Odkrycie grobowca w rejonie Cantona (stan Puebla, Meksyk)

Oryginalny artykuł: Arqueologos del INAH descubren primera tumba troncoconica en la region de Cantona, Puebla

Mieszkańcy Tepeyahualco (stan Puebla, Meksyk) natrafili po bocznej stronie pobliskiej drogi na dawny pochówek i niezwłocznie powiadomili o swym znalezisku archeologów z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH). Na tym terenie znajdują się liczne nieregularne formacje podobne do niewielkich, spłaszczonych w górnej części pagórków z bazaltu i tezontle (kamienia wulkanicznego o czerwonej barwie), wykorzystywanych przez okoliczną ludność jako materiał budowlany. Jak się okazało, jeden z nich skrywał szczątki ludzkie z czasów prekolumbijskich.

Tereny w rejonie Tepeyahualco z widocznymi po lewej stronie małymi pagórkami,
z których jeden skrywał szczątki ludzkie z czasów prekolumbijskich
(fot. Centrum INAH - Puebla)

Po przeprowadzeniu inspekcji, archeolodzy María de la Luz Aguilar Rojas i Alberto Diez Barroso Repizo z Centrum INAH – Puebla przekazali, że w grobie znajdowały się zachowane w stosunkowo złym stanie szczątki czterech młodych, dorosłych osób, z których jedna wyróżniała się deformacją czaszki. Datowanie znalezionych przy zmarłych fragmentów ceramiki wskazuje na lata od 300 r. p.n.e. do 50 r. n.e. Ponieważ miejsce to położone jest w odległości sześciu kilometrów na południe od wzniesionego na warstwie lawy wulkanicznej dawnego prekolumbijskiego miasta Cantona, badacze sądzą, że złożone w grobie osoby mogły pochodzić z tego właśnie ośrodka. Jednocześnie świadczy to o wielkim obszarze, jaki zajmowała Cantona i o praktykach grzebalnych osób zamieszkujących jej peryferia.

Pochówek odkryty w rejonie Tepeyahualco (fot. Centrum INAH - Puebla)

Na szczególną uwagę zasługuje natomiast sam grobowiec w kształcie ściętego stożka lub butli, gdyż jest pierwszym tego typu zlokalizowanym poza stanowiskiem archeologicznym Cantona. W podglebiu z tezontle zachowały się wewnętrzne ściany z wygładzonych kamieni, a na zewnątrz kawałki bazaltu. Takie pochówki były spotykane w okresie formatywnym, około 300 r. p.n.e. i podobne zlokalizowano też w Cuicuilco (południowa część miasta Meksyk) oraz na ziemiach stanów Guanajuato i Michoacan w Zachodnim Meksyku.

Ceramika znaleziona w grobowcu (fot. Centrum INAH - Puebla)

Grobowiec w formie butli ma 1,60 m wysokości, a jego średnica wynosi u podstawy 97 cm, w części środkowej – 1,10 m, a w górnej – 45 cm. Jako że od dziesięcioleci teren ten był eksploatowany przez okolicznych mieszkańców, połowa kryjącego pochówek pagórka została zniszczona, co spowodowało zapadnięcie się sklepienia grobu. W odległości około 1,50 m w kierunku północno-wschodnim natrafiono na pozostałości innego, podobnego pochówku, który uległ niemal całkowitemu zawaleniu.