Podwodne archiwum archeologiczne

Oryginalny artykuł: Crean en el Nevado de Toluca el primer archivo arqueologico in situ para bienes culturales sumergidos

Jezioro Księżyca położone jest we wnętrzu krateru wulkanu Nevado de Toluca (Meksyk), na wysokości ponad 4000 metrów nad poziomem morza. W 2007 roku, w jego wodach o temperaturze około trzech stopni Celsjusza znaleziono 52 wykonane z żywicy kopal przedmioty o przeznaczeniu rytualnym. Obecnie, po zakończeniu trwających 13 lat laboratoryjnych badań interdyscyplinarnych, eksperci z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) ponownie złożyli wszystkie przedmioty w wodach jeziora. W ten sposób powstało umieszczone in situ podwodne archiwum archeologiczne zatopionych dóbr kulturowych.

Umieszczanie pojemników w wodach Jeziora Księżyca
(fot. Alberto Soto, INAH)

Dalsze rozważania uczonych na temat równonocy

Oryginalny artykuł: Abordan mitos sobre los fenomenos equinocciales en las piramides de Mexico

Pedro Francisco Sánchez Nava (z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii w Meksyku) i Ivan Šprajc (z Centrum Badawczego Słoweńskiej Akademii Nauk i Sztuk), od lat zajmujący się archeoastronomią, już wcześniej sugerowali, że mieszkańcy Mezoameryki nie przywiązywali szczególnego znaczenia do równonocy (post: "Czy mieszkańcy Mezoameryki rejestrowali dni równonocy"). W jednej ze swoich ostatnich publikacji (“Diálogos entre la tierra y el cielo: la pirámide y la arqueoastronomía”) podkreślają, że słynne “zstępowanie Kukulkana” po schodach piramidy El Castillo (zwanej też po prostu Piramidą Kukulkana) w Chichén Itzá nie miało służyć zarejestrowaniu równonocy. Owa gra światła i cienia jest widoczna zarówno kilka dni przed równonocą, jak i kilka dni po niej, a najlepsze oświetlenie schodów można dostrzec na godzinę przed zachodem słońca.

Efekt światła i cienia na Piramidzie Kukulkana w Chichén Itzá
(fot. Carlos Santos Guevara, INAH)

Uczeni zdołali ustalić położenie miasta Majów znanego jako Sak Tz'i'

Oryginalny artykuł: Centering the Classic Maya Kingdom of Sak Tz'i'

W inskrypcjach Majów pojawiają się niekiedy wzmianki o ośrodkach, których lokalizacja pozostaje do dzisiaj nieznana. Jednym z takich miast Majów było Sak Tz’i’ („Biały Pies”). Obecnie, dzięki pracom archeologicznym i epigraficznym prowadzonym w ramach Projektu Archeologicznego Busiljá-Chocoljá, którym kierowali Charles Golden (z Brandeis University, Waltham, USA) i Andrew K. Scherer (z Brown University, Rhode Island, USA) i w którym brali udział również inni badacze z Meksyku, Kanady i USA, udało się ustalić, że Sak Tz’i’ leżało w okolicy dzisiejszego miasta Lacanjá Tzeltal (stan Chiapas, Meksyk).

Mapka przedstawiająca położenie Sak Tz’i’ - Lacanjá Tzeltal
(autor Charles Golden)

Odkrycie boiska do gry w piłkę sprzed 3400 lat

Oryginalny artykuł: An ancient ballcourt sheds light on a game made famous by the Aztecs

Na terenie stanowiska archeologicznego Etlatongo, położonego w Dolinie Nochixtlán (region Mixteca Alta, stan Oaxaca, Meksyk) odkryto boisko do gry w piłkę sprzed 3400 lat. Znalezisko ma wyjątkowe znaczenie, gdyż do tej pory uważano, że w tym regionie pierwsze boiska pojawiły się dopiero tysiąc lat później. Początki gry w piłkę wiązano dotychczas wyłącznie z położonym na wybrzeżu Oceanu Spokojnego w stanie Chiapas ośrodkiem Paso de la Amada, którego mieszkańcy zbudowali boisko w 1650 r. p.n.e. Na ziemiach Olmeków co prawda nie natrafiono na boiska, ale w San Lorenzo (stan Veracruz), rozwijającym się w latach 1400-1000 p.n.e., znaleziono gumowe piłki i zabytki z wizerunkami graczy.

Mapka przedstawia położenie Etlatongo (źródło ilustracji: Science Advances)

Wczesne glify Majów na Steli 87 z Tak'alik Ab'aj

Oryginalny artykuł: Una estela revela inicios de la escritura maya en Guatemala

W Gwatemali zaprezentowano najnowsze informacje na temat Steli 87 z Tak’alik Ab’aj, znalezionej wraz z innymi zabytkami podczas prac wykopaliskowych w 2018 roku (post: "Rzeźby w stylu olmeckim z Tak'alik Ab'aj"). Dzięki temu, że rzeźbiona strona steli leżała zwrócona ku ziemi, przedstawiony na niej wizerunek zachował się w dość dobrym stanie. 

Stela 87 z Tak'alik Ab'aj (fot. AFP)

Pochodzenie surowców używanych przez rzemieślników w Xalla

Oryginalny artykuł: Expertos del INAH esclarecen el origen de la lapidaria, las conchas y la fauna antigua del palacio de Xalla

Meksykańscy eksperci z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) przedstawili rezultaty analiz materiału archeologicznego zebranego na terenie pałacu w Xalla, jednej z dzielnic Teotihuacan. Badania pozwoliły, między innymi, ustalić pochodzenie surowców wykorzystywanych do wyrobu różnych przedmiotów. Jak podaje Emiliano Melgar z Museo del Templo Mayor, dzięki wykopaliskom wiadomo, że Xalla – zamieszkiwana przez przedstawicieli elity – wykazuje wiele podobieństw do innych dzielnic Teotihuacan, szczególnie Teopancazco i Oztoyahualco.

Artefakty z muszli i jadeitu odkryte w Xalla (fot. Linda Manzanilla, INAH)

Prace restauratorskie na terenie Izapa

Oryginalny artykuł: Izapa, una ciudad hecha de barro es restaurada por el INAH

Archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) prowadzą prace restauratorskie na terenie stanowiska Izapa (stan Chiapas, rejon Soconusco, Meksyk), które zwróciło uwagę uczonych już na początku XX wieku. Zachowało się tam 270 rzeźbionych zabytków, z których część znajduje się nadal in situ, a inne w Museo Nacional de Antropología (miasto Meksyk) i w Museo de Soconusco (Tapachula, Chiapas). Spośród nich wyróżniają się połączone z ołtarzami stele, wykonane w charakterystycznym dla tego ośrodka stylu, nazywanym „stylem Izapa” i przedstawiające sceny nawiązujące do mitologii.

Jeden z rzeźbionych zabytków na terenie Izapa
(fot. Alejandro Uriarte Torres, INAH)

Dzięki technologii LiDAR wiemy więcej o najdłuższej drodze Majów

Oryginalny artykuł: Modern technology reveals old secrets about the great white Maya road

Uczeni z USA i Meksyku przedstawili wstępne wyniki badań prowadzonych w 2014 r. i 2017 r., podczas których wykorzystano technologię LiDAR, aby zdobyć nowe informacje na temat najdłuższej drogi sakbe, która ma około 100 kilometrów długości, została zbudowana przez Majów około 1300 lat temu i łączyła dwa miasta na Półwyspie Jukatan, Coba i Yaxuna.

Mapka przedstawia drogi sakbe badane w 2014 r. i w 2017 r.
(źródło ilustracji: Journal of Archaeological Science)