Prace archeologiczne w Kulubá, mieście Majów na Jukatanie

Oryginalny artykuł: Confirman existencia de un palacio en la zona arqueologica de Kuluba en Yucatan

Ruiny miasta Majów znane obecnie jako Kulubá położone są 35 km na południowy wschód od Tizimin w meksykańskim stanie Jukatan. Podczas rozpoczętego w listopadzie sezonu wykopaliskowego archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) prowadzili prace w kompleksie architektonicznym nazwanym Grupą C i potwierdzili, że po wschodniej stronie tamtejszego placu zachował się dawny pałac. Jak podaje Ajfredo Barrera Rubio, budowla ta ma długość około 55 metrów, szerokość 15 metrów i wysokość 6 metrów. Z pałacu korzystano w okresie klasycznym późnym (lata 600-900) i końcowym (lata 850-1050).

Pałac w Grupie C w Kuluba (fot. Mauricio Marat, INAH)

W pałacu natrafiono na pochówek wtórny ze szczątkami kilku osób, których wiek i płeć zostaną ustalone podczas analiz w laboratorium. W tej samej Grupie C archeolodzy skupili się również na czterech innych zabytkach: ołtarzu, pozostałościach dwóch budowli mieszkalnych i okrągłej konstrukcji będącej przypuszczalnie piecem do wypalania ceramiki. Jednocześnie prowadzone są prace restauratorskie i konserwatorskie innych budowli, które zostały odsłonięte podczas poprzednich sezonów wykopaliskowych. W jednej z nich już w 2000 roku Alfredo Barrera Rubio zauważył grę patolli (bardzo popularną wśród mieszkańców Mezoameryki) wyrytą na pokrytej warstwą stiuku posadzce.

Prace restauratorskie w budowli, w której natrafiono na grę patolli (fot. Mauricio Marat, INAH)

Na szczególną uwagę zasługuje świątynia nazwana przez archeologów Templo de las ‘U’, wzniesiona na planie litery T. Na fasadzie świątyni zachowały się pokryte warstwą stiuku kamienne ozdoby w kształcie litery U. W zagłębieniach zdobień natrafiono na pozostałości czerwonego barwnika. Dekoracja świątyni miała przypominać wyglądem łuski na skórze węża, a reliefy przy wejściach nawiązują do paszczy „ziemskiego potwora”, często przedstawianej w sztuce i architekturze Majów.

Templo de las U (fot. Mauricio Marat, INAH)

Zdobienia w formie litery U na fasadzie świątyni (fot. Mauricio Marat, INAH)

W końcowym okresie klasycznym, kiedy Chichén Itzá stało się znaczącą metropolią w północno-wschodniej części Jukatanu, inne ośrodki znalazły się w strefie jej wpływów. Na podstawie odkryć dokonanych w Kulubá, przede wszystkim dzięki ceramice typowej dla Chichén Itzá oraz obsydianowi pochodzącemu z tych samych źródeł, uczeni wnioskują, że Kulubá mogła być enklawą Majów Itzá.