Teotihuacan nawiedziło pięć trzęsień ziemi, które mogły przyczynić się do upadku miasta

Oryginalny artykuł: 5 catastrophic megathrust earthquakes led to the demise of the pre-Aztec city of Teotihuacan, new study suggests

Nowe badania przeprowadzone przez hiszpańskich i meksykańskich uczonych, opublikowane w czasopiśmie Journal of Archaeological Science: Reports sugerują, że kilka potężnych trzęsień ziemi mogło doprowadzić do upadku i ostatecznego opuszczenia Teotihuacan. Naukowcy od dawna zastanawiali się, co spowodowało dramatyczny spadek liczby mieszkańców Teotihuacan i brali pod uwagę różne hipotezy. Jednak nowa analiza trzech najważniejszych tamtejszych budowli wykazała, że w latach 100-600 Teotihuacan nawiedziło pięć trzęsień ziemi. Jak podaje Raúl Pérez-López (z Instytutu Geologii i Górnictwa w Hiszpanii) uczeni nie są w stanie z całkowitą pewnością określić ich źródła, ale uważają, że może to być Rów Środkowoamerykański (rów oceaniczny na Pacyfiku, będący jedną z największych stref subdukcji na świecie i stanowiący granicę między kilkoma płytami tektonicznymi). Takie trzęsienia ziemi wyróżniają się niezwykła magnitudą i stosunkowo rzadkim występowaniem w porównaniu z innymi zdarzeniami sejsmicznymi. Pierwsze trzęsienie ziemi nawiedziło Teotihuacan około 100 roku, wywołując zniszczenia w Piramidzie Księżyca i w pierwszej wersji Piramidy Słońca. Drugie nastąpiło około 225 roku, a jego skutki są widoczne w Piramidzie Księżyca. Trzecie i czwarte miało miejsce w latach 400-525 i doprowadziło do zniszczeń w Piramidzie Księżyca i w Świątyni Pierzastego Węża. Piąte trzęsienie ziemi nastąpiło około 600 roku.

Skutki trzęsienia ziemi widoczne na Świątyni Pierzastego Węża:
a) plan budowli, b) zachodnie schody świątyni, c) i d) zachodnia fasada świątyni,
e) przemieszczenia kamiennych bloków (kolor żółty), wyparcia kamieni (żółte strzałki), odłupane narożniki (białe strzałki) na zachodnich schodach światyni, f) odłupane narożniki na południowej stronie świątyni
(źródło ilustracji: Journal of Archeological Science: Reports)

Na potrzeby badania naukowcy przeanalizowali pod kątem archeologicznych skutków trzęsień ziemi lub wzorców uszkodzeń związanych z silnymi wstrząsami ziemi trzy najważniejsze budowle w Teotihuacan: Świątynię Pierzastego Węża, Piramidę Słońca i Piramidę Księżyca. Okazało się, że wstrząsy sejsmiczne pozostawiły charakterystyczne ślady na fasadach tych konstrukcji. Przypuszczalnie najbardziej ucierpiała Świątynia Pierzastego Węża, gdzie natrafiono na przemieszczenia i pęknięcia masywnych bloków kamiennych. Zauważono także przykłady odłupanych narożników na zachodnich schodach i przesunięte kamienie.

Zniszczenia widoczne w: A) Piramidzie Słońca, B) Piramidzie Księżyca
(źródło ilustracji: Journal of Archeological Science: Reports)

Chociaż badacze byli świadomi trzęsień ziemi w Teotihuacan i zajmowali się nimi już w 2010 roku, to dopiero teraz zdołali ustalić pełen rozmiar spowodowanych przez nie szkód. W odpowiedzi na trzęsienia ziemi mieszkańcy miasta wzmocnili swoje piramidy, zwłaszcza Piramidę Słońca, największą budowlę w Teotihuacan, aby zapobiec dalszym zniszczeniom w przyszłości. Ślady takich wzmocnień zachowały się na jej osi północ-południe. Usunięto też uszkodzone przez aktywność sejsmiczną elementy. Archeologiczne skutki trzęsień ziemi są nadal widoczne w Teotihuacan. Nawet zmiany architektoniczne nie wystarczyły, aby uchronić miasto przed jego ostatecznym opuszczeniem. Wyniki nowych badań nie pozostają w konflikcie z innymi teoriami związanymi z nagłym upadkiem Teotihuacan. Jak podkreślają autorzy publikacji, zakłócenia spowodowane niszczycielskim trzęsieniem ziemi nie tylko mają wpływ na fizyczne podstawy społeczeństwa, ale także destabilizują jego struktury społeczne i polityczne. Niewłaściwe zarządzanie w następstwie takiej katastrofy może wywołać wewnętrzne bunty, zwłaszcza w przypadku braku skutecznej infrastruktury wojskowej i miejskiej, co może przyczynić się do narastania niepokojów.