Archeolodzy odkryli dobrze zachowane canoe Majów

Oryginalny artykuł: Arqueólogos localizan canoa prehispánica en un cenote durante proyecto del Tren Maya

Podczas prac archeologicznych związanych z budową trasy kolejowej dla pociągu przez ziemie Majów, eksperci z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) dokonali kolejnych interesujących odkryć. Tym razem badania objęły odcinek drogi prowadzącej z Izamal (stan Jukatan) do Cancun (stan Quintana Roo), gdzie na terenie miejsca nazwanego San Andrés znajdują się trzy zbiorniki wodne: cenote, cenote w formie studni i tak zwana rejoyada. Jak podaje ekspertka w dziedzinie archeologii podwodnej Helena Barba Meinecke, podczas eksploracji cenote, na głębokości pięciu metrów poniżej obecnego poziomu wody nurkowie dostrzegli na kamiennej ścianie jakiś ciemny ślad o rozmiarach 60-90 cm. W miejscu tym, przypuszczalnie wskazującym na dawny poziom wody, zlokalizowano jaskinię, wewnątrz której zauważono coś, co przypominało pień drzewa. Po inspekcji okazało się, że chodzi o pochodzące z czasów prekolumbijskich i dobrze zachowane canoe Majów.

Canoe Majów odkryte w cenote w San Andres (fot. SAS-INAH)

Zdaniem archeologów, ta łódka o długości 1,60 m, szerokości 80 cm i wysokości 40 cm mogła być wykorzystywana do wydobywania wody z cenote lub służyła jako depozyt darów ofiarnych składanych podczas rytuałów. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że jest to pierwsze kompletne canoe znalezione na ziemiach Majów, gdyż do tej pory natrafiano jedynie na fragmenty łodzi i wioseł w meksykańskim stanie Quintana Roo, w Gwatemali i Belize. Wstępne badania zakładają, że skoro San Andrés (leżące na peryferiach Chichen Itza) może być datowane na lata 830-950, to łódka pochodzi prawdopodobnie z tego samego okresu. Jednak w najbliższym czasie zostaną przeprowadzone dokładniejsze analizy, które pozwolą ustalić wiek canoe na podstawie dendrochronologii i gatunek wykorzystanego drewna. Uczeni zamierzają też przygotować trójwymiarowy model łódki, co nie tylko pomoże w dalszych badaniach, ale i pozwoli wykonać repliki, które będzie można przekazać do miejscowych muzeów, w tym do Muzeum Archeologii Podwodnej w Campeche. 

Cenote w San Andres (fot. SAS-INAH)

W dwóch pozostałych zbiornikach wodnych w San Andrés również natrafiono na pozostałości archeologiczne. W drugim cenote znaleziono szczątki ludzkie i ceramikę oraz malowidło ścienne przy wejściu. Z kolei na ścianach tak zwanej rejoyada zachowały się odciski malowanych dłoni. Poza tym archeolodzy wydobyli kadzielnicę z późnego okresu postklasycznego (lata 1200-1500), kamienną stelę, nóż o przeznaczeniu rytualnym i ponad 40 naczyń ceramicznych, które zostały wcześniej celowo rozbite.

Kadzielnica znaleziona przez archeologów w San Andres (fot. SAS-INAH)

Badacze podkreślają, że w miejscach tych z całą pewnością odprawiano ceremonie, o czym świadczą nie tylko celowo zniszczone naczynia ceramiczne, ale również pozostałości węgla drzewnego, wskazujące na ich wystawienie na ogień, a także sposób umieszczenia przykrywających je kamieni. Rytuały odprawiano na przestrzeni kilkuset lat, czego dowodzi różnorodność i chronologia ceramiki.