W Chalcatzingo odkryto nowy relief z wizerunkiem jaguara

Oryginalny artykuł: Descubren en Chalcatzingo, Morelos un bajorrelieve con la representacion de un felino

Na terenie stanowiska archeologicznego Chalcatzingo (stan Morelos, Meksyk) natrafiono na kolejny relief z wizerunkiem drapieżnego kota, wykonany w stylu olmeckim i pochodzący prawdopodobnie z lat 800-500 p.n.e. Odkrycia dokonano zupełnie przypadkowo. Podczas Wielkiego Tygodnia, w marcu tego roku, jeden z miejscowych robotników poślizgnął się na kamieniu o wymiarach 4 na 2 metry i dostrzegł jakieś linie wyryte na jego powierzchni. Po poinformowaniu Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), tamtejsi specjaliści przystąpili do badań i odsłonili scenę, przedstawiającą drapieżnego kota w masce przypominającej dziób ptaka. Kot trzyma postać ludzką, której twarz została rytualnie zniszczona już w czasach prekolumbijskich. Zabytek został nazwany Monumentem 45.

Nowo odkryty relief z wizerunkiem drapieżnego kota (fot. Héctor Montaño, INAH)

Archeolodzy, Mario Córdova Tello (kierujący Projektem Archeologicznym Chalcatzingo) i Carolina Meza Rodríguez (zarządzająca stanowiskiem archeologicznym) poinformowali, że wraz z nowo odkrytym reliefem istnieje już osiem wizerunków drapieżnych kotów (przypuszczalnie jaguarów), zarejestrowanych na pięciu różnych zabytkach na zboczach wzgórza Cerro Chalcatzingo i stanowiących tak zwaną „Ścieżkę dzikich kotów” (El sendero de los felinos). Poza zabytkiem znanym jako „Triada dzikich kotów” (odkrytym w 2011 roku), na wszystkich reliefach pojawiają się postacie antropomorficzne i zoomorficzne, jak skrzydlate węże oraz dzikie koty w maskach przypominających ptasie dzioby, a także symbole związane z żyznością i deszczem oraz elementy flory, w tym bromelii, charakterystycznych dla Chalcatzingo.

Pozostałości wizerunku postaci ludzkiej w dolnej części reliefu (fot. Héctor Montaño, INAH)

Z wyjątkiem kilku reliefów znalezionych in situ, w tym zarejestrowanych już około 80 lat temu przez Eulalię Guzmán, oryginalne umiejscowienie zabytków pozostaje nieznane ze względu na obsuwanie się bloków skalnych. Przypuszcza się jednak, że wszystkie one tworzyły jedną kompozycję i znajdowały się na północnym zboczu Cerro Chalcatzingo, które wraz z Cerro Delgado tworzyły sakralną przestrzeń. Reliefy w stylu olmeckim, znalezione u stóp Cerro Chalcatzingo charakteryzują się zorientowaniem na linii wschód-zachód, związanym z ruchem słońca. Dotyczy to również zabytków z drapieżnymi kotami (jaguarami i pumami), które łączono z ciemnością i wzgórzami z tryskającą z nich wodą.

Wizerunek kota z maską przypominającą ptasi dziób (fot. Héctor Montaño, INAH)

Mario Córdova Tello przypomniał, że rozkwit Chalcatzingo (w latach 800-500 p.n.e.)  przypadł na czasy wpływów La Venta (stan Tabasco). Chalcatzingo leży w odległości 500 km na zachód od La Venta i było ważnym miejscem na trasie prowadzącej znad Zatoki Meksykańskiej na ziemie centralnego Meksyku i na wybrzeże Oceanu Spokojnego. Archeolodzy INAH nie sądzą jednak, że Olmekowie osiedlili się w Chalcatzingo. Ich zdaniem typowy styl Olmeków, ich sztuka rzeźbiarska i kosmowizja zostały zaadoptowane i nieco zmienione przez mieszkańców Chalcatzingo.

Stanowisko archeologiczne Chalcatzingo (fot. Héctor Montaño, INAH)

Podczas prac archeologicznych prowadzonych na terenie Chalcatzingo, poza reliefami, ołtarzami i stelami, natrafiono również na miejsca, które mogły być przeznaczone do odprawiania rytuału samoofiary, gdyż znaleziono około setki szpikulców z obsydianu. Liczne naczynia ceramiczne i elementy architektoniczne (nasypy i platformy) dowodzą, że w latach 800- 500 p.n.e. wznosiły się tam budowle mieszkalne i świątynie, a ludność otaczała kultem bóstwa, które pojawiły się również później we wierzeniach innych kultur Mezoameryki.