Xantile to szczególnego rodzaju gliniane rzeźby, które są przede
wszystkim związane z Doliną Tehuacán, na terenie obecnego stanu Puebla w
Meksyku, choć znaleziono je także w północno-zachodniej części stanu Oaxaca i w
centrum stanu Veracruz. Niektórzy badacze kultur Mezoameryki uważają, że rzeźby
te stanowiły przykrywki kadzielnic, jednak archeolog Mauricio Gálvez Rosales,
który wiele czasu poświęcił dokładnym badaniom xantili uważa, że były to figury stanowiące obiekt kultu i
ozdabiane kwiatami, gałązkami roślin oraz kawałkami papieru amate. Składano im dary ofiarne i okadzano.
Figurki te mają najróżniejsze
rozmiary, od kilkunastu do kilkudziesięciu centymetrów i są wewnątrz puste. Korpus
ciała przypomina zazwyczaj cylinder, do którego zostały przyklejone ręce i
nogi, czasami niezbyt proporcjonalne w stosunku do głowy. Przedstawiają też postacie w pozycji siedzącej, z rękoma opartymi na kolanach. Głowy są często
udekorowane bogatymi nakryciami i pióropuszami oraz malowane kolorami:
zielonym, żółtym, czerwonym, pomarańczowym, białym i czarnym. Barwy te i
atrybuty pozwoliły uczonym zidentyfikować poszczególne bóstwa.
Jak podaje archeolog Mauricio
Gálvez Rosales, xantile były
przypuszczalnie wyrabiane już pod koniec okresu klasycznego, w latach 800 – 900
n.e., choć ich produkcja wzrosła w XII wieku na ziemiach zamieszkiwanych przez
Misteków i Popolocas. Xantile z
wizerunkami najróżniejszych bóstw umieszczano wszędzie: w świątyniach i w małych
sanktuariach, w domach i na dziedzińcach, na poletkach kukurydzianych, w
lasach, w pobliżu źródeł wody, w jaskiniach i na szczytach wzgórz. Wyrób xantili był kontynuowany do połowy XIX
wieku, ale kult tych bożków przetrwał jeszcze w niektórych rejonach Meksyku,
gdzie uważa się ich za strażników domostw.
Kliknij na zdjęcie aby powiększyć
/ Click on photos to enlarge
Museo de las
Culturas de Oaxaca “Santo Domingo” (miasto Oaxaca, Meksyk)
Museo Nacional de
Antropología (miasto Meksyk)
Museo de Antropología de Xalapa (Xalapa, stan Veracruz,
Meksyk)
Museo del Valle de Tehuacán (Tehuacán, stan Puebla,
Meksyk)
Museo Regional de Puebla (Puebla, Meksyk)
Museo Anahuacalli (miasto Meksyk)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz