W północnym Chile odkryto zmumifikowane szczątki czterech osób

Oryginalny artykuł: Descubren momias y restos arqueologicos durante construccion de mina en el norte del pais

W północnym Chile, w regionie Tarapaca, podczas prowadzonych przez kanadyjską firmę Teck prac nad powiększaniem kopalni miedzi Quebrada Blanca, nieoczekiwanie dokonano odkryć archeologicznych. Na szczególną uwagę zasługują cztery groby ze zmumifikowanymi szczątkami osób, pochodzące z wczesnego okresu formatywnego (lata 1100-400 p.n.e.), choć dokładne datowanie zostanie dopiero ustalone podczas analiz laboratoryjnych.

Groby ze zmumifikowanymi szczątkami ludzkimi (fot. firma Teck)

Porównanie sposobu wyrażania emocji w Mezoameryce i w kulturze Zachodu

Oryginalny artykuł: Ancient sculptures hint at universal human facial expression across cultures

Od dziesiątek lat toczy się debata na temat wyrażania emocji poprzez mimikę twarzy, czy ma ona podłoże biologiczne i wynika z ludzkiej natury czy też związana jest z przynależnością kulturową. Wcześniejsze porównania mimiki twarzy w przypadku różnych społeczeństw dotyczyły osób, które w pewnym stopniu miały kontakt z ludźmi Zachodu i mogli być pod wpływem ich praktyk kulturowych. Obecnie Alan Cowen i Dacher Keltner z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley postanowili skupić się na ludziach, którzy nie mieli żadnego kontaktu z cywilizacją Zachodu i wybrano kultury Mezoameryki. Prekolumbijskie figurki, reliefy i rzeźby przedstawiają osoby z różnymi wyrazami twarzy i dzięki temu umożliwiały zbadanie, czy ukazywanie emocji w Ameryce prekolumbijskiej na długo przez kontaktem z Europejczykami jest zbliżone do podobnych przedstawień w kulturze Zachodu.

Prekolumbijskie artefakty wykorzystane w badaniach:

A) Rzeźba Majów z Tonina, ukazująca jeńca (fot. Mauricio Marat, INAH);

B) Figurka Majów z Campeche przedstawiającą torturowanego jeńca (fot. Justin Kerr);

C) Figurka Majów przedstawiająca mężczyznę dźwigającego wielki kamień (fot. Justin Kerr);

D) Figurka z Zachodniego Meksyku ukazująca kobietę i mężczyznę (fot. LACMA);

E) Figurka Majów przedstawiająca kobietę z dzieckiem (fot. Princeton University Art Museum);

F) Figurka Majów z postacią wojownika (fot. Fine Arts Museums of San Francisco);

G) Figurka Majów przedstawiająca gracza w piłkę (fot. University of Maine);

H) Figurka z Zachodniego Meksyku przedstawiająca mężczyznę grającego na bębnie (fot. LACMA)

Fotogaleria: Ceramika Majów - część III

W trzeciej części fotogalerii “Ceramika Majów” można obejrzeć najróżniejsze wazy, misy, talerze i dzbany. Są wśród nich zarówno bogato zdobione naczynia należące do przedstawicieli elity, jak i skromniejsze, których używali pozostali mieszkańcy w życiu codziennym. W Museo Amparo (Puebla, Meksyk) znajdują się naczynia pochodzące z meksykańskich stanów Jukatan i Campeche oraz z ziem Peten w Gwatemali. Kolekcja w Museo de Sitio de Palenque "Alberto Ruz L'Huillier” obejmuje naczynia znalezione na terenie Palenque. W Museo Regional de Chiapas (Tuxtla Gutierrez, Meksyk) większość naczyń, szczególnie polichromowane pochodzą z Lagartero, ale jest też kilka z Chinkultic, z Jukatanu i północnego Campeche, a także dzbany z regionu La Trinitaria. Bogatymi zbiorami może poszczycić się Museo Regional del Sureste de Peten (Dolores, Gwatemala), w którym przechowywane są naczynia z wielu okolicznych stanowisk archeologicznych: Aktun Ak’ab, Balam Na, Calzada Mopan, Copoja, Curucuitz, El Chal, El Chapayal, El Jilguero, El Ocote, Ix Ak, Ixcoxol, Ix Ek’, Ixkun, Ixtonton, Ixtutz, La Gloria, Maringa, Sacul, Sukche i Yaltutu. W kolekcji Museo de Ceramica w Tikal znajdują się naczynia znalezione na terenie tego miasta. W Museo de los Altos de Chiapas (San Cristobal de las Casas, Meksyk) można obejrzeć polichromowaną wazę znalezioną w Cerro Ecatepec, wazę i misę z Ixtapa oraz dzbany odkryte w jaskiniach La Mazacuata i Campo Alegre w stanie Chiapas. Archeologické Múzeum w Bratysławie ma w swych zbiorach kilka naczyń Majów z Nebaj, Peten i rejonu rzeki Usumacinty. 

kliknij na zdjęcie aby powiększyć / click on photo to enlarge

Museo Amparo (Puebla, Meksyk)

        

        

Chiapa de Corzo (stan Chiapas, Meksyk)

Stanowisko archeologiczne Chiapa de Corzo położone jest na terenie miasta o tej samej nazwie, w odległości kilkunastu kilometrów od stolicy meksykańskiego stanu Chiapas. Miejsce to odwiedził już w 1870 roku niemiecki lingwista Carl Herman Berendt, a w 1895 roku na teren ruin dotarł Karl Theodore Sapper, antykwariusz i lingwista niemieckiego pochodzenia. W latach 1913-42 przybywali tam liczni badacze i podróżnicy, a w 1955 roku rozpoczęto wykopaliska archeologiczne. Pobliska rzeka Grijalva i żyzne gleby sprawiły, że pierwsi ludzie zaczęli osiedlać się na tym terenie już w 1400 r. p.n.e. Chiapa de Corzo, której oryginalnej nazwy nie znamy, została założona przez ludność Zoque, która to grupa należała do etnicznej i lingwistycznej rodziny Mixe-Zoque. Około 900 r. p.n.e. Chiapa de Corzo była już rozległą wioską, która z czasem zaczęła się rozrastać.

Stanowisko archeologiczne Chiapa de Corzo

Dawni Amerykanie palili tytoń zmieszany z sumakiem

Oryginalny artykuł: Non-tobacco plant identified in ancient pipe for first time

Przeprowadzone przez zespół badaczy z Washington State University dokładne analizy pozostałości zachowanych w dawnych fajkach wykazały, że ponad 1400 lat temu mieszkańcy ziem należących obecnie do stanu Waszyngton palili mieszaninę Rhus glabra (rośliny zwanej sumakiem szkarłatnym lub sumakiem gładkim) i Nicotiana quadrivalvis, gatunku tytoniu, który choć uprawiany był w przeszłości, to dziś nie występuje już w tym regionie. Do tej pory jedynie spekulowano na temat używania specyficznych mieszanin roślinnych przez rdzenną ludność z północno-zachodniej części Stanów Zjednoczonych.

Repliki dawnych fajek (źródło fot.: Washington State University)

W Jeziorze Titicaca odkryto kamienną skrzynkę z darami ofiarnymi Inków

Oryginalny artykuł: Ancient shell llama offering found in Lake Titicaca

José Capriles (Pennsylvania State University) i Christophe Delaere (Université Libre de Bruxelles) od lat systematycznie badają wyspy i rafy po boliwijskiej stronie Jeziora Titicaca, poszukując zatopionych artefaktów. Dzięki kronikom z XVI i XVII wieku wiadomo bowiem, że w czasach prekolumbijskich do wód jeziora wrzucano liczne dary ofiarne. Już w 1977 roku, w pobliżu Wyspy Słońca, nurkowie amatorzy natrafili na różne przedmioty. Zawodowi nurkowie w latach 1988-1992 zbadali obszar rafy Khoa i znaleźli artefakty zarówno z czasów Inków, jak i pochodzące od wcześniejszych kultur (post: "Bogactwo darów złożonych w rejonie rafy Khoa, w Jeziorze Titicaca"). Wśród odkrytych wówczas przedmiotów znajdowały się kamienne skrzynki z miniaturowymi figurkami. Tym razem podobną skrzynkę wyłowiono w innym miejscu, a mianowicie przy rafie K’akaya.

Mapka przedstawiająca położenie rafy K’akaya
(autorzy: José Capriles i Christophe Delaere)

Użycie cynobru i hematytu we wczesnych malowidłach ściennych w Teotihuacan

Oryginalny artykuł: Detectan uso de cinabrio y hematita en murales tempranos en Teotihuacan

Kolorem, który przeważał w malowidłach ściennych w Teotihuacan była czerwień, związana z krwią, życiem, płodnością i odradzaniem się słońca. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych metod (spektrometrii fluorescencji rentgenowskiej, skaningowego mikroskopu elektronowego, spektrometru rentgenowskiego z dyspersją energii i spektroskopii Ramana), specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) oraz z Narodowego Autonomicznego Uniwersytetu w Meksyku (UNAM) wykazali, że na terenie kompleksu architektonicznego Quetzalpapálotl, we wczesnych dekoracjach budowli, w latach 200-350 n.e. stosowano cynober i hematyt w celu uzyskania różnych odcieni czerwieni. Po raz pierwszy potwierdzono użycie cynobru (siarczku rtęci) nałożonego bezpośrednio na wczesne malowidła ścienne. Do tej pory zidentyfikowano go bowiem jedynie w przypadku pojedynczych fragmentów datowanych na lata 350-550.

Templo de los Caracoles Emplumados (fot. Denisse Argote Espino, INAH)

Znaczenie Piramidy Księżyca dla planu urbanistycznego Teotihuacan

Oryginalny artykuł: Piramide de la Luna podria ser el punto de partida del diseno urbano de Teotihuacan

Piramida Księżyca, druga z głównych budowli na terenie Teotihuacan, wznosząca się na krańcu tak zwanej Alei Zmarłych, mogła stanowić punkt wyjścia dla planu urbanistycznego tej metropolii. Taką hipotezę wysunęli specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) oraz eksperci z Narodowego Autonomicznego Uniwersytetu w Meksyku (UNAM) po potwierdzeniu, że pod Piramidą Księżyca znajduje się jaskinia lub system jaskiń pochodzenia naturalnego. Jak podają Denisse L. Argote Espino i Verónica Ortega Cabrera, fakt, że jaskinia pod Piramidą Księżyca nie jest dziełem mieszkańców Teotihuacan rzuca nowe światło na początki planowania miasta.

Panorama Teotihuacan z Aleją Zmarłych i Piramidą Księżyca(fot. Mauricio Marat, INAH)