Wnętrze Piramidy Kukulkana w Chichen Itza kryje świątynię z lat 550-800 n.e.

Oryginalny artykuł: Hallan especialistas una segunda subestructura en la Piramide de Kukulkan en Chichen Itza

W sierpniu 2015 roku, w ramach interdyscyplinarnego projektu prowadzonego przez specjalistów z Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM) i Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), ustalono, że Piramida Kukulkana (znana też jako El Castillo – Zamek) w Chichen Itza została wzniesiona nad studnią cenote. W kolejnej, właśnie zakończonej fazie prac skupiono się na potwierdzeniu istnienia drugiej, znacznie wcześniejszej budowli, ukrytej we wnętrzu tej piramidy. Na konferencji prasowej, René Chávez Segura, Gerardo Cifuentes Nava i Esteban Hernández Quintero (z Instytutu Geofizyki), Andrés Tejero Andrade (z Wydziału Inżynierii) i Denisse Argote Espino (z INAH) przekazali, że podczas prac wykorzystano najnowsze, opracowane przez nich technologie i nieinwazyjne badania geofizyczne.

Piramida Kukulkana w Chichen Itza

Analiza zmian własności fizycznych wnętrza budowli i badania znajdujących się tam schodów, zlokalizowanych przez archeologów już w 1931 roku, pozwoliły określić rozmiary wcześniejszej konstrukcji, której wysokość wynosiła około 13 metrów. Ta pierwsza wersja piramidy pochodzi z lat 550-800 n.e., a zatem z okresu, kiedy to budowle w Chichen Itza charakteryzowały się czysto majańskim stylem, bez widocznych jeszcze wpływów kulturowych z ziem Centralnego Meksyku.

Kolejne fazy konstrukcyjne Piramidy Kukulkana: czerwonym kolorem zaznaczono pierwszą wersję świątyni (lata 550-800 n.e.), kolorem żółtym - drugą wersję (lata 800-1000 n.e.), a kolorem niebiesko-zielonym - ostateczną wersję z lat 1050-1300 n.e. (autorami rekonstrukcji są badacze z UNAM)

Zarówno owa pierwsza, oryginalna wersja piramidy, jak i inne budowle zostały przykryte kolejnymi w drugiej fazie konstrukcyjnej, przypadającej na lata 800-1000 n.e. i ponownie w trzeciej fazie, w latach 1050-1300 n.e., której efekty widoczne są do dzisiaj w Chichen Itza. Jak podkreśla Denisse Argote Espino, poszczególne etapy konstrukcyjne mogły wiązać się ze zmianą władzy lub rytualnym zniszczeniem budowli i przykryciem jej nową świątynią, która pozostawała jednak w tym samym miejscu, nabierającym charakteru sakralnego i umożliwiającym kontakt ze światem duchowym.

Obraz przedstawiający umiejscowienie cenote względem ostatecznej wersji Piramidy Kukulkana
(autorami rekonstrukcji sa badacze z UNAM)

Potwierdzenie istnienia zarówno cenote, jak i wcześniejszej konstrukcji być może pozwoli zlokalizować wejście do dawnej świątyni, w czym pomogłoby wykorzystanie tunelu z 1931 roku. Trzeba jednak najpierw zapewnić Piramidzie Kukulkana stabilność, aby nie narazić jej na uszkodzenie.

Czytaj też: Piramida Kukulkana w Chichen Itza została wzniesiona nad cenote