1000-letnia święta droga w pobliżu Kanionu Chaco

Oryginalny artykuł: Lasers reveal 1,000-year-old Indigenous road near Chaco Canyon that aligns with the winter solstice

Technologia LiDAR ujawniła 1000-letnią świętą drogę w pobliżu Kanionu Chaco w Nowym Meksyku. Naukowcy twierdzą, że droga była częścią rdzennego krajobrazu rytualnego, pełniąc funkcję ścieżki między naturalnymi źródłami i zrównując się ze wschodem słońca podczas przesilenia zimowego. Do tej pory uważano, że droga w Gasco mogła łączyć osady tubylcze w tym rejonie. Jednak nowe badania pokazują, że nie tylko święta droga jest tam o wiele dłuższa, niż myśleli, ale także, że biegnie do niej niemal równolegle inna nieznana wcześniej droga. Ponadto, obie drogi pokrywają się ze wschodem słońca w czasie przesilenia zimowego nad Mount Taylor, która do dziś uważana jest przez tubylców za świętą górę.

Mapa przedstawiająca położenie Gasco (źródło ilustracji: czasopismo Antiquity)

Badania ujawniają sezonowe uczty w prekolumbijskiej Brazylii

Oryginalny artykuł: The early roots of Carnival? Research reveals evidence of seasonal celebrations in pre-colonial Brazil

Międzynarodowy zespół, w którego skład weszli naukowcy z University of York (Wielka Brytania), Universitat Autònoma de Barcelona (Hiszpania) oraz Universidade Federal de Pelotas (Brazylia), przeanalizował fragmenty ceramiki pochodzące sprzed 2300–1200 lat, odkryte w okolicach brazylijskiej laguny Patos. Wyniki prac opublikowano w czasopiśmie PLOS ONE. Brzegi laguny charakteryzują się osadzonymi kopcami ziemnymi, znanymi jako Cerritos, które zostały zbudowane przez prekolumbijskich przodków, zwanych Charrua i Minuano. Uczeni wstępnie zidentyfikowali niektóre z najwcześniejszych dowodów produkcji napojów alkoholowych w regionie, a najnowocześniejsza analiza ceramiki ujawniła ślady napojów wytwarzanych z warzyw, prawdopodobnie bulw, kukurydzy cukrowej i palmy. Inne fragmenty ceramiki zawierały ślady, wskazujące na przetwarzanie ryb. Odkrycie to stanowi kolejny dowód potwierdzający przekonanie badaczy, że ludzie w czasach prekolumbijskich mogli gromadzić się wokół kopców, które miały symboliczne znaczenie jako pochówki lub oznaczenia terytorium, aby wspólnie świętować i ucztować, korzystając z sezonowej obfitości ryb.

Mapka przedstawiajaca położenie laguny Patos (źródło ilustracji: czasopismo PLOS ONE)

W Saskatchewan (Kanada) zachowały się ślady osady sprzed niemal 11 000 lat

Oryginalny artykuł: Carbon dating puts Sask. Indigenous archaeological site at almost 11,000 years old

Fragment węgla drzewnego odkopany na stanowisku archeologicznym w Saskatchewan i przebadany w laboratorium wskazuje, że miejsce to ma 11 000 lat i prawdopodobnie było wykorzystywane przez ludność tubylczą jako długotrwała osada. Według Sturgeon Lake First Nation (SLFN) stanowisko archeologiczne w pobliżu miasta Prince Albert w prowincji Saskatchewan sugeruje, że rdzenni Amerykanie zamieszkiwali ten region około 1000 lat wcześniej, niż dotychczas sądzono. Naukowcy, którzy pracowali na tym terenie latem ubiegłego roku i pobierali próbki do badań, w styczniu podzielili się swoimi pierwszymi odkryciami z Radą Âsowanânihk, organem SLFN kierującym projektem.

Archeolodzy Andrea Freeman, Glenn Stuart i Nicko Linares przyglądają się ciemnym liniom, które zostały utworzone przez dawne gleby zachowane pod osadami i mogą pomóc badaczom zrozumieć, jakie rośliny rosły tam tysiące lat temu
(fot. Alexandre Silberman/CBC)

Technologia LiDAR pozwoliła poznać rozmiary Guiengoli, miasta Zapoteków

Oryginalny artykuł: Remote sensing tools yield insights into abandoned pre-Columbian Mexican city 

Pedro Guillermo Ramón Celis, badacz z McGill University (Montreal, Kanada) odkrył, że Guiengola, XV-wieczne miasto Zapoteków w południowej części stanu Oaxaca (Meksyk), które do tej pory uważano po prostu za fortecę, było w rzeczywistości rozległym, ufortyfikowanym miastem. Guiengola zajmowała obszar 360 ha i została zbudowana na płaskowyżu, po południowo-wschodniej stronie góry o tej samej nazwie. Hiszpański dokument Relacion Geografica de Tehuantepec z 1577 roku opisuje ją jako miejsce, w którym wojska Zapoteków odparły atak Mexików pod wodzą Ahuizotla w 1497 roku. Jak podkreśla Pedro Guillermo Ramón Celis, dokładność tych informacji została potwierdzona przez dominikanina Francisco de Burgoa w 1674 roku. Pomimo to w zapiskach z XVI wieku nie pojawia się żadna wzmianka o tym mieście, co zdaniem badacza może sugerować, że zostało opuszczone przed 1521 rokiem. Badania dostarczyły jasnych dowodów na to, że Guiengola była stałą osadą o wiele bardziej złożoną niż podają opisy etnohistoryczne. Wcześniejsze projekty archeologiczne ujawniły tereny o charakterze publicznym, ceremonialnym i mieszkalnym, w tym dwie największe świątynie. Do tej pory jednak rozmiary Guiengoli pozostawały nieznane.

Guiengola (fot. Pedro Guillermo Ramon Celis)

Unikalny system drenażu i nawadniania w Amazonii

Oryginalny artykuł: Discovery of a unique drainage and irrigation system that gave way to the 'Neolithic Revolution' in the Amazon

Jak wynika z odkryć zespołu badaczy z Institute of Environmental Science and Technology (ICTA-UAB), Department of Prehistory na Universitat Autònoma de Barcelona (Hiszpania) oraz uniwersytetów w Exeter, Nottingham, Oxford, Reading i Southampton (Wielka Brytania), University of São Paulo (Brazylia) i współpracowników z Boliwii prekolumbijskie społeczeństwo zamieszkujące Amazonię rozwinęło zaawansowany system inżynierii rolniczej, który pozwalał na uprawę kukurydzy przez cały rok. Wynik ten przeczy wcześniejszym teoriom, które negowały możliwość występowania w regionie intensywnego rolnictwa monokulturowego. Wyniki badań, opublikowane w czasopiśmie Nature podają, w jaki sposób prekolumbijskie społeczeństwo Casarabe z Llanos de Moxos w Boliwii zaprojektowało i wdrożyło innowacyjny system inżynierii krajobrazu, obejmujący budowę rozległych kanałów odwadniających i stawów. Postęp ten umożliwił przekształcenie zalanych tropikalnych sawann w wysoce produktywne pola, co dało początek „rewolucji neolitycznej” w Amazonii, rozumianej jako proces zmierzający do przestawienia gospodarki na produkcję zboża.

Stawy odkryte na badanym obszarze (fot. Umberto Lombardo)

W Ekwadorze znaleziono wyjątkowy pochówek kobiety

Oryginalny artykuł: 1,200-year-old remains of dismembered pregnant woman in Ecuador hint at 'enigmatic' sacrifice to thwart El Niño 

Archeolodzy z kilku uniwersytetów w USA, prowadzący wykopaliska w Ekwadorze odkryli bogaty pochówek ciężarnej kobiety i jej płodu. Kobieta zmarła około 1200 lat temu, a badania jej kości ujawniły, że została pobita, a jej ciało rozczłonkowane. W grobie znaleziono też głowę innej osoby i ofiarę całopalną, co skłoniło uczonych do podejrzeń, że została ona złożona w ofierze. Jak podaje Sara Juengst (z University of North Carolina w Charlotte) ten dość zagadkowy pochówek został znaleziony na terenie Buen Suceso i związany jest z tak zwaną tradycją Manteño (lata 650–1532), okresem który charakteryzował się złożonymi systemami wodzostw ludności nadbrzeżnej, zajmującej się głównie rolnictwem.

Mapka przedstawiająca polożenie stanowiska Buen Suceso (źródło ilustracji: Latin American Antiquity)

W Chupacigarro (dolina Supe) odkryto budowlę piramidalną

Oryginalny artykuł: Hallazgo arqueológico en valle de Supe: descubren nuevo edificio piramidal en Chupacigarro

Multidyscyplinarny zespół z Caral odkrył budowlę piramidalną w tak zwanym „Sektorze F” stanowiska archeologicznego Chupacigarro, położonego w odległości jednego kilometra na zachód od Caral, w dolinie rzeki Supe (prowincja Barranca, region Lima). Prowadzone niedawno prace wykopaliskowe pozwoliły odsłonić tę budowlę, która była pokryta wyschniętymi drzewami huarango i zaroślami. Po ich usunięciu widać było kamienne mury, które tworzą co najmniej trzy nałożone na siebie platformy. Mury te składają się z dużych, pionowo ustawionych kamieni zwanych huancas. które wyznaczają narożniki czworokątnego budynku i centralne schody, umożliwiające dostęp do górnej części budowli. Ministerstwo Kultury podkreśliło, że badania tej budowli piramidalnej pozwolą zespołowi z Caral (kierowanemu przez Ruth Shady) poznać pełny układ urbanistyczny ośrodka Chupacigarro i udostępnić go zwiedzającym wraz z Caral. 

Budowla piramidalna odkryta przez archeologów w Chupacigaro (źródło ilustracji: Andina)