W Bosque de Chapultepec (miasto Meksyk) odkryto groby sprzed 3500 lat

Oryginalny artykuł: Con más de 3,000 años de antigüedad, descubren fosas funerarias en el Bosque de Chapultepec

Kilka metrów od alei Constituyentes, na skraju trzeciego odcinka Bosque de Chapultepec w mieście Meksyk, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) natrafili na groby z czasów prekolumbijskich, spośród których wyróżnia się dziesięć w formie ściętego stożka, pochodzących sprzed 3500 lat. Połowa z nich zawiera pochówki ludzi. Odkrycie jest rezultatem prac prowadzonych przez Dyrekcję Ratownictwa Archeologicznego INAH, w porozumieniu z Narodowym Muzeum Historii w Zamku Chapultepec.

Teren prac wykopaliskowych (fot. INAH)

Kontekst ten znajdował się w pobliżu parku Cri-Cri, gdzie budowano stację Cablebusa. Po raz pierwszy na tym terenie, zajmowanym obecnie przez zachodnią część miasta Meksyk, zlokalizowano architekturę grobową dawnych wiosek rolniczych i to na tak dużej wysokości: 2416 m n.p.m. Jak podaje kierująca wykopaliskami María de Lourdes López Camacho, odkrycie dotyczy dużej wioski, która musiała istnieć na tym obszarze Lomas de Chapultepec, na skraju lasu, we wczesnym i środkowym okresie preklasycznym (lata 2500-400 p.n.e.). Społeczność ta żyła tam przed erupcją wulkanu Xitle i utworzeniem Pedregal de Coyoacán, a to podłoże przetrwało w nienaruszonym stanie przez ponad 3000 lat.

Pozostałości dawnych grobów (fot. INAH)

Prace wykopaliskowe w pobliżu alei Constituyentes rozpoczęły się w czerwcu bieżącego roku i objęły powierzchnię 200 metrów kwadratowych. W sierpniu wykopano komory grobowe w tepetate (warstwie wapiennej),  których średnica waha się od jednego do dwóch metrów, a maksymalna wysokość wynosi 1,50 metra. W sumie odnotowano kilkanaście grobów w formie ściętego stożka, które ze względu na kształt zwane są też grobami butelkowymi lub dzwonowymi. Jak podkreśla María de Lourdes López Camacho, jest to bardzo specyficzna architektura grobowa. Przykłady takich grobowców znane są z innych obszarów Meksyku, takich jak wybrzeże Zatoki Meksykańskiej, zachodni Meksyk, obecne stany Meksyk i Morelos, a także południowa, północna i wschodnia część Doliny Meksyku. Do tej pory brakowało ich jedynie w jej części zachodniej i nowe odkrycia je odsłoniły.

Dawne grobowce odsłonięte przez archeologów (fot. INAH) 

Biorąc pod uwagę charakterystykę materiałów powiązanych z tym kontekstem, grobowce w kształcie ściętego stożka pochodziły ze środkowego okresu preklasycznego (lata 1200-400 p.n.e.), ale zbliżonego do wczesnego okresu preklasycznego (lata 2500-1200 p.n.e.). Wewnątrz pięciu z nich znajdowały się szkielety osób, ułożone przeważnie w formie zgiętej. Ze względu na różny stan zachowania, na podstawie cech morfologicznych udało się jedynie ustalić, że cztery należały do kobiet, a jeden do mężczyzny, osób dorosłych ale jeszcze młodych. Na wyższym poziomie natrafiono na trzy inne pochówki, ułożone na osi wschód-zachód. Sugeruje to, że wioska istniała jeszcze przez dłuższy czas po okresie preklasycznym. Z obu kontekstów grobowych uzyskano różne materiały, niektóre złożone jako dary grobowe: cztery poroża jelenia pełniące funkcję narzędzi, szpikulce, tecomates (naczynia ceramiczne), figurki kobiece, fragment dysku z łupku (sprowadzonego być może z wybrzeża Zatoki Meksykańskiej), naczynia ozdobione wizerunkami i figurki ze schematycznymi cechami, które archeolodzy nazywają fantasmitas („duszki”). Wszystkie znalezione przedmioty przekazano do Narodowego Muzeum Historii w Zamku Chapultepec w celu klasyfikacji i badań. 

Dawne groby odsłonięte przez archeologów (fot. INAH)

Wszystkie uzyskane dowody wyjaśniają złożoność praktyk społecznych i działalności produkcyjnej, takiej jak rolnictwo, garncarstwo i budownictwo w okresie preklasycznym, kiedy to utrwaliło się wiele cech charakterystycznych dla społeczeństw mezoamerykańskich, które przetrwały w kolejnych stuleciach.