Archeolodzy znaleźli szczątki świnek morskich w Castillo de Huarmey

Oryginalny artykuł: Arqueólogos hallan restos de cuyes asociados a la vida cotidiana en el Castillo de Huarmey 

Naukowcy biorący udział w projekcie archeologicznym „Castillo de Huarmey”, znaleźli szczątki świnek morskich związane z kontekstami ceremonialnymi i życiem codziennym kultury Wari. Jak poinformował badacz Miłosz Giersz z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, kierujący projektem, to nowe odkrycie jest związane zarówno z praktykami żywieniowymi, jak i rytualnymi, co potwierdza teorię wczesnego udomowienia świnki morskiej w regionie Ancash i jej symbolicznego znaczenia w społeczeństwach prekolumbijskich. Badania sugerują, że świnka morska była hodowana nie tylko jako źródło pożywienia, ale także odgrywała rolę w ceremoniach związanych z andyjskim światopoglądem. Miłosz Giersz wyjaśniła, że szczątki świnki morskiej zostały odkryte podczas wykopalisk archeologicznych prowadzonych od 2010 roku przez zespół projektu „Castillo de Huarmey” w różnych sektorach kompleksu grobowego. Ich systematyczna analiza była możliwa dzięki badaniom zooarcheolog dr Weroniki Tomczyk, która opublikowała wstępne wyniki w swojej rozprawie doktorskiej. To nowe spojrzenie na szczątki świnki morskiej było częściowo spowodowane rosnącym zainteresowaniem mieszkańców dziedzictwem kulturowym związanym z żywnością w regionie, pokazując, jak archeologia może angażować się we współczesne procesy rewaloryzacji kulturowej.

Szczątki świnki morskiej znalezione podczas wykopalisk (fot. Andina)

Specjalista zaznaczył, że chociaż odkryte szczątki świnki morskiej pochodzą z osadów związanych z późnym użytkowaniem mauzoleum oraz z obszarów aktywności gospodarczej lub odpadów po zamknięciu głównej komory grobowej, to nadal nie ma bezpośrednich datowań. Kontekst sugeruje, że pochodzą z okresu pomiędzy IX a X wiekiem n.e., gdy miejsce to było zamieszkiwane przez kulturę Wari. Miłosz Giersz stwierdził, że szczątki znaleziono w warstwach wypełnienia i zmieszanych śmieci, mocno naruszonych przez wcześniejsze grabieże. W sumie kości odpowiadają co najmniej trzem dorosłym osobnikom, z których wszystkie miały cechy dojrzałości kostnej, co sugeruje, że były wykorzystywane jako pożywienie. 

Archeolodzy podczas pracy w Castillo de Huarmey (fot. Andina)

Miłosz Giersz podkreśla, że względna rzadkość występowania świnki morskiej w porównaniu z ogromną liczebnością wielbłądowatych sugeruje, że świnka morska nie była masowo spożywana w tym elitarnym kontekście. Jej obecność wskazuje jednak, że była częścią diety elity Wari jako uzupełniające źródło białka. Badacz wskazał, że obecnie nie ma archeologicznych dowodów na szczególne traktowanie ceremonialne. Jednakże analiza izotopowa jednego z odzyskanych okazów wykazała wysokie spożycie kukurydzy i lokalną hodowlę. Dowodzi to, że hodowla świnek morskich była już wówczas praktykowana w kontrolowanych warunkach. 

. Archeolodzy uczestniczący w projekcie "Castillo de Huarmey" (fot. Andina)

Archeolog dodaje, że w Castillo de Huarmey zwierzęta morskie są praktycznie nieobecne w zbiorowisku fauny, nie są też zauważalne w badaniach izotopowych paleoditety dawnych mieszkańców tego obszaru, co jest zaskakujące, biorąc pod uwagę, że stanowisko znajduje się niecałe cztery kilometry od oceanu. Wzmacnia to ideę diety uwarunkowanej kulturowo, skoncentrowanej na zasobach lądowych jako symbolu statusu. Obecność świnek morskich w Castillo de Huarmey dowodzi, że istniała różnorodność źródeł białka zwierzęcego i że małe zwierzęta, takie jak świnka morska, mogły być strategicznie, choć nie eksponowane, włączone do diety elit Wari.

Stanowisko archeologiczne Castillo de Huarmey (fot. Andina)

Zespół projektu archeologicznego podkreśla, że odkrycia te pozwalają nam lepiej zrozumieć procesy udomowienia zwierząt na środkowym wybrzeżu Peru i otwierają nowe kierunki badań nad relacjami między ludźmi i świnkami morskimi na przestrzeni dziejów. W tym kontekście Antamina, firma finansująca projekt archeologiczny, stwierdziła, że odkrycie to jest szczególnie istotne w obecnym kontekście, ponieważ Jednostka Zarządzania Terytorialnego w Huarmey promuje hodowlę świnek morskich w ramach swojej strategii zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Miłosz Giersz dodaje, że związek między przeszłością archeologiczną a współczesnymi projektami produkcyjnymi wzmacnia lokalną tożsamość i rewaluuje tradycje przodków, mając potencjał komercyjny i kulturowy.