Rezultaty badań dawnego DNA ujawniają migracje w Ameryce

Oryginalny artykuł: La migración de hace 1.500 años de Uruguay a Panamá y otros sorprendentes hallazgos de un estudio sobre genomas antiguos de América

Badania przeprowadzone przez naukowców ze Stanów Zjednoczonych i Brazylii rzucają nowe światło na złożony proces migracji na kontynencie amerykańskim. Jak podaje brazylijski archeolog André Luiz Campelo dos Santos (obecnie badacz na Florida Atlantic University, USA), pobrano próbki DNA z zębów sprzed około 1000 lat znalezionych na terenie dwóch stanowisk archeologicznych w Pernambuco (Brazylia): Pedra do Tubarão i Alcobaça oraz z zębów pochodzących sprzed około 1500 lat z Urugwaju, udostępnionych przez tamtejszych uczonych. Uzyskanie próbek DNA pozwoliło na sekwencjonowanie kompletnych genomów. Genomy z Urugwaju i północno-wschodniej Brazylii zostały również porównane z innymi z wielu miejsc na kontynencie, w tym ze Stanów Zjednoczonych, południowo-wschodniej Brazylii i Panamy, w przypadku których rezultaty przeprowadzonych prac zostały już wcześniej opublikowane przez innych badaczy.

Szczątki ludzkie znalezione na terenie stanowiska archeologicznego Alcobaça w Brazylii
(fot.  A.L. Campelo dos Santos)

Wyniki analiz potwierdziły migracje z północno-zachodniego krańca kontynentu amerykańskiego, przez Cieśninę Beringa i Alaskę do Ameryki Południowej, najprawdopodobniej wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego i ludzie, którzy dotarli tą drogą pochodzili ze środkowej Azji (od Mongolii po Syberię). Dzięki analizie filogenetycznej odkryto również nieznaną do tej pory migrację z południa na północ, wzdłuż wybrzeża Oceanu Atlantyckiego. Miała ona miejsce około 1500 lat temu i prowadziła z Urugwaju do Panamy, a trasa liczyła aż 5200 km. Uczeni znaleźli bardzo duże podobieństwo genomów w przypadku badanych szczątków pochodzących z Urugwaju, południowo-wschodniej Brazylii, północno-wschodniej Brazylii i Panamy. Jak zaznacza Campelo dos Santos, przypuszczalnie źródło tego podobieństwa leży w południowo-wschodniej Brazylii, skąd rozprzestrzeniło się na północno-wschodnią Brazylię i do Urugwaju, a potem na północ.

Stanowisko archeologiczne Pedra do Tubarão w Brazylii (fot. Henry Lavalle)

Kolejny zaskakujący wynik badań dotyczy obecności w genomach dawnych mieszkańców Ameryki Łacińskiej śladów genetycznych wymarłych gatunków ludzkich, w tym neandertalczyków, którzy zamieszkiwali Eurazję i denisowian, którzy z Azji rozprzestrzenili się aż na Oceanię. Jak podaje Campelo dos Santos, w Indonezji, Papui Nowej Gwinei, Australii i Polinezji można znaleźć ślady genomów denisowian. Chociaż neandertalczycy, denisowianie i homo sapiens współistnieli, to do dzisiaj przetrwali jedynie homo sapiens.

Trasy migracji w Ameryce Południowej (Florida Atlantic University)

Badanie wykazało w dawnych genomach większą obecność DNA neandertalczyków, a mniejszą DNA denisowian, ale z wyjątkami. W próbkach pochodzących z Urugwaju i Panamy ślady genetyczne denisowian były wyższe niż neandertalczyków, czego uczeni nie potrafią jeszcze wyjaśnić. Znaleziono też ślad genetyczny z Australazji, a zatem większe pokrewieństwo genetyczne z ludźmi z Oceanii, Australii i Papui Nowej Gwinei, niż z Europy czy Azji. Inni naukowcy już wcześniej stwierdzili obecność genów z Oceanii w południowo-wschodniej Brazylii i u brazylijskiego plemienia Surui z Amazonii, ale sądzono, że ten ślad genetyczny z Australazji pojawia się tylko w Ameryce Południowej. Jednak teraz natrafiono na niego również w Panamie.

Kolory pokazują ślady genetyczne neandertalczyków (fioletowy), denisowian (zielony)
i wspólne dla wszystkich trzech grup (brązowy).
Najwyższe ślady genetyczne denisowian  znaleziono w Urugwaju (CH19B)
i w Panamie (PAPV173) (Florida Atlantic University)

Naukowcy nie wiedzą, jak ślad genetyczny z Australazji trafił na kontynent amerykański. Nie mógł dotrzeć z ludźmi, którzy przeszli przez Cieśninę Beringa, gdyż nie wykazano jego obecności w genomach osób z Ameryki Północnej. Brazylijski archeolog i jego koledzy rozważają różne hipotezy. Być może ślad genetyczny z Australazji dotarł przez Ocean Spokojny, jeśli w przeszłości poziom morza był niższy i było więcej wysp ułatwiających migracje, ale to tylko przypuszczenie, którego na razie nie można potwierdzić.