Bogactwo darów złożonych w rejonie rafy Khoa, w Jeziorze Titicaca

Oryginalny artykuł: Archaeologists discover 'exceptional' site at Lake Titicaca

Już w 2013 roku nurkowie amatorzy natrafili w rejonie rafy Khoa, w jeziorze Titicaca, na prekolumbijskie artefakty. Wówczas archeolodzy podwodni postanowili przeprowadzić tam dokładniejsze badania. Rafa znajduje się na głębokości powyżej pięciu metrów, w odległości około 10 kilometrów od północno-zachodniego krańca Wyspy Słońca. Obecnie Christophe Delaere (University of Oxford i Université Libre de Bruxelles), José M. Capriles (The Pennsylvania State University) i Charles Stanich (University of South Florida) przedstawili wyniki swych prac w artykule opublikowanym w Proceedings of the National Academy of Sciences.

Artefakty odkryte w rejonie rafy Khoa (fot. Teddy Seguin)

Jak podaje Christophe Delaere, odkryte artefakty wyróżniają się nie tylko ilością, pięknem i jakością wykonania, ale przede wszystkim znajdowały się w nienaruszonym kontekście archeologicznym i dlatego można to miejsce uznać za wyjątkowe. Na szczególną uwagę zasługują: figurka pumy z lapis lazuli oraz inne miniaturowe kamienne figurki zwierząt, ceramiczna kadzielnica ozdobiona wizerunkiem pumy, ozdoby ze złota, w tym płytki z wyrytymi wzorami, medalion i przedmiot w formie litery L udekorowany przedstawieniami pumy i kondora.

Odkryte artefakty ze złota (fot. Christophe Delaere, ULB) 

Zachowały się również datowane na VIII-X w. szczątki młodych lam, złożonych w ofierze i przypuszczalnie wcześniej ozdobionych, na co wskazywałyby złote blaszki doczepione do fragmentów skóry. Znaleziono także muszle spondylus, sprowadzone znad wybrzeży Ekwadoru, oddalonych o 2000 km.

Miejscowa ludność w rejonie rafy Khoa (fot. Teddy Seguin)

Bogactwo odkrytych artefaktów dowodzi, że miejsce to odgrywało szczególną rolę z życiu ceremonialnym ludności Tiwanaku. Tiwanaku, rozwijające się w okresie V-XII w. stało się jednym z największych i najbardziej wpływowych w Andach. Jak zaznacza Charles Stanich, biorąc pod uwagę również dary ofiarne znalezione na innych wyspach Jeziora Titicaca w latach 90. XX w., można uznać, że organizowano pielgrzymki lub rytualne procesje prowadzące wokół jeziora, a uczestnictwo w nich przyczyniało się do wzmocnienia władzy. Na Wyspie Słońca zachowało się kilkanaście stanowisk z pozostałościami prekolumbijskimi, w tym kompleks ceremonialny przy północno-zachodnim brzegu. Jednak w przypadku rafy Khoa, osoby biorące udział w ceremoniach miały przed sobą spektakularny widok nie tylko na jezioro, ale i na otaczające je góry. Nic zatem dziwnego, że elita Tiwanaku wybrała to miejsce na odprawianie wyjątkowych ceremonii.