym z zadań Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), który w ramach różnych projektów prowadzi prace konserwatorskie i restauratorskie na terenie wielu stanowisk archeologicznych w północnej części stanu Quintana Roo.

Prace przy fryzie Budowli 1 w Grupie D w Coba

(fot. Mónica A. López Portillo Guzmán)

Mónica A. López Portillo Guzmán od trzydziestu lat kieruje grupą specjalistów, którzy do tej pory przeprowadzili prace na terenie dwunastu stanowisk archeologicznych, gdzie konserwacji zostały poddane pochodzące z okresu postklasycznego malowidła na wewnętrznych i zewnętrznych ścianach budowli, reliefy rzeźbione w kamieniu i modelowane w stiuku, rzeźby i kolumny. W minionym sezonie skupiono się na miastach: El Meco, Calica (znane też jako Rancho Ina), Xamanhá, El Rey, San Miguelito i Coba.

Konserwacja malowideł w Budowli 1 w Grupie D w Coba (fot.  Mónica Garza)

Jak podkreśla Mónica A. López Portillo Guzmán, prace restauratorskie w stanie Quintana Roo stanowią wielkie wyzwanie, gdyż uszkodzenia spowodowane są różnymi czynnikami, z których jedne są związane z użytymi przez Majów materiałami, inne mają charakter biologiczny, fizyczny i chemiczny, do czego dochodzą niszczące huragany i ewentualne pożary w okresach suszy.

Prace restauratorskie we wnętrzu Budowli 3b w El Rey
(fot. Mónica A. López Portillo Guzmán)

Głównym celem projektu jest zastosowanie metod zapobiegawczych. Aktualizuje się rejestry fotograficzne i graficzne, oceniając przy tym stan poprzednich prac. Poza kontynuowaniem konserwacji zabytków, monitorowane są elementy ochronne, jak zadaszenia z liści palmowych i ograniczenia przejść dla zwiedzających. Wreszcie przeprowadza się analizy, bada i interpretuje zniszczenia, poznaje użyty przez Majów materiał budowlany i stosowane techniki, aby przygotować odpowiednią bazę danych.