Santa Rosa Xtampak znalazła się na trasie wędrówki dwóch wielkich podróżników, Johna Lloyda Stephensa i Fryderyka Catherwooda, w 1843 roku. Miejscowa ludność określała wówczas te ruiny jedynie słowem xlabpak (stare mury), gdyż nie zachowały się żadne informacje na temat oryginalnej nazwy miasta. Ruiny leżały w pobliżu rancza Santa Rosa. Kiedy pod koniec XIX wieku dotarł na te ziemie Teobert Maler, nazwał miasto Xlabpak de Santa Rosa. Potem na jakiś czas zapomniano o tym ośrodku Majów i dopiero w 1936 roku uczeni z Carnegie Institute w Waszyngtonie zmienili nazwę miasta na Santa Rosa Xtampak.
Początki miasta sięgają 400 roku p.n.e. Majowie zasiedlili tutaj naturalne wzniesienie o wysokości 35–40 metrów. Wierzchołek wzgórza został wyrównany i otoczony opadającymi tarasami przeznaczonymi na uprawy. Miasto rozrastało się przez 850 lat, osiągając apogeum rozwoju w latach 550–950. Zostało wspaniale zaplanowane i ozdobione, a przyczyniło się do tego niewątpliwie szczególne położenie miasta: leżało ono w miejscu, gdzie oddziaływały na siebie style architektoniczne Chenes i Puuc. Dzięki temu w Santa Rosa Xtampak znajdujemy wspaniałe zabytki wykazujące cechy typowe dla każdego z tych stylów. Jednocześnie takie usytuowanie miasta – w miejscu skrzyżowania dróg – zadecydowało o jego znaczeniu politycznym i gospodarczym.
Centrum miasta tworzy szereg połączonych ze sobą placów i dziedzińców. Po stronie północnej wznosi się Pałac, jedna z najwspanialszych i najlepiej zachowanych budowli w stylu Chenes.
 |
| Pałac w Santa Rosa Xtampak |
Pałac ma trzy poziomy, na których zbudowano w sumie aż 44 komnaty (27 – na pierwszym poziomie, 12 – na drugim poziomie i 5 – na trzecim), dostęp do których zapewniały wewnętrzne schody. Poza tym, podczas prac archeologicznych, odkryto jeszcze schody zewnętrzne łączące poszczególne platformy. Ta skomplikowana konstrukcja mieszkalna została zaplanowana i zbudowana ze wszystkimi detalami w stosunkowo krótkim czasie.
 |
| Pałac - widok od frontu |
Na szczycie Pałacu zachowała się świątynia z fasadą zoomorficzną i pozostałościami dawnego ozdobnego zwieńczenia dachu.
 |
| Fasada zoomorficzna na szczycie Pałacu |
Wschodnia strona budowli miała trzy poziomy i trzy komnaty.
 |
| Wschodnia strona Pałacu |
Na płytach przykrywających sklepienia pomieszczeń odkryto także pozostałości malowideł. Płyty takie odnaleziono w wielu miastach Majów na terenie dzisiejszych stanów Campeche i Jukatan. Zachowane na nich teksty glificzne podawały datę poświęcenia komnaty oraz imię zamieszkującej ją osoby. Dodatkowo płyty ozdabiano wizerunkami bogów, którzy wiązali się z dostatkiem, a zatem boga kukurydzy, boga Itzamnaaj lub K’awiil.
 |
Płyta z wizerunkiem boga K'awiil z komnaty Pałacu w Santa Rosa Xtampak
(Muzeum w Baluarte de la Soledad w mieście Campeche) |
Po północnej stronie głównego placu wznosi się Budowla z Paszczą Węża, której fasada zachowała pozostałości zoomorficznego maszkarona, tak charakterystycznego dla stylu Chenes.
 |
| Budowla z Paszczą Węża |
Tylną część budynku charakteryzuje ciekawa konstrukcja z obrobionych kamiennych bloków, przedstawiająca trzymetrowej długości cielsko gada z rozwartą paszczą u dołu platformy, w centrum schodów. Niektórzy uczeni uważają, że może to być symboliczne przedstawienie portalu do świata podziemnego.
 |
| Kamienne cielsko węża na tyłach budowli |
Po opuszczeniu dziedzińca docieramy do El Cuartel (Kwatera), kompleksu budowli otaczających plac ze wszystkich czterech stron i zajmujących powierzchnię 2300 metrów kwadratowych. Budynki po stronach północnej, południowej i zachodniej miały pojedyncze rzędy pomieszczeń mieszkalnych, oddzielonych centralnymi schodami. Na murach zachowały się kamienne maski bóstw.
 |
| Budowle w kompleksie EL Cuartel (Kwatera) |
Największą konstrukcją w Santa Rosa Xtampak było Wzgórze Gwiazdy, potężnych rozmiarów platforma ze schodami, na której musiało znajdować się co najmniej dziesięć budynków. To właśnie tutaj archeolodzy odnaleźli osiem stel, zarówno gładkich, jak i rzeźbionych. Santa Rosa Xtampak była jednym z nielicznych miast zbudowanych w stylu Chenes, w którym wznoszono stele.
 |
| Wzgórze Gwiazdy |
Zachowane tu inskrypcje opisują wydarzenia z lat 750–889, kiedy to miasto zajmowało kluczową pozycję w rejonie. Ośrodek zaczął podupadać w latach 1000–1200, chociaż nie został całkowicie opuszczony i dla okolicznych mieszkańców nadal było miejscem o sporym znaczeniu.
 |
Stela 9 wzniesiona w 768 r. n.e. przez jednego z władców Santa Rosa Xtampak
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk) |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz