Nadproże 17 pierwotnie zdobiło północno-zachodnie wejście do głównego pomieszczenia Budowli 21, skąd na polecenie podróżnika Alfreda Maudslaya w 1883 zostało zabrane i przewiezione do Muzeum Brytyjskiego w Londynie, gdzie do dziś się znajduje. Płaskorzeźba o wymiarach 64x60 cm przedstawia króla Yaxchilan Yaxuun Bahlam IV i Panią Mut Bahlam z Hix Witz (obecnie Zapote Bobal / El Pajaral w Gwatemali) – być może królewską małżonkę lub kobietę pełniącą inne ważne stanowisko. Jest to jedno z trzech nadproży z tego budynku upamiętniających rok 752 n.e., który był dla króla bardzo ważny: Yaxuun Bahlam IV rozpoczął swoje kampanie wojenne (Nadproże 16) i objął tron (po 10 latach bezkrólewia i walk) oraz urodził mu się syn.
Nadproże 17 z Yaxchilan (fot. Wikimedia Commons / Simon Burchell)
Nadproże 17 nawiązuje tematyką do wcześniejszego o ok. 40 lat Nadproża 24, przestawiającego ojca Yaxuun Bahlam IV - króla Itzamnaaj Bahlam III i jego małżonkę Panią K’abal Xook.
 | Pani Mut Bahlam składa ofiarę ze swojej krwi, przeciągając sznur z kolcami przez język. Jej strój przypomina strój Pani K’abal Xook z Nadproża 24. |
 | Król Yaxuun Bahlam upuszcza krew poprzez nakłucie penisa specjalnym perforatorem. |
 | Krew skapuje na zwoje papieru w ceremonialnej misie u ich stóp. |
Inskrypcja nie podaje daty wydarzenia. Być może król i jego towarzyszka składają ofiarę z okazji narodzin następcy tronu – w takim wypadku byłby to 752 r. n.e., chociaż matką kolejnego króla – Itzamnaaj Bahlam IV nie była przestawiona powyżej Pani Mut Bahlam, ale niewymieniona tu Pani Chak Joloom. Podobna sytuacja pojawia się na Nadprożu 24, gdzie Pani K’abal Xook również nie jest matką późniejszego króla.
Chociaż nie była matką następcy tronu, Pani Mut Bahlam z pewnością była ważną osobą na dworze królewskim, ponieważ nie tylko król zaszczycił ją umieszczeniem na swojej płaskorzeźbie, ale lista jej tytułów robi wrażenie (cały tekst na dole inskrypcji):
 | Władca 12-stu ? |
 | Pani Mut Bahlam |
 | Pani [królestwa] Hix Witz (Góry Ocelota) |
 | Pierwsza na Ziemi (bardzo wysoki tytuł) |
W tym kontekście tytuły króla nie wyglądają bardzo imponująco (porównaj także Nadproże 16, gdzie glify nie są tak zerodowane):
 |  |  |   |
| Pan 3 K’atunów (=osoba w wieku 40-59 lat) | Yaxuun Bahlam (Ptak-Bławatnik Jaguar) | Pan 20 Jeńców | Boski Władca Kaaj i Pa’chan (Yaxchilan) |
Tekst u góry, który mówi o tym, jakie wydarzenie przedstawia inskrypcja, jest niestety mocno zniszczony. Najprawdopodobniej zawiera on dwa czasowniki:
ch'ab “być pobożnym, odprawiać pokutę, karać oraz tworzyć”
sih "urodzić się" (+ imię Chelte')Rys. J. Montgomery
a więc inskrypcja przestawia składanie ofiary (prawdopodobnie) z okazji narodzin królewskiego syna.
Ofiary składane przez elity to jeden z ważnych tematów pojawiających się w inskrypcjach monumentalnych. Charakterystyczne elementy wyposażenia to obsydianowe perforatory, sznury z kolcami, misy ceremonialne i wstęgi papieru, w który wsiąka krew i które następnie mogą zostać spalone w celu wywołania wizji (patrz Nadproże 15 i Nadproże 25), oraz powtarzające się elementy strojów. Ofiary z krwi były składane z okazji ważnych uroczystości takich jak obchody końca okresów kalendarzowych.
Bibliografia:
- Martin, Simon, Nikolai Grube. Chronicle of the Maya Kings and Queens. Thames&Hudson 2008.
- Tate, Carolyn Elaine. Yaxchilan: The Design of a Maya Ceremonial City. University of Texas Press 1992.
- research.famsi.org: Montgomery, John. Dictionary of Maya Hieroglyphs.
- www.britishmuseum.org: Yaxchilan Lintel 17
- www.peabody.harvard.edu: Yaxchilan Lintel 17
--------------------
Czytaj także: Nadproże 15 z Yaxchilan - Nadproże 16 z Yaxchilan - Nadproże 24 z Yaxchilan - Nadproże 25 z Yaxchilan - Nadproże 26 z Yaxchilan - Panel 96 Glifów z Palenque
--------------------
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz