Meksyk odzyskał fragment Steli 2 z majańskiego miasta La Mar

Oryginalny artykuł: Estados Unidos repatria a Mexico un fragmento de la Estela 2 del sitio maya La Mar en Chiapas

W latach 1895-1900, Teobert Maler, austriacki badacz niemieckiego pochodzenia, przemierzał ziemie położone na zachodnim brzegu rzeki Usumacinty w poszukiwaniu ruin miast Majów, sporządzał mapy i wykonywał fotografie. Przygotowany wówczas przez niego szczegółowy rejestr znalezionych zabytków przyczynił się do zidentyfikowania fragmentu Steli 2 z La Mar (stan Chiapas), który dziesiątki lat temu został nielegalnie wywieziony, a obecnie zwrócony narodowi meksykańskiemu.

Stela 2 z La Mar. Fotografia Teoberta Malera

Archeolog Alejandro Bautista wyjaśnił, że – zgodnie z informacją otrzymaną od władz University of Yale – fragment Steli 2 z La Mar znajdował się od 1966 roku w posiadaniu amerykańskiego kolekcjonera ze stanu Indiana. Właściciel zgłosił się do badaczy ze wspomnianego uniwersytetu z prośbą o przekazanie zabytku do Meksyku. W październiku 2018 r., uczeni z Yale skontaktowali się z Konsulatem Meksyku w Nowym Jorku i powiadomili o zamiarze zwrócenia fragmentu steli.

Fragment Steli 2 z La Mar, który powrócił do Meksyku (fot. Mauricio Marat, INAH)

Na fotografii wykonanej przez Teoberta Malera można zauważyć, że już wówczas Stela 2 z La Mar była połamana. Odzyskany przez Meksyk fragment ma 45 cm szerokości, 74 cm wysokości i odpowiada prawemu górnemu narożnikowi steli. Dzięki rysunkowi Steli 2 (w tym inskrypcji), który sporządził John Montgomery wiadomo, że została ona poświęcona w 805 r. Zachowany fragment przedstawia postać z bogatym nakryciem głowy i ozdobami z jadeitu.

Detal ze Steli 2, przedstawiający wizerunek władcy La Mar (fot. Mauricio Marat, INAH)

Nazwa „La Mar” została nadana temu stanowisku archeologicznemu przez Malera i pochodzi od nazwy pobliskiego strumienia, przy którym badacz rozbił swój obóz. W czasach Majów ośrodek ten znany był jako Pe’tuun lub Peptuun. Jego historia jest stosunkowo krótka i związana z władcą o imieniu Mo’ Ahk Chahk, który – jak podaje inskrypcja zachowana na Steli 1 z La Mar, wzniesionej w 785 r. – zasiadł na tronie w 783 r., a swoje młode lata spędził na dworze królewskim w Piedras Negras, na co wskazuje tamtejszy Panel 3.

Stela 1 z La Mar, przedstawiajaca władcę Mo' Ahk Chahk
Museo Regional de Chiapas w Tuxtla Gutierrez

Mo’ Ahk Chahk jest również wspominany w inskrypcjach wyrzeźbionych na Steli 12 i Tronie 1 z Piedras Negras oraz na Steli 3 z La Mar (795 r.). Nie ulega wątpliwości, że postacią z fragmentu Steli 2 jest również Mo’ Ahk Chahk, gdyż – zgodnie z zasadami przyjętymi w ikonografii Majów - zajmuje najważniejsze miejsce, po naszej prawej stronie i w najwyższej części zabytku. Część jego imienia jest też jeszcze widoczna w jednym z zachowanych bloków glificznych. Po przeprowadzeniu prac konserwatorskich i wpisaniu fragmentu Steli 2 z La Mar do oficjalnego rejestru INAH, zostanie on wystawiony w Museo Regional de Chiapas w Tuxtla Gutierrez, które to muzeum ma już w swojej kolekcji Stelę 1 z La Mar.