Oryginalny artykuł: Maya ruler burned bodies of old dynasty during regime change, charred human remains reveal
W artykule opublikowanym w czasopiśmie Antiquty, Christina Halperin i Jean-Baptiste Le Moine (z University of Montreal, Kanada), Marta Lidia Perea Carrera (z Universidad de San Carlos, Gwatemala) i Katherine Miller Wolf (z University of West Florida, USA) przedstawiają rezultaty badań wykopaliskowych prowadzonych na terenie stanowiska archeologicznego Ucanal w Gwatemali. Okazało się, że w królestwie Majów zwanym K’anwitznal (obecnie Ucanal) początek IX wieku związany był z ważnymi zmianami na arenie politycznej. Na tronie zasiadał tam wówczas Papamalil (lub Papmalil), którego imię zdaje się mieć obce pochodzenie. Władca ten nie używał typowego dla Majów tytułu k’uhul ajaw z glifem-emblematem miasta, a jedynie ochk’in kaloomte’, prestiżowego tytułu wysokiej rangi. Chociaż nie znamy dokładnej daty objęcia przez niego tronu, to inskrypcje z innych miast wspominają wydarzenia z jego życia z lat 814-859 i mogą dowodzić jego wpływów politycznych w południowej części Nizin Majów. Jego wizerunki pojawiają się na poświęconych w 820 roku Ołtarzach 12 i 13 w Caracol, w towarzystwie tamtejszego króla K’inich Toobil Yopaat. Z kolei inskrypcja na Steli 32 z Naranjo, również z 820 roku podaje, że Papamalil mógł nadzorować rytuały związane z tamtejszym władcą w 814 roku. Wzmianki pojawiają się też w Nakum i Ceibal.
 |
Po lewej: Ołtarz 12 z Caracol, przedstawiający Papamalil i władcę Caracol, K'inich Toobil Yopaat (autor rysunku: Nikolai Grube), po prawej: Ołtarz 13 z Caracol z wizerunkami tych samych dwóch osób (fot. University of Pennsylvania) |