Archeolodzy odkopali w Kostaryce kolejne kamienne kule

Oryginalny artykuł: Archaeologists excavate giant stone spheres in Costa Rica

W ramach szerszego projektu związanego z ochroną zabytków, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH, Meksyk) i Narodowego Muzeum Kostaryki natrafili na małej wyspie Isla del Caño i w delcie rzeki Diquis w Kostaryce na sześć kolejnych gigantycznych kamiennych kul. Już wcześniej odkryto tam ponad 300 tego typu kul, będących dziełem kultury Diquís. Kultura Diquís pojawiła się w dolinie rzeki Rio Grande de Térraba, gdzie ustanowiła złożone systemy społeczne, ekonomiczne i polityczne, aby rządzić swoim społeczeństwem. 

Jedna z gigantycznych kamiennych kul odkopanych w Kostaryce (fot. INAH)

W okresie Chiriquí (lata 800-1500 n.e.) wiele osad rozrosło się, stając się dużymi ośrodkami położonymi wokół aluwialnych terenów rzeki Térraba i jej głównych dopływów. Wznoszono duże konstrukcje z zaokrąglonych głazów, brukowane place, cmentarze oraz okrągłe lub prostokątne kopce z kamiennymi ścianami. W tym czasie przedstawiciele kultury Diquís osiągnęli szczyt swego rozwoju, a ich rzemieślnicy wyrabiali wyszukane przedmioty z gliny, kości i złota, a także rzeźbili kamienne kule ustawiane w ważnych miejscach, na przykład, w rzędach na publicznych placach lub wzdłuż podejścia do domów elity rządzącej.

Archeolodzy skupili się na stanowisku Finca 6 położonym w kantonie Osa w prowincji Puntarenas, gdzie kamienne kule uległy zniszczeniu na skutek zmian wynikających ze struktury skał, uszkodzeń spowodowanych wilgocią oraz powodziami wywołanymi huraganami i burzami tropikalnymi. Isabel Medina-González z INAH przekazała, że interwencja obejmowała oczyszczenie i stabilizację powierzchni poprzez zastosowanie obrzeży i łat ze wzbogaconej zaprawy wapienno-piaskowej w celu nieznacznego zwiększenia twardości, a także nałożenie warstw ochronnych z zaprawą. Kule zostały następnie ponownie zasypane warstwami geowłókniny, żwiru i piasku, gdyż – jak zaznacza Javier Fallas z Narodowego Muzeum Kostaryki – ustalono, że pozwala to na ujednolicenie temperatury i wilgotności oraz uniknięcie kontaktu z kwasowością gleby gliniastej, a także zapobiega wzrostowi roślinności w bezpośrednim sąsiedztwie.