W centrum stanu Campeche leży miasto Edzná, którego budowle rozciągają się na powierzchni niemal siedemnastu kilometrów kwadratowych. Chociaż ośrodki majańskie w stanie Campeche były znane już w połowie XIX wieku dzięki relacjom takich podróżników jak Stephens, Maler czy Charnay, to jednak dopiero w 1927 roku poprowadzono drogę do Edzná i od 1943 roku mogły rozpocząć się systematyczne prace archeologiczne, które wykazały, że pierwsze ślady osadnictwa w tym rejonie sięgają IV w. p.n.e. Najstarsze budowle wznoszono tu w stylu typowym dla rejonu Petén i dopiero w latach 600–850 nadbudowano nad nimi konstrukcje, które nawiązują do miast w stylu Chenes i Puuc.
 |
| Wielki Akropol w Edzná |
Edzná zaczęła odgrywać znaczącą rolę w tym samym czasie, co
Palenque i
Yaxchilán, czyli u progu IV wieku. Na terenie ruin znaleziono 32 stele. Najstarsze zostały wzniesione już w latach 41 – 435 n.e., kolejne w okresie od VII do IX wieku. Rzeźbione zabytki przedstawiają bogato odzianych władców i ceremonie związane z ważnymi wydarzeniami, zwłaszcza objęciem tronu. Meksykański badacz Carlos Pallán przeprowadził dokładną analizę epigraficzną inskrypcji z
Edzná i zdołał ustalić listę dynastyczną tamtejszych władców. Teksty z lat 633 – 869 wspominają dziesięciu mężczyzn i dwie kobiety, które odegrały również ważną rolę w historii miasta.
 |
Stela 6 z 646 roku przedstawia wizerunek Władcy 9
(Museo de la Arquitectura Maya "Baluarte de la Soledad", miasto Campeche, Meksyk) |
Z kolei na
Ołtarzu 1 zachował się wizerunek kobiety
Ix Baah Pahk', która mogła być matką lub żoną Władcy 4, i jednocześnie osobą współrządzącą.
 |
Ołtarz 1 przedstawia Ix Baah Pahk' w towarzystwie karlicy
(Museo Regional de Campeche "Fuerte de San Miguel", miasto Campeche, Meksyk) |
Centrum dawnego miasta tworzy ogromna grupa architektoniczna, obejmująca szereg konstrukcji wzniesionych wokół głównego placu. Stronę zachodnią zajmuje monumentalna budowla
Nohochná, gdzie przypuszczalnie funkcjonowała administracja miasta. W jej górnej części zachowały się cztery długie galerie pomieszczeń. Po stronie północnej i południowej mamy odpowiednio
Platformę Noży, Boisko do gry w piłkę i
Świątynię Południową.
 |
| Widok na budowlę Nohochná |
Na wschodzie natomiast, na platformie o wysokości ośmiu metrów i powierzchni 160 na 160 metrów, wznosi się
Wielki Akropol, którego najwspanialszą budowlą jest
Piramida Pięciu Pięter, stanowiąca połączenie pałacu i świątyni. Cztery dolne poziomy zajmują pomieszczenia mieszkalne ze sklepieniami łukowymi, a na szczycie piramidy, mającej 31 metrów wysokości umieszczono świątynię z ażurowym zwieńczeniem dachu. Prowadzące do świątyni schody są pokryte inskrypcjami glificznymi, wspominającymi miejscowych władców.
 |
| Piramida Pięciu Pięter |
Pozostałymi budowlami
Wielkiego Akropolu są:
Dom Księżyca,
Świątynia północno-zachodnia i
Świątynia południowo-zachodnia.
 |
Świątynia północno-zachodnia
|
 |
| Dom Księżyca |
Edzná zasłynęła też ze
Świątyni Maszkaronów, ozdobionej dwoma wizerunkami boga słońca -
K'inich Ajaw. Wymodelowane w stiuku maski zachowały do dziś resztki kolorów, zwłaszcza czerwonego i niebieskiego. Boga słońca przedstawiono z ozdobami na nosie i uszach, typowym zezem i bogatym nakryciem głowy. Wizerunki te są oświetlane promieniami słonecznymi w dniach równonocy.
 |
| Maski boga Słońca na Świątyni Maszkaronów |
W odległości jednego kilometra od centrum miasta zbudowano piramidę zwana
Starą Czarownicą. Budowla ta ma zaokrąglone narożniki, a schody prowadzą do umieszczonego na szczycie małego sanktuarium. W
Edzná zachował się też dobrze zorganizowany system kanałów, zapewniających zaopatrzenie miasta w wodę. Niektóre z trzynastu odnalezionych kanałów miały długość kilku kilometrów. Na terenie miasta znajdowało się też ponad 80 zbiorników wody.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz