Rytualna dekapitacja była praktykowana w Ameryce już 9000 lat temu

Oryginalny artykuł: The oldest human decapitation in New World

Od dawna uczeni prowadzili prace na porośniętych tropikalną roślinnością obszarach Amazonii i zdołali natrafić na ślady zamieszkiwania tych ziem już około 12 000 lat temu, o czym świadczyły znalezione narzędzia kamienne i kości zwierząt. W 2007 roku, w schronisku skalnym na stanowisku archeologicznym Lapa do Santo w Brazylii, odkryto niezwykły pochówek, który stanowi najwcześniejszy jak dotąd przykład rytualnej dekapitacji, praktykowanej na kontynencie amerykańskim i pochodzący sprzed 9000 lat. Dopiero teraz międzynarodowa grupa badaczy, którą kieruje André Strauss z Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology w Lipsku (Niemcy) udostępniła raport w wersji „on line”.

Czaszka i ułozone na niej dłonie. Pochówek z Lapa do Santo (fot. Danilo Bernardo)

Olmecki relief powrócił do Meksyku

Oryginalny artykuł: Mexico recupera bajorrelieve monumental

W minionym tygodniu powrócił do Meksyku olmecki relief, który został odkryty w 1968 roku na terenie stanowiska archeologicznego Xoc, w stanie Chiapas. Jednak kiedy uczeni powrócili do Xoc po czterech latach, rzeźby już nie znaleźli. Została zrabowana, nielegalnie wywieziona z Meksyku i nieznanymi drogami trafiła do Francji.

Olmecki relief z Xoc (fot. INAH)

Niezwykły monolit z rejonu Oxtotitlán

Oryginalny artykuł: Piedra de Oxtotitlan

Na stoku masywu górskiego, na północy stanu Guerrero, znajduje się monolit, pełniący niegdyś funkcję ołtarza i symbolizujący świętą górę, którą zamieszkuje i z której wyłania się dwugłowy jaguar. Okoliczni mieszkańcy nazywają monolit „Kamieniem czaszek”. Wznosi się on na lewym brzegu strumienia “La Barranca”, około jednego kilometra na wschód od miejscowości Emiliano Zapata, w gminie Apaxtla de Castrejón, w pobliżu stanowiska archeologicznego Oxtotitlán, gdzie zachowały się pozostałości dawnych budowli, boisko do gry w piłkę oraz jaskinia z malowidłami naskalnymi.

Monolit z wizerunkiem dwugłowego jaguara (fot. Raúl Barrera, INAH)

Nowe fotografie rzeźb Olmeków

Fotogaleria "Rzeźby Olmeków" została powiększona o kolejnych 70 fotografii. Wszystkie rzeźby znajdują się w kolekcji Muzeum Antropologii w mieście Xalapa (stan Veracruz, Meksyk).

  

Rzeźby Olmeków (Museo de Antropología de Xalapa (Xalapa, stan Veracruz, Meksyk)

Kamienne narzędzia sprzed 10 000 lat odkryte w Redmond (USA)

Oryginalny artykuł:  10000-year-old stone tools unearthed in Redmond

W pobliżu promenady przy Redmond Town Center, podczas standardowego rozpoznania archeologicznego terenu przed przystąpieniem do budowy, odkryto ponad 4000 kamiennych narzędzi wykonanych zgodnie z tradycją odłupkową, skrobaków i ostrzy wyrzeźbionych co najmniej 10 000 lat temu przez najwcześniejszych mieszkańców tego regionu. Kierujący pracami archeolog Robert Kopperl z SWCA Environmental Consultants przekazał, że jest to najstarsze na nizinach Puget Sound stanowisko z kamiennymi narzędziami. Już wcześniej Kopperl i jego współpracownicy opublikowali wyniki wstępnej analizy w czasopiśmie PaleoAmerica. Tydzień temu natomiast przedstawili swe znaleziska podczas prezentacji sponsorowanej przez Redmond Historical Society. Tereny nad brzegiem Bear Creek, dopływie rzeki Sammamish, były bardzo dobrym miejscem na zorganizowanie obozowiska, gdzie możną było wyrabiać kamienne narzędzia i skąd prawdopodobnie wyruszano na połowy ryb i polowania na zwierzynę, gdyż dzięki analizie chemicznej jednego z narzędzi ustalono, że tamtejsza ludność żywiła się bizonami, jeleniami, niedźwiedziami i łososiami.

Mapka przedstawiająca miejsce prowadzenia wykopalisk
(źródło: Garland Potts, The Seattle Times)

W Pacopampa (Peru) odkryto grobowiec sprzed 2700 lat

Oryginalny artykuł: Hallan ofrendas de oro en tumba de cultura Pacopampa

Na terenie Kompleksu Archeologicznego Pacopampa (prowincja Chota, region Cajamarca) natrafiono na nietknięty grobowiec, zapieczętowany 2700 lat temu i kryjący szczątki dwóch osobistości, którym towarzyszyły wspaniałe dary. Odkrycia dokonali archeolodzy z Narodowego Muzeum Etnologii w Japonii i z peruwiańskiego Uniwersytetu San Marcos (UNMSM). Ze względu na bogactwo grobowca, może on zostać uznany za skarb narodowy.

Kompleks Archeologiczny Pacopampa (fot. Wilfredo Sandoval, El Comercio)

Juan Pablo Villanueva, badacz związany z UNMSM podaje, że w fosie pochowano dwie osoby, których ciała ułożono w przeciwnych kierunkach, północnym i południowym. Grobowiec znajdował się na głębokości jednego metra i przypominał inny, znaleziony w 2009 roku i należący do kobiety nazwanej „Damą z Pacopampa”. Szczątki obu osób zostały przykryte wielkimi, ułożonymi ukośnie płytami oraz osłonięte kamieniami i ziemią.

Grobowiec ze szczątkami dwóch dostojników (fot. Wilfredo Sandoval, El Comercio)

Ołtarz boga Mictlantecuhtli

Oryginalny artykuł: El altar a Mictlantecuhtli, obra maestra del modelado en barro

W regionie Sotavento, na ziemiach obecnego stanu Veracruz (Meksyk) znajduje się jedno z wywołujących największe wrażenie przedstawień Mictlantecuhtli, pana świata podziemnego. Siedzące na tronie bóstwo z rozpostartymi ramionami zdaje się łączyć z tymi, którzy zamieszkują jego królestwo zmarłych. Wizerunek pochodzi z lat 300-900 n.e. i nadal zachowuje swą niewiarygodną siłę wyrazu. Jest dziełem jedynym w swym rodzaju, łączącym różne techniki wykonania. Jego niezwykłość sprawiła, że Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) postanowił przeprowadzić bardzo dokładne prace konserwatorskie.

Ołtarz Mictlantecuhtli (fot. Mauricio Marat, INAH)

Odrestaurowanie słynnych malowideł naskalnych w Oxtotitlán (stan Guerrero, Meksyk)

Oryginalny artykuł:  Rescatan sitio de pinturas rupestres en Guerrero

Po dwunastu latach prac prowadzonych w ramach projektu, którego celem była całkowita  konserwacja malowideł naskalnych w Oxtotitlán (Acatlán, gmina Chilapa de Álvarez, Montaña Baja de Guerrero), specjaliści Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) zakończyli odrestaurowywanie dziesięciu grup wspaniałych malowideł w stylu olmeckim, wykonanych około 2500 lat temu we wnętrzu groty i związanych z rytuałami żyzności i błagania o deszcze.

Słynne malowidło naskalne w Oxtotitlán, przedstawiające dostojnika siedzącego na tronie
(fot. Julio Bronimann, INAH)

W grocie znajdują się dwie komnaty ze ścianami pokrytymi malowidłami i część centralna z dwoma malowidłami. Pierwsze przedstawia osobę o wysokości czterech metrów i charakteryzuje się różnorodnością barw. Mamy tutaj między innymi kolor ochry, biały, żółty, zielony i czerwony. Dostojnik, z nakryciem głowy w formie ptaka, siedzi na tronie przedstawiającym potwora ziemskiego, którego rozwarta paszcza symbolizowała w mezoamerykańskiej kosmowizji wrota do świata podziemnego.

Jedno z malowideł naskalnych w Oxtotitlán
(fot. Julio Bronimann, INAH)

Aplikacja do studiowania Kodeksu Boturini

Oryginalny artykuł: INAH presenta la edicion digital del Codice Boturini o Tira de la Peregrinacion

Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) w Meksyku przygotował nową kopię Kodeksu Boturini wraz z aplikacją, która może być stosowana całkowicie bezpłatnie na różnych nośnikach, jak iPAD i iPhone, a w najbliższych dniach również w wersji dla Android. Podczas konferencji prasowej, Teresa Franco, dyrektor INAH podkreśliła, że jest to najnowszy projekt z całej serii związanej z meksykańskimi kodeksami i mającej na celu udostępnienie dokumentów historycznych szerszej publiczności.

Nowa kopia Kodeksu Boturini (fot. Héctor Montaño, INAH)

Kodeks Boturini, znany też jako Tira de la Peregrinación, jest jednym z najważniejszych manuskryptów. Jego oryginał, pochodzący z XVI wieku, przechowywany jest w Narodowej Bibliotece Antropologii i Historii (BNAH) w mieście Meksyk. Jest to wstęga wykonana z papieru amate o długości 5,42 metrów i szerokości 20 centymetrów. Nazwa kodeksu pochodzi od nazwiska zbieracza antyków i historyka, Lorenza Boturini. Kodeks opowiada o najważniejszych wydarzeniach, jakie miały miejsce podczas wędrówki siedmiu plemion Nahuas-Chichimecas z mitycznej krainy Aztlán do Doliny Meksyku. Baltazar Brito, dyrektor BNAH przypomniał, że istnieje kilka dokumentów historycznych i zachowanych mitów, na podstawie których można ustalić, że owa wędrówka kończy się założeniem miasta México-Tenochtitlan.

Kodeks Boturini, Lamina 1 (fot. Héctor Montaño, INAH)

Stroje kobiet w Mezoameryce

Stroje kobiet w Mezoameryce możemy poznać dzięki zachowanym figurkom oraz wizerunkom namalowanym w księgach (kodeksach), na naczyniach ceramicznych, na wewnętrznych ścianach budowli oraz wyrzeźbionych na zabytkach kamiennych. Pewnych informacji dostarczyli też hiszpańscy kronikarze. Podstawą kobiecego stroju była spódniczka, zwana dziś po prostu corte, w nawiązaniu do prostego pasa tkaniny, który owijano wokół ciała. Takie krótkie spódniczki kobiet były odpowiednikiem męskich przepasek na biodra. W języku náhuatl nazywano je cueitl. Dla osób o niższym statusie społecznym były one zazwyczaj jedynym odzieniem.

Bogini Cihuateotl odziana w spódniczkę (La Mixtequilla, stan Veracruz, Meksyk)
(Muzeum Antropologii w mieście Xalapa, stan Veracruz, Meksyk)

  

 Figurki: Azteków (po lewej) i Majów (po prawej)

przedstawiające kobiety odziane jedynie w spódnice

(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)

  

Figurki z rejonu obecnego stanu Veracruz przedstawiające kobiety w spódniczkach

(po lewej - Muzeum Antropologii w mieście Xalapa, stan Veracruz, Meksyk;

po prawej - Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)