Digitalizacja zabytków w Uxmal

Oryginalny artykuł: Con el Promeza, el INAH emprende estudios de digitalización inéditos en la Zona Arqueológica de Uxmal, en Yucatán

W 2023 r. eksperci z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) zgłosili realizację projektu, który ma na celu wykorzystanie nowych technologii do zbadania drogi sacbé o długości 18 km, łączącej miasta Majów Uxmal i Kabah w latach 700-950. Prace już trwają, a ich zakres został znacznie poszerzony i obejmuje również rejestr wszystkich zabytków znajdujących się w centralnej części Uxmal, co pozwoli na poznanie ich stanu zachowania. 

Wizualizacja Uxmal (źródło ilustracji: INAH)

Przy pomocy skanera laserowego i drona wyposażonego w LiDAR, pozyskanych ze środków programu Promeza, powstały trójwymiarowe modele budowli: Cuadrángulo de las Monjas („Czworokąt Mniszek”), Cuadrángulo de los Pájaros („Czworokąt Ptaków”), Grupy El Cementerio („Cmentarz”) i innych zespołów architektonicznych, zlokalizowanych na 89 hektarach tworzących strefę nuklearną Uxmal. Jak podają kierujący projektem Héctor Cauich Caamal i dyrektor stanowiska archeologicznego José Huchim Herrera, opracowywane są też analizy osadnictwa w Uxmal.

Skany pomieszczeń w "Czworokącie Ptaków" w Uxmal (źródło ilustracji: INAH)

Ponadto za pomocą technologii LiDAR zbadano mur oddzielający w Uxmal dzielnice mieszkalne od centrum ceremonialnego. Do tej pory odnotowano około 30 wejść w murze, a niektórych z nich nie udało się wcześniej zobaczyć ze względu na szatę roślinną. Zastosowanie nowych metod pozwala utworzyć modele trójwymiarowe, które staną się również narzędziami upowszechniania, co przyczyni się do zrozumienia innych przestrzeni w Uxmal, często niedostępnych dla publiczności. 

Obraz uzyskany dzięki technologii LiDAR ukazujący budowle w Uxmal (źródło ilustracji INAH)

Są wśród nich chultuny, prekolumbijskie zbiorniki służące do gromadzenia wody deszczowej. Na podstawie obrazów uzyskanych za pomocą skanera laserowego można ustalić, czym były i jak funkcjonowały chultuny, a także zrekonstruować wygląd, jaki pozostałości archeologiczne miały w czasach swojej świetności. Ostatecznym celem badań jest przygotowanie specjalnej biblioteki, dzięki której będzie można tworzyć wirtualne modele, tak aby były one jak najbardziej wierne pierwotnemu stanowi zabytków.