Odkrycia w Ceibal (Gwatemala) rzucają nowe światło na formowanie się społeczeństwa Majów

Oryginalny artykuł: Archaeologists discover maya melting pot

Prace wykopaliskowe, prowadzone na terenie majańskiego miasta Ceibal (Gwatemala) dostarczają nowych dowodów, wskazujących na koegzystencję wędrownych i osiadłych grup ludności. Badaniami kierowali Takeshi Inomata i Daniela Triadan, antropolodzy z University of Arizona, a uzyskane rezultaty zostały opublikowane w tym tygodniu w Proceedings of the National Academy of Sciences.

Pozostałości budowli rezydencjalnej w Ceibal, wzniesionej około 750 r. p.n.e. (fot. Takeshi Inomata)

Takeshi Inomata wyjaśnia, że pomimo informacji o koegzystencji osiadłych i wędrownych grup ludności w różnych częściach świata, zazwyczaj sądzono, iż istniały one niezależnie od siebie, nawet w sytuacji, gdy ludzie ci przebywali przez jakiś czas na stosunkowo bliskich obszarach. Nowe badania na terenie Ceibal poddają w wątpliwość owo powszechne założenie i po raz pierwszy ukazują, że tamtejsze centrum ceremonialne zostało wzniesione wspólnie przez ludność prowadzącą wędrowny i osiadły tryb życia. Jednocześnie do tej pory przyjmowano, że najpierw pojawia się rozwinięte społeczeństwo, które już głęboko zapuściło korzenie, a dopiero potem budowle publiczne. Zdaniem Inomaty w wielu przypadkach dzieje się jednak inaczej.

Okrągła budowla w Ceibal, wzniesiona około 500 r. p.n.e. (fot. Takeshi Inomata)

Podczas prac archeologicznych w Ceibal odkryto plac pochodzący z około 950 r. p.n.e. Otoczony jest monumentalnymi budowlami, wzniesionymi około 800 r. p.n.e. Zachowało się jednak niewiele dowodów, świadczących o stałym zamieszkiwaniu miasta w owym okresie. Zdaniem Inomaty, dość solidna konstrukcja budowli o charakterze ceremonialnym dowodzi, że nieliczni stali mieszkańcy tego rejonu nie byli w stanie wznieść ich własnymi siłami, a zatem niezbędna była praca znaczniejszej liczby ludzi.

Archeolodzy odkopujący jedną z budowli rezydencjalnych w Ceibal,
wzniesioną około 500 r. p.n.e. (fot. Takeshi Inomata)

Większość ludności prowadziła wówczas tradycyjny tryb życia myśliwych-zbieraczy, wędrując przez dżunglę i przemieszczając się z miejsca na miejsce. Owe różne grupy mogły dotrzeć na teren Ceibal, aby wspólnie wznieść budowle o charakterze publicznym i uczestniczyć w ceremoniach przez okres kilkuset lat. Jak podaje Inomata, sytuacja ta przypuszczalnie pozwoliła na zacieśnienie więzów społecznych, przyjęcie nowego trybu życia i ostatecznie doprowadziła do uformowania nowego społeczeństwa, przyczyniając się do późniejszego rozwoju cywilizacji Majów. Proces dokonywał się stopniowo aż do czasu, kiedy to w latach 400-300 p.n.e. Majowie stali się w pełni osiadłym, rolniczym społeczeństwem, uprawiającym kukurydzę.

Jeden z pochówków w Ceibal, datowany na 500 r. p.n.e. (fot. Takeshi Inomata)

Melissa Burhan, współautorka publikacji i absolwentka antropologii z University of Arizona przekazała, że najbardziej fascynującym i nieoczekiwanym rezultatem badań przeprowadzonych w Ceibal jest odkrycie tego starożytnego „tygla” i wykazanie, że różni ludzie, prowadzący odmienny tryb życia, koegzystowali w harmonii przez pokolenia zanim stali się bardziej jednolitym społeczeństwem.

Pozostałości jednej z budowli mieszkalnych, datowanej na około 500 r. p.n.e. (fot. Takeshi Inomata)

Takeshi Inomata i jego zespół z University of Arizona prowadzili wykopaliska w Ceibal przez dziesięć lat. W badaniach uczestniczyli również uczeni z USA, Kanady, Gwatemali i Japonii. Ich prace były sponsorowane przez: Alphawood Foundation; the National Geographic Society Committee for Research and Exploration; the National Endowment for the Humanities; the Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology – Japan KAKENHI i the Japan Society for the Promotion of Science KAKENHI.