Odkryto grób chirurga z kultury Sicán

Oryginalny artykuł: Hallan tumba de cirujano de la cultura Sicán de 1,000 años de antigüedad en Lambayeque

Pod koniec 2021 roku, w świątyni-mauzoleum Huaca Las Ventanas, w Santuario Histórico Bosque de Pómac, w regionie Lambayeque (około 800 km na północ od Limy) dokonano wyjątkowego odkrycia, ale dopiero teraz oficjalnie poinformował o nim Carlos Elera Arévalo, dyrektor Museo Nacional de Sicán. Chodzi o grób osoby, która wykonywała pracę chirurga w kulturze Sicán ponad tysiąc lat temu, w okresie pomiędzy 900 r. a 1050 r. Kultura Sicán  pojawiła się około 700-750 r. n.e. i przetrwała do 1375 r.

Grobowiec odkryty w Huaca Las Ventanas (fot. Museo Nacional de Sicán)

Osoba ta przeprowadzała trepanacje czaszek, czego dowodzą znalezione przy niej narzędzia chirurgiczne wykorzystywane przy takich zabiegach. W prekolumbijskim Peru trepanacje czaszek były stosowane w celu usuwania krwiaków lub części kości czaszki, które prawdopodobnie zostały złamane podczas starć wojowników. W grobowcu znajdowały się wykonane ze złota i srebra noże tumi (w kształcie półksiężyca), dziesiątki innych noży, niekiedy z zachowanymi drewnianymi rękojeściami, a także szydła i igły. 

Narzędzia chirurgiczne znalezione w grobowcu (fot. Museo Nacional de Sicán)

Badacze porównują je z narzędziami współczesnych chirurgów, szukając podobieństw. Natrafiono także na kawałki kory niezidentyfikowanego jeszcze drzewa, która mogła być stosowana do przygotowania naparu służącego jako środek przeciwbólowy. Dokładniejsze badania pozwolą ustalić gatunek rośliny i przekonać się, czy nadal jest stosowana. Znaleziono też starannie wycięte dwie kości czołowe, jedną pochodzącą od osoby dorosłej, a drugą – od młodocianej. 

Szydła i igły znalezione w grobowcu (fot. Museo Nacional de Sicán)

Dawny chirurg został pochowany w pozycji siedzącej ze skrzyżowanymi nogami, przypominającej pozycję kwiatu lotosu. Przy zmarłym złożono również maskę ze złota pokrytą cynobrem i z oczyma przystrojonymi piórami, pektorał z brązu i inne przedmioty, które świadczą o jego wysokim statusie społecznym. 

Maska z grobowca (fot. Museo Nacional de Sicán)

Jak podkreśla Carlos Elera Arévalo, pochówki takich osób nie są typowe dla północnego Peru, ale na podobne natrafiono w kulturze Paracas, na południowym wybrzeżu Peru, rozwijającej się w latach 700 p.n.e. - 200 n.e. i znanej z przeprowadzania zabiegów trepanacji czaszek.