Archeolodzy odkryli w Templo Mayor wyjątkowy depozyt ofiarny z rozgwiazdami

Oryginalny artykuł: Arqueólogos hallan el más grande depósito de estrellas de mar descubierto, hasta ahora, en el Templo Mayor

Ponad 500 lat temu, u szczytu swojej potęgi, Mexikowie złożyli jeden z najbardziej wyszukanych depozytów ofiarnych, który łączy elementy ziemskie i wodne. Do tych pierwszych należy figurka wykonana z żywicy kopal i ciało jaguara uzbrojonego w miotacz strzał zwany atlatl, a do drugich mnóstwo pochodzących z morza organizmów, jak koralowce, rozdymki, muszle i rozgwiazdy. Ten depozyt ofiarny, oznaczony numerem 178 i umieszczony w okrągłej budowli znanej jako Cuauhxicalco odkryli pod koniec 2021 roku Miguel Báez Pérez i Tomás Cruz Ruiz, pracujący w ramach Projektu Templo Mayor prowadzonego przez Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH). Depozyt ofiarny 178 wyróżnia się spośród innych znalezionych do tej pory na terenie Templo Mayor (Wielkiej Świątyni) największą ilością rozgwiazd, gdyż jak dotąd doliczono się aż 164. Jednocześnie jest to jedyny w swym rodzaju przypadek zachowania jednej z nich w stanie nietkniętym niczym skamielina. Wspomniana rozgwiazda o rozpiętości 22 cm mogła być jedną z pierwszych złożonych w depozycie przez kapłanów Mexików, a przygnieciona ciężarem jaguara i innych przedmiotów zapadła się w znajdującą się pod nią włóknistą warstwę, zachowując dzięki temu nietkniętą strukturę. Jest to całkowicie wyjątkowe, gdyż fragmenty pozostałych 163 rozgwiazd są rozrzucone z powodu naturalnej utraty ich materii organicznej. 

Depozyt ofiarny 178 odkryty na terenie Templo Mayor (fot. Meliton Tapia, INAH) 

Archeolog Miguel Báez Pérez wyjaśnił, że jest to jeden z największych depozytów ofiarnych znalezionych do tej pory w Templo Mayor, a jego umiejscowienie podczas poświęcania szóstego etapu przebudowy świątyni wskazuje na datę około 1500 roku, okres pomiędzy panowaniem Ahuízotla i Montezumy Xocoyotzina. W czasie rządów Ahuízotla, Mexikowie wraz z ekspansją militarną w różnych częściach Mezoameryki ustanowili także szlaki handlowe, dzięki którym do Tenochtitlan docierały koralowce z Zatoki Meksykańskiej i rozgwiazdy z Oceanu Spokojnego, a znaleziona w depozycie samica jaguara mogła zostać przetransportowana aż z odległego Soconusco, położonego przy dzisiejszej granicy meksykańskiego stanu Chiapas z Gwatemalą. Na podstawie źródeł historycznych i wcześniejszych odkryć, archeolodzy uważają, że depozyt nawiązywał do wojny i to nie tylko ze względu na miotacz strzał włożony w łapę jaguara, ale również umieszczenie w Cuauhxicalco, budowli ustawionej w jednej linii z południową stroną Templo Mayor, poświęconej bogu wojny Huitzilopochtli. Mexikowie wiązali rozgwiazdy i jaguary z nocnym niebem, a samego jaguara kojarzyli z bogiem Tezcatlipoca.

Po lewej: zachowana w pełni rozgwiazda, po prawej: rozgwiazda z gatunku Nidorellia armata
(fot. Leonardo Lopez Lujan)

Archeolodzy przypuszczają, że 164 rozgwiazdy z Depozytu ofiarnego 178 należą do gatunku Nidorellia armata. Rozgwiazdy te wyglądem przypominają cętkowane cielsko jaguara, gdyż mają odcień żółty z ciemnymi punkcikami. Obecnie każdy najmniejszy fragment rozgwiazd jest czyszczony i przechowywany w małych plastikowych pojemnikach, po czym rozpoczną się wstępne prace konserwatorskie. Zachowana w pełni rozgwiazda nadal znajduje się in situ i w najbliższych tygodniach specjaliści podejmą decyzję w sprawie najodpowiedniejszego sposobu jej wydobycia w bryle, z zachowaniem osadu, w którym się znajduje, aby nie naruszyć jej formy i ułatwić badania w laboratorium.