W Tulum odkryto nietypowy zbiornik chultun

Oryginalny artykuł: Descubren un chultún en la Zona Arqueológica de Tulum, en Quintana Roo 

Na terenie Tulum, miasta Majów w meksykańskim stanie Quintana Roo, archeolodzy odkryli zbiornik chultun o średnicy 2,48 m i głębokości 2,39 m, z prostokątnym wejściem o długości 54 cm i szerokości 46 cm. Chultun znajdował się wewnątrz Budowli 25 (zwanej Casa del Halach Uinic) i jest to jedyny zbiornik znaleziony w budynku. 

Budowla 25 (Casa del Halach Uinic) w Tulum (fot. Boguchwała Tuszyńska)

Odkrycia tego dokonano podczas prac prowadzonych w ramach programu Promeza. Chultun pochodzi prawdopodobnie z czasów wczesnego zamieszkiwania miasta, przed późnym okresem klasycznym (lata 1200-1550). Koordynator projektu, José Antonio Reyes Solís poinformował, że w otoczonym murami Tulum zachowały się dwa chultuny, zlokalizowane na zewnątrz, które prawdopodobnie służyły do gromadzenia wody deszczowej. Inaczej wygląda to w przypadku nowo odkrytego chultuna, gdyż nie tylko jest on przykryty i znajduje się wewnątrz budowli, ale również nie nosi żadnych śladów magazynowania cieczy, a raczej, jak sądzą archeolodzy, był wykorzystywany do przechowywania żywności i roślin, a później miał przeznaczenie rytualne.

Wejście prowadzące do chultuna (fot. Antonio Reyes, INAH)

Jak podaje uczestniczący w projekcie Enrique Marín Vázquez, wewnątrz chultuna natrafiono na wypełnienie z kamieni średniej wielkości, grube warstwy popiołu, a w najgłębszej części zachowały się ludzkie szczątki kostne i opalone kamienie. Szczątki kostne są obecnie badane w laboratorium i prawdopodobnie należą do trójki niemowląt. Poza tym archeolodzy znaleźli w chultunie inne materiały, w tym poroże jelenia, zęby rekina i zawieszki z muszli. 

Szczątki kostne znalezione wewnątrz chultuna (fot. Antonio Reyes, INAH)

Analiza osadów znalezionych w zbiorniku może dostarczyć wielu cennych informacji nie tylko dotyczących dokładnego datowania, ale również rodzaju żywności z tego okresu. Archeolodzy sporządzili trójwymiarową rejestrację elementów znajdujących się wewnątrz chultuna. Zamierzają też przygotować wirtualną wycieczkę, która umożliwi zwiedzającym obejrzenie jego wnętrza.