Prace w Kuélap z wykorzystaniem najnowszych technologii

Oryginalny artykuł: Kuélap: con drones, modelamiento 3D y radar satelital buscan recuperar sitio arqueológico

Drony na podczerwień, radar satelitarny i modelowanie 3D odgrywają kluczową rolę w pracach na terenie stanowiska archeologicznego Kuélap (w Valle Alto del Utcubamba, region Amazonas, Peru), ośrodka kultury Chachapoyas, gdzie w kwietniu ubiegłego roku doszło do zawalenia się części muru (post: „Specjaliści ratują mur otaczający Kuélap”). World Monuments Fund Peru współpracuje z Ministerstwem Kultury, dostarczając informacji uzyskanych dzięki tym nowym technologiom. Wsparcia udzielają też różne instytucje publiczne i prywatne, krajowe i zagraniczne. Renowacja Kuélap odbywa się w ramach specjalnego programu badań archeologicznych i interdyscyplinarnych, którym kieruje José Bastante. 

Stanowisko archeologiczne Kuelap (fot. Andina)

W listopadzie 2022 r. World Monuments Fund otrzymało specjalne fundusze od Departamentu Stanu USA na badania diagnostyczne Kuélap przy użyciu radaru satelitarnego. Pod kierownictwem dyrektora projektu, dr Ivána Ghezziego, wykorzystano zdjęcia satelitarne z różnych lat – w tym technikę zwaną MT-InSAR – potężne narzędzie, które umożliwiło ciągłe monitorowanie deformacji występujących w twierdzy Kuélap. Poza tym, rekonstrukcja danych klimatycznych przy użyciu technologii satelitarnej z ostatnich czterech dekad  sugeruje, że jedną z głównych przyczyn zawalenia się muru 10 kwietnia 2022 r. byłyby wyjątkowo obfite deszcze w latach 2018–2021. 

Kuelap (fot. Andina)

Projekt realizowany przez doktora Ghezziego i jego współpracowników pozwolił też na wykorzystanie drona na podczerwień, który ułatwia identyfikację kolejnych elementów architektonicznych twierdzy Kuélap. Odkryto nowe, typowe dla tego obszaru, okrągłe konstrukcje, interpretowane jako domy, które nie były znane i nie pojawiały się na planach, ponieważ znajdowały się pod powierzchnią. Korzystając z drona na podczerwień natrafiono też na coś, co wygląda jak kanał, ale jest bardzo prawdopodobne, że pochodzi on raczej z czasów Inków, a nie z okresu kultury Chachapoyas,

Pozostałości dawnych domów w Kuelap (fot. Andina)

Kuélap jest wspaniałym przykładem tego, jak technologia i innowacje mogą zmienić sposób ochrony dziedzictwa kulturowego. Połączenie tych rozwiązań pozwala na precyzyjną diagnozę i możliwość zaproponowania skutecznych działań mających na celu ochronę tego stanowiska archeologicznego. Kuélap było politycznym centrum kultury Chachapoyas, która kwitła w latach 900-1400. Wznosiły się w nim budowle o charakterze prywatnym, religijnym i wojskowym, a także 420 okrągłych kamiennych domów ozdobionych geometrycznymi fryzami, malowidłami ściennymi i płaskorzeźbami.

Prace wykopaliskowe na terenie Kuelap (fot. Andina)

Kultura Chachapoyas upadła w połowie XVI wieku w wyniku podboju hiszpańskiego, a Kuélap zostało opuszczone. Stan terenu z biegiem czasu ulegał pogorszeniu w wyniku pożarów, deszczu, erozji oraz braku skutecznego systemu odwadniającego, a także wzrostu korzeni drzew. World Monuments Fund (WMF) to wiodąca niezależna organizacja międzynarodowa, której celem jest ochrona najcenniejszych miejsc na świecie. Jej główna siedziba znajduje się w Nowym Jorku, a biura i spółki zależne we Francji, Kambodży, Indiach, Peru, Portugalii, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. Od 1965 roku globalny zespół ekspertów wdrożył ponad 700 projektów w 112 krajach we współpracy ze społecznościami, darczyńcami i rządami.