Majowie wykorzystali tefrę przy budowie piramidy

Oryginalny artykuł: Giant pyramid built by the Maya was made from rock spewed by a volcano

W 539 roku nastąpił wybuch wulkanu Ilopango, uważany za największą erupcję w Ameryce Środkowej w ciągu ostatnich 10 000 lat. Była ona tak potężna, że co najmniej półmetrowa warstwa popiołu pokryła obszar rozciągający się w promieniu 35 km od wulkanu. Zamieszkujący te ziemie Majowie utracili swe osady, a uczeni od lat zastanawiali się, kiedy Majowie powrócili na te ziemie. Sugerowano, że prawdopodobnie dopiero sto lub dwieście lat po wybuchu, ale do tej pory brakowało świadectw. Obecnie Akira Ichikawa, archeolog z University of Colorado Boulder i jego zespół opublikowali wyniki swoich badań, które w latach 2015-2019 prowadzili na terenie stanowiska archeologicznego San Andrés (Dolinia Zapotitán, Salwador), położonego 40 km od wulkanu. Uczeni chcieli dowiedzieć się, kiedy rozpoczęto budowę tamtejszej piramidy zwanej Campana. 

Piramida Campana, stanowisko archeologiczne San Andres, Salwador (fot. Akira Ichikawa)

Licząca 13 metrów piramida Campana została wzniesiona na platformie o wysokości sześciu metrów, długości 80 m i szerokości 55 m. Platforma ma cztery tarasy i szerokie schody centralne. Była to pierwsza budowla, która powstała w tym rejonie po erupcji wulkanu. Aby dowiedzieć się więcej o tym, co działo się na obszarze wokół wulkanu, zebrano i przeanalizowano próbki pobrane z ziemi i z różnych materiałów konstrukcyjnych piramidy Campana. Na ich podstawie określono, że piramida została wzniesiona w latach 545-570. Oznacza to, że ludzie powrócili na te tereny znacznie szybciej niż do tej pory sądzono, być może już pięć lat po erupcji Ilopango. Jest też możliwe, że część z tych osób zdołała przeżyć wybuch. 

Trójwymiarowy model piramidy Campana z zaznaczeniem miejsc, w których prowadzono wykopaliska (fot. Akira Ichikawa)

Jak podaje Akira Ichikawa, na szczególną uwagę zasługuje zaskakująco duża ilość wykorzystanej podczas budowy tefry i jest to pierwszy dowód użycia tefry przy wznoszeniu piramidy. Może być to związane ze znaczeniem gór i wulkanów jako miejsc świętych w Mezoameryce. Prawdopodobnie Majowie zbudowali piramidę, aby w ten sposób uspokoić bogów, którzy okazali swój gniew poprzez erupcję wulkanu.