Rezultaty wykopalisk w Rupac (Peru)

Oryginalny artykuł: Rupac: recientes hallazgos arqueológicos revelan que su ocupación se remonta a 2,000 años

Stanowisko archeologiczne Rupac (dystrykt Atavillos Bajo, prowincja Huaral, departament Lima, Peru) położone jest na szczycie wzgórza o wysokości 3580 m n.p.m. w jurysdykcji wspólnoty z San Salvador de Pampas. Do tej pory sądzono, że miejsce to było zamieszkane od około 1000 roku, jednak rezultaty prac wykopaliskowych prowadzonych w 2022 roku dowodzą, że ludzie osiedlili się tam już 2000 lat temu, co rzuca nowe światło na panoramę kulturową tego kompleksu z czasów preinkaskich.

Stanowisko archeologiczne Rupac (źródło fot. Andina)

Jak podaje kierujący pracami archeolog Pieter Van Dalen Luna, wykopaliska obejmują obecnie sektory Rupac, Corcopa i wzgórze Chuquimango, związane z bóstwem opiekuńczym apu, najważniejszym dla dawnych mieszkańców Rupac, spośród których wyróżniali się Atavillos. Prowadzone prace skupiły się na badaniu kamiennych konstrukcji o wysokości siedmiu metrów, mających czworokątną formę i wewnętrzne pomieszczenia. Wśród znalezisk wyróżniają się szkielety dawnych mieszkańców Rupac, pochowanych w pozycji siedzącej w komnatach grobowych, do których wejścia były zakryte. W pewnych okresach roku szkielety wyjmowano z grobowców, oddając w ten sposób cześć przodkom, co było bardzo rozpowszechnione w tym regionie.

Ceramika znaleziona na terenie Rupac (źródło fot. Andina)

Pieter Van Dalen Luna podkreśla, że analiza szczątków kostnych wskazuje na przemoc społeczną nie tylko w stosunku do innych grup ludzi podczas wojen, ale również wewnątrz samej populacji Rupac. Istnieją też świadectwa dużej śmiertelności wśród dzieci, których szkielety wykazują ślady stłuczeń i uderzeń. Odróżnia to mieszkańców Rupac od innych sąsiednich kultur wybrzeża, takich jak Chancay, gdzie w owym czasie prowadzono spokojne życie. Podczas wykopalisk znaleziono dowody relacji utrzymywanych pomiędzy kulturami Atavillos i Chancay.

Jeden z grobowców w Rupac (źródło fot. Andina)

Na terenie Rupac archeolodzy natrafili na artefakty z metalu, w tym ze srebra, miedzi i stopów, które zostały złożone w chullpas i innych budowlach o przeznaczeniu grobowym, należących do kultury Atavillos, która zamieszkiwała Rupac od około 1000 roku. Znaleziono też dużo rozdrobnionej ceramiki oraz narzędzia kamienne i przedmioty do użytku domowego, w tym do przygotowywania żywności. Świadczy to o istnieniu warsztatów rzemieślniczych w Rupac, gdzie wyrabiano naczynia i artefakty z metalu. Archeolodzy odkryli też ozdoby wykonane z kwarcu i metalowe płytki odpowiadające pektorałom.

Fragment znalezionej ceramiki (źródło fot. Andina)

Pierwszymi mieszkańcami Rupac były grupy rolników i pasterzy, którzy osiedlili się na tym terenie i utrzymywali kontakty z ludnością z wybrzeża, głównie z przedstawicielami kultury Lima, o czym świadczą pozostałości ceramiki oraz z ludnością peruwiańskiej Amazonii, na co wskazują przedmioty wykonane z piór ptaków pochodzących z dżungli. Około 800 roku społeczeństwo w Rupac stało się bardziej złożone i pojawił się podmiot społeczno-polityczny znany jako Atavillos, który zamieszkiwał te ziemie aż do roku 1450, gdy został zdominowany przez Inków do 1533 roku i później przez Hiszpanów, kiedy to wszystkie tereny zostały opuszczone na mocy narzuconej przez wicekróla ustawy o redukcji ludności tubylczej. Mieszkańcy Rupac przenieśli się wówczas do założonego w pobliżu miasta San Salvador de Pampas i w 1589 roku zostali tam ochrzczeni przez ówczesnego arcybiskupa Limy, Toribio de Mogrovejo. Stanowisko archeologiczne Rupac zostało ogłoszone dziedzictwem kulturowym narodu 25 czerwca 1999 roku. Pieter Van Dalen Luna ma nadzieję, że prace w Rupac będą kontynuowane.