Odkryto kolejne naczynie Majów z inskrypcją glificzną

Oryginalny artykuł: Descifran jeroglíficos en vasija prehispánica hallada en obras del Tren Maya

W październiku 2021 roku, podczas prac przy budowie kolejnego odcinka trasy pociągu przez ziemie Majów, meksykańscy archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli naczynie ceramiczne Majów z tekstem glificznym. Obecnie, po zakończeniu badań archeologicznych i epigraficznych oraz prac restauratorskich, uczeni przedstawili treść zachowanej inskrypcji. Jak podają Iliana Ancona Aragón i Sylviane Boucher Le Landais (z Centrum INAH – Jukatan), naczynie zostało znalezione w pobliżu miejscowości Maxcanú w pochodzącej z czasów prekolumbijskich budowli mieszkalnej oznaczonej numerem T3_18518. Już wcześniej na podobną wazę Majów natrafiono podczas budowy odcinka trasy pociągu, biegnącego z Calkiní (stan Campeche) do Izamal (stan Jukatan) (post: „Na Jukatanie odkryto wazę Majów z tekstem glificznym”).

Nowo odkryte naczynie Majów z inskrypcją glificzną (fot. INAH)

Nowo odkrytą wazę zdobi jedenaście kartuszy z tekstem glificznym, stanowiącym typową formułę dedykacyjną znaną jako Początkowa Sekwencja Standardowa i podającą zazwyczaj rodzaj naczynia, jego przeznaczenie oraz imię i tytuły właściciela. Analizę epigraficzną inskrypcji przeprowadził Ricardo Mateo Canul. Dzięki niej wiadomo, że naczynie określone jako ujaay yuk’ib (jego gliniana misa, jego naczynie do picia) służyło do atole (rodzaju płynnej kaszki kukurydzianej, zwanej ul w języku Majów), a jego właścicielem była osoba o imieniu Cholom, używająca tytułu sajal. Osoby z takim tytułem mogły zarządzać mniejszymi ośrodkami Majów oraz sprawować funkcje na dworze w stolicy danego królestwa. Waza została znaleziona wraz z talerzem i oba naczynia pochodzą z późnego okresu klasycznego (lata 600-800). Waza ma 8,5 cm wysokości i średnicę 21 cm, a talerz ma 11 cm wysokości i średnicę 32 cm.

Talerz znaleziony razem z wazą (fot. INAH)

Waza została wykonana w tak zwanym stylu Chocholá, typowym dla ośrodków Majów położonych w północnej i zachodniej części obecnego stanu Jukatan. Na szczególną uwagę zasługuje natomiast imię właściciela naczynia – Cholom, gdyż pojawia się ono również w innych tekstach związanych z majańskim ośrodkiem Oxkintok. Jedno z takich naczyń znajduje się w Museo Regional de Antropología de Yucatán (Palacio Cantón, Merida). Ten sam Cholom jest też wspominany na dwóch innych naczyniach w stylu Chocholá, opisanych w 1990 roku przez Nikolaia Grube i oznaczonych w archiwum Justina Kerra numerami K3199 i K4378. Poza tym, w latach 1996-98 hiszpańscy archeolodzy znaleźli na terenie Oxkintok fragmenty ceramiki z inskrypcjami glificznymi i na jednym z nich zachowało się imię sajala Cholom.  

Inskrypcja wyryta na naczyniu K3199.
Imię Cholom i tytuł sajal podane są w dwóch ostatnich blokach glificznych
(fot. Justin Kerr)

Inskrypcja wyryta na naczyniu K4378 (fot. Justin Kerr)
(Zaznaczenie bloków glificznych z imieniem Cholom i tytułem sajal zostało dodane przez autorkę bloga)

W sumie podczas budowy trasy pociągu przez ziemie Majów odnaleziono 40 kompletnych artefaktów i ponad 80 tysięcy fragmentów ceramiki. Obecnie są one analizowane przez zespół badaczy, w skład którego wchodzą: Sara Dzul Góngora, Mildred Martínez Garrido, Shirley Beltrán Chay, Mónico Camargo Tamayo, Alma Martínez Dávila i Fernando Alemán Toscano.