sobota, 7 lutego 2015

Czy petroglify z Peru mogą stanowić zapomnianą formę pisma?

Discovery of writing at Peru's Checta. Bradshaw Foundation 4.02.2015. Galeria zdjęć

El Comercio podaje, że istnieją mocne dowody na to, że w Peru już 5 tys. lat temu, czyli równolegle do Sumeru i Egiptu, opracowano formę pisma obrazkowego. Pierwsze wskazówki znaleziono wśród petroglifów odkrytych w 1925 przez księdza Pedro Villara Cordovę na stanowisku archeologicznym Checta  położonym w dolinie rzeki Chillon, w dystrykcie Santa Rosa de Quives, prowincji Canta, 3 godziny drogi od Limy. Wśród petroglifów naukowcy odnaleźli powtarzające się wzory i motywy, co może oznaczać, że reprezentują one system zapisu języka, czyli pismo.

Petroglify z Checta, które być może stanowią zapis języka, czyli pismo (fot. Bradshaw Foundation)
 
 
 
Ponad 500 quilcas (w keczua "petroglif") przestawia rysunki i motywy, które odpowiadają czterem różnym okresom kulturowym, zidentyfikowanym przez archeologa Gori-Tumi Echevarrię, prezesa Peruwiańskiego Stowarzyszenie Sztuki Naskalnej (APAR). Pierwszy okres (2500-2000 p.n.e.) charakteryzują małe, gładkie otwory. Drugi okres (2200-1000 p.n.e.) charakteryzują abstrakcyjne kształty geometryczne, takie jak okręgi, okręgi z kropkami, krzyżyki, spirale oraz proste i kręte linie, które mogą stanowić formę pisma. Trzeci okres (1200-600 p.n.e.)  charakteryzują pół-naturalistyczne figury. Okres czwarty (800-200 p.n.e.) charakteryzują amarus, czyli w keczua "węże".

Echevarria postanowił skatalogować motywy, żeby znaleźć jakieś wspólne wzorce wśród petroglifów i rzeczywiście okazało się, że wiele motywów się powtarza. Ten sam schemat pojawia się we wszystkich dolinach od Supe do Lurin. Zdaniem Echevarrii okres ten obejmuje 2 tys. lat, co jest wystarczającym okresem, żeby rozwinąć i rozpowszechnić złożony system pisma ideograficznego. Uważa on również, że był on związany z prehistorycznymi tradycjami Amazonii, a więc jego odcyfrowanie będzie wymagało zgłębienia wiedzy takich ludów jak Yanesha.

Koordynator Międzynarodowej Federacji Organizacji ds. Sztuki Naskalnej, Australijczyk Robert Bednarik, który studiował początki pisma w Indiach i innych częściach świata, powiedział El Comercio, że petroglify z Checta mogą stanowić pismo i mogą być istotne dla zrozumienia początków pisma w Ameryce Południowej. Daniel Morales, archeolog z Universidad Nacional Mayor de San Marcos (UNMSM), uważa, że pierwszy krok to analiza motywów i próba odcyfrowania ewentualnego języka, a ich prawdziwe znaczenie pozostaje na razie tajemnicą przodków. Ten system zapisu został wyparty 3 tys. lat temu wraz z ekspansją kultury Chavin, która przyniosła ze sobą swoją ikonografię opartą na kulcie kotowatych.

Te badania zbiegają się w czasie z daremnymi wysiłkami zmierzającymi do zachowania sztuki naskalnej w Checta. Region archeologiczny został wpisany na listę stanowisk stanowiących narodowe dziedzictwo kulturowe, a mimo to niedawno pojawiły się nowe drogi dojazdowe do kopalni oraz tanie budownictwo mieszkalne. Niektóre petroglify zostały nieodwracalnie zniszczone. Fotograf Martin Barco zgłosił sytuację do Ministerstwa Kultury i peruwiańskiego Kongresu, ale jego prośby o ochronę stanowiska Checta pozostały bez echa.
 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz