Princeton udostępnia mezoamerykańskie manuskrypty

Link do kolekcji: Princeton University Digital Library -- Collection Overview

Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Princeton udostępnia online trzy kolekcje mezoamerykańskich manuskryptów: Garrett-Gates (C0744), Garrett (C0744) oraz Princeton (C0940). Obejmują one teksty majańskie, azteckie i innych ludów meksykańskich spisane głównie alfabetem łacińskim, ale także z elementami glificznymi i piktograficznymi, w tym: 

• Rytuał Bakabów (rękopis spisany ok. 1775-1800 w języku jukateckim alfabetem łacińskim)

Tekst składa się z formuł leczniczych i przepisów na ziołowe leki stosowane w leczeniu wszelkiego rodzaju urazów i chorób, szczególnie drgawek (10 przepisów), problemów żołądkowych (5) i ugryzień (4). Są także po dwie formuły lecznicze na astmę, ból zębów, problemy oddechowe i dolegliwości kości oraz po jednym na artretyzm, różę (stan zapalny skóry), gorączkę, wrzody, wysypkę, oparzenia, katar, zapalenie dziąseł i urodzenie łożyska. Dodatkowo tekst zawiera formuły okolicznościowe używane przy chłodzeniu rzeczy, rozpalaniu ognia, obróbce krzemienia i przywoływaniu jeleni. 

Strony z majańskiej księgi Rytuał Bakabów (Princeton University Digital Library)

• Księga Chilam Balam z Chumayel (język: jukatecki + hiszpański, alfabet łaciński)

Rękopis spisany i ilustrowany w miejscowości Chumayel na Jukatanie, prawdopodobnie datowany na późny wiek XVIII. Dotyczy historii podboju Jukatanu przez Hiszpanów. Opisuje m.in. rytuał czterech ćwiartek świata, rytuały aniołów, historię Jukatanu, hiszpańską konkwistę, kalendarz, astronomię, przesłuchania wodzów, stworzenie świata, pieśń ludu Itza, przepowiednie, w tym proroctwa o nowej religii i in. 

Strony z majańskiej księgi Chilam Balam z Chumayel (Princeton University Digital Library)

• Księga Chilam Balam z Kaua (ok. 1824, język jukatecki + hiszpański, alfabet łaciński)

Fragmentu rękopisu zawierającego almanach z lat 1797-1826, korelacje kalendarzowe, teksty medyczno-botaniczne oraz hiszpańską modlitwę "Oracion; Que morze pl e Santo Sepulcro".

Strony z majańskiej księgi Chilam Balam z Kaua (Princeton University Digital Library)

• Probanca executorio (1600-1650, język: kicze, alfabet łaciński)

Fragment rękopisu opisującego hiszpańską konkwistę, prawdopodobnie spisany z punktu widzenia dynastii Kavek. Zawiera rysunki kolonialnych pałaców królów ludu Kicze, listę kilku miast Kicze i władców tych miast pod koniec XVI w. Wspomina także mówiących w języku mam mieszkańców rejonu Quetzaltenango, podbitych przez Kicze oraz podboje konkwistadora Pedro de Alvarado.

Strona z majańskiego rękopisu Probanca executorio (Princeton University Digital Library)

• Tytuły władców Królestwa Kicze (1501-1781?, język: kicze, alfabet łaciński + glify majańskie)

Rękopis składa się z dokumentu w języku kicze "Tytuł Królewski dona Francisco Izquin - ostatniego Ahpop alel, czyli Króla Kicze" datowanego na 22 listopada 1588 i podpisanego przez ostatniego króla Kicze i ośmiu innych książąt. Zawiera opis datowany na 7 maja 1524 dotyczący pierwszego podboju wyżyn przez przodków Kicze w roku 1300, podpisany glifami przez siedmiu książąt Kicze, oraz przez trzech hiszpańskich konkwistadorów, w tym Pedro de Alvarado, i czterech zakonników towarzyszących ekspedycji. Zawiera również kilka dokumentów urzędowych z lat 1587-1781 z Xelahuh, obecnie Quetzaltenango.

Strony z majańskiej księgi Tytuły władców Królestwa Kicze (Princeton University Digital Library)

• Teologia Indorum (XVI w., język: kicze + łacina, alfabet łaciński)

Niekompletny rękopis, być może pióra Domingo de Vico, zawierający chrześcijańskie nauczania na podstawie żywotów świętych i Nowego Testamentu z wyjaśnieniami chrześcijańskich pojęć takich jak cnota, roztropność itp. 

Strony z majańskiej księgi Teologia Indorum (Princeton University Digital Library)

• Kodeks Aubin (1775-1825, język: nahuatl, alfabet łaciński + piktogramy azteckie)

Odręczna kopia rysunków i nahuatlańskiego tekstu "Kodeksu Aubin" - rdzenno-meksykańskiej obrazkowej kroniki historii Azteków z Doliny Meksyku, spisana w różnych okresach przez różnych autorów, zawierająca rysunki i tekst nahuatlański.  Historię rozpoczyna migracja z mitycznego Aztlanu w 1168 r. n.e., następnie opisana jest historia dynastyczna Tenochtitlan i kolonialna do 1608 r. n.e. Ostatnie strony zawierają listę prekolumbijskich i kolonialnych władców Mexico-Tenochtitlan do mniej więcej roku 1607. 

Strony z azteckiego Kodeksu Aubin (Princeton University Digital Library)

• Obrazkowy katechizm Otomi (1775-1825, język: otomi, pismo obrazkowe)

Obrazkowy modlitewnik zawierający katechizm kościoła katolickiego zapisany pismem obrazkowym.

Strony z Obrazkowego katechizmu Otomi (Princeton University Digital Library)

• Kodeks cuara (XVII w., język: purepecha (Tarasków) i hiszpański, alfabet łaciński)

Rękopis przedstawia tytuły do ziemi i genealogię spadkobierców Don Miguela Irecha ("króla") Cuara. Został prawdopodobnie sporządzony w celu udokumentowania praw dziedzicznych i tytułów do ziemi w kontekście jakiegoś sporu sądowego. Obejmuje sześć stron tekstu w języku purepecha (Tarasków) i hiszpańskim.

Strony z Kodeksu cuara (Princeton University Digital Library)