W Chochkitam (Gwatemala) odkryto grobowiec z wczesnego okresu klasycznego

Oryginalny artykuł: Descubrimiento arqueológico en Guatemala: Máscara de jade y piezas milenarias revelan la conexión entre Teotihuacán y las tierras bajas mayas

W północno-zachodniej części Gwatemali, 100 km od Melchor de Mencos (Petén), w pobliżu granicy z Belize, na terenie dawnego miasta Majów nazwanego przez archeologów Chochkitam, odkryto grobowiec z wczesnego okresu klasycznego, w którym pochowano władcę o imieniu Itzam/Kokaj Bahlam. Piramida, w której zachował się pochówek pochodzi z około 350 roku. Przy zmarłym złożono liczne dary, w tym jadeitową maskę, ozdobioną kawałkami muszli spondylus i przedstawiającą prawdopodobnie bóstwo burzy.

Jadeitowa maska z grobowca w Chochkitam (fot. Francisco Estrada-Belli)

Poza tym znaleziono, między nimi, dwie jadeitowe plakietki, grudkę żywicy kopal wielkości dłoni dorosłego człowieka, kolce płaszczki, naczynia ceramiczne, w tym talerz z pokrywką w stylu typowym dla Teotihuacan, około 16 muszli spondylus, a także kości zachowane w całości i we fragmentach. Odkrycia dokonał zespół, którym kieruje gwatemalski archeolog Francisco Estrada-Belli (z Tulane University, Nowy Orlean, USA). W pracach rozpoczętych w 2019 roku uczestniczą też Bhanny Giron (z Universidad de San Carlos, Gwatemala) i Alexandre Tokovinine (z University of Alabama, USA).

Artefakty znalezione w grobowcu (fot. Francisco Estrada-Belli)

Jak podkreśla Francisco Estrada-Belli, znalezisko to jest bardzo ważne, gdyż do dzisiejszych czasów przetrwało niewiele grobowców z tak wczesnego okresu. Poza tym, od lat 60-tych XX wieku miejsce to było wielokrotnie plądrowane i odkrycie nienaruszonego pochówku graniczy niemal z cudem. Odzyskanie go było bardzo trudne, gdyż wykop w piramidzie, w którym się znajdował został rozgrzebany przez rabusiów na głębokość ponad czterech metrów. Była to mała przestrzeń o wymiarach dwa na dwa metry. Dach nad grobem zawalił się i tylko kilka fragmentów kości udało się poskładać w całość.

Wykop w piramidzie wykonany przez rabusiów (fot. Francisco Estrada-Belli)

Alexandre Tokovinine zdołał odczytać niemal niezauważalne inskrypcje zachowane na steli wzniesionej przed piramidą oraz na kości udowej. Zdołano też uzyskać kilka informacji na temat relacji utrzymywanych przez mieszkańców Nizin Majów w Gwatemali z Teotihuacan w Meksyku, o czym mogą świadczyć pewne elementy ikonograficzne. 

Rzeźbiona kość udowa znaleziona w grobowcu (fot. Francisco Estrada-Belli)

Badania były możliwe dzięki finansowaniu różnych fundacji, w tym Fundación Patrimonio Cultural y Natural Maya Pacunam, Hitz Foundation i Alpha Wood Foundation. Prace będą kontynuowane i obejmą też tereny wokół Chochkitam. Podobnie jak w latach ubiegłych zostanie wykorzystana technologia LiDAR.