140 dzieci i 200 lam złożonych w ofierze podczas rytuału

Oryginalny artykuł: Descubren antiguo sacrificio masivo de ninos que podria ser el mas grande del mundo

Podczas prac archeologicznych, finansowanych przez National Geographic Society i prowadzonych przez międzynarodową ekipę, którą kierują Gabriel Prieto (Universidad de Trujillo) i John Verano (Tulane University) odkryto świadectwa rytuału, podczas którego złożono w ofierze ponad 140 dzieci i 200 młodych lam. Miejsce, w którym około 550 lat temu odprawiono ten rytuał znane jest pod nazwą Huanchaquito-Las Llamas i leży na północnym wybrzeżu Peru, w dystrykcie Huanchaco, około kilometra na zachód od Chan Chan, dawnego ośrodka cywilizacji Chimu.

Szczątki dziecka i lamy odkryte w Huanchaquito-Las Llamas (fot. Gabriel Prieto)

Juz w 2011 roku natrafiono w Huanchaquito-Las Llamas na szczątki 42 dzieci i 70 lam. Gabriel Prieto odkopywał wówczas świątynię pochodzącą sprzed 3500 lat i niespodziewanie okoliczni mieszkańcy powiadomili go o szczątkach ludzkich zachowanych na pobliskich wydmach. Datowanie radiowęglowe znalezionych w pochówkach sznurów i resztek tkanin wskazywało na ich pochodzenie z lat 1400-1500. Podczas kolejnych lat prac wykopaliskowych liczba znalezionych ofiar wzrosła do 140.

Jeden z pochówków z zachowanymi kawałkami tkanin i sznurów (fot. Gabriel Prieto)

Na terenie Chak Pet odkryto kolejne artefakty z okresu preklasycznego

Oryginalny artykuł: Continuan los descubrimientos en la antigua aldea prehispanica de Chak Pet en el puerto de Altamira

Od 11 lat prowadzone są prace na terenie prekolumbijskiego ośrodka Chak Pet, sięgającego okresu preklasycznego i poprzedzającego kulturę Huasteków, która znacznie później osiedliła się na tych ziemiach. Chak Pet, leżące w rejonie Altamira, w północnej części meksykańskiego stanu Tamaulipas, rozciąga się na obszarze 1 km z północy na południe i 300 m ze wschodu na zachód. Jak poinformował Gustavo Ramírez Castilla, archeolog z Centrum INAH–Tamaulipas i koordynator projektu, w ostatnim okresie odkryto tam dziesiątki najróżniejszych artefaktów pochodzących z lat 500 p.n.e. – 200 n.e. Do najciekawszych znalezisk należy ponad 150 glinianych figurek, zachowanych w całości lub we fragmentach i ułożonych promieniście, co zdaniem archeologów wskazywałoby na  specjalną ofiarę złożoną osobie, która być może została tam pochowana. Figurki pochodzą  z lat 100 p.n.e. – 200 n.e., najpóźniejszej fazy zamieszkiwania Chak Pet. Obecnie przygotowywany jest ich rejestr, po czym badacze będą kontynuować wykopaliska, aby przekonać się, czy rzeczywiście w tym miejscu znajduje się grobowiec.

Gliniane figurki w momencie odkrycia (fot. INAH-Tamaulipas)

  
Figurki po oczyszczeniu (fot. INAH-Tamaulipas)

Odkrycie fragmentów Drogi Inków prowadzącej do Chinchaysuyo

Oryginalny artykuł: Camino Inca: descubren nuevo tramo que conducia al Chinchaysuyo

W sektorze Rosask´asa, w dystrykcie Pucyura (region Cusco) odkryto kilka fragmentów Drogi Inków, która niegdyś prowadziła z Hawkaypata (obecnie Plaza de Armas w Cusco) aż do ziem leżacych w rejonie dzisiejszego miasta Pasto w Kolumbii. Jeden z fragmentów ma około 70 metrów długości i natrafiono tam na cztery warstwy kamieni. Najgłębsza z nich pochodzi z czasów prekolumbijskich, a górna – z okresu kolonialnego. Dowodzi to, że jeszcze wówczas korzystano z Drogi Inków i utrzymywano ją w dobrym stanie.

Fragment Drogi Inków prowadzącej do Chinchaysuyo (fot. Mincul)

Prace wykopaliskowe związane z kulturą Trincheras

Oryginalny artykuł: Emprenden INAH y Universidad de Binghamton proyecto binacional de arqueologia en Valle de Altar, Sonora

Dolina Altar to obszar leżący wzdłuż granicy, która oddziela stan Sonora w Meksyku od stanu Arizona w Stanach Zjednoczonych. Pracujący wspólnie meksykańscy i amerykańscy badacze zarejestrowali tam ponad 90 miejsc z pozostałościami archeologicznymi, pochodzącymi z różnych okresów, od 2400 r. p.n.e. aż do początków XX wieku. Minionej jesieni rozpoczęto nowy projekt archeologiczny, którym kierują Elisa Villalpando z Centrum Narodowego Instytutu Antropologii i Historii w stanie Sonora i Randall McGuire z Uniwersytetu Binghamton. Systematyczne badania potrwają kilka lat i skupią się przede wszystkim na trzech ośrodkach datowanych na lata 700-1200 n.e., czyli tak zwany przejściowy okres kultury Trincheras, gdyż wcześniejsze prace dotyczyły początków i końcowych lat tej kultury, która rozwijała się na pustyni Sonora w dolinach rzek Magdalena, Altar i Concepción w Meksyku, charakteryzowała się wznoszeniem osad na tarasach, na zboczach wzgórz i wykazywała podobieństwa do kultury Hohokam z Arizony. 

Zdjęcie satelitarne pokazujące ośrodki na terenie Doliny Altar

(fot. Proyecto Tradición Trincheras 2017-2018)

Elisa Villalpando zaznaczyła, że jest to już ósmy meksykańsko-amerykański projekt archeologiczny na pustyni Sonora. W 1985 roku, w ramach rozpoznania terenu, starano się ponownie zlokalizować miejsca, które zostały wcześniej zarejestrowane w tym regionie przez innych archeologów. Celem badań od samego początku było zrozumienie procesów społecznych, zachodzących na pustyni Sonora i szczególnie związanych z kulturą Trincheras. Po 30 latach pracy można było ustalić chronologię, wyróżnić typy ceramiki, poznać elementy architektoniczne na poszczególnych stanowiskach archeologicznych oraz określić okres zamieszkiwania Cerro de Trincheras, głównego ośrodka tej kultury, leżącego w dolinie rzeki Magdalena.

Ceramika typu Chiykosky znaleziona w latach 2015-16 (fot. Proyecto Tradición Trincheras 2017-2018)

Na terenie Amazonii odkryto ślady 81 prekolumbijskich wiosek

Oryginalny artykuł: Hallan aldeas en zona de Amazonas que se creia inhabitada

Chociaż wycinanie drzew grozi zniszczeniem Amazonii, to jednak tym razem doprowadziło do odkryć archeologicznych, które zmuszają do ponownego naszkicowania dziejów tej największej na świecie dżungli. Dzięki zdjęciom satelitarnym, na których w zasadzie nie widać już zalesionych terenów, grupa badaczy z University of Exeter (Wielka Brytania) natrafiła na terenie brazylijskiego stanu Mato Grosso na ślady 81 wiosek, które - jak się przypuszcza - były zamieszkiwane w latach 1200-1450 przez około 500 000-1 000 000 osób. Archeolodzy zwracają uwagę, że najbardziej interesującym jest fakt, że osady znajdują się w dużej odległości od głównych rzek, co zmienia pogląd o powstawaniu prekolumbijskich wiosek jedynie wokół dużych źródeł wody.

Ślady jednej z nowo odkrytych wiosek (fot. University of Exeter)

Zapowiedź prac na terenie majańskich miast w stanie Jukatan

Oryginalny artykuł: INAH y gobierno de Yucatan firman convenio para poner en valor las principales zonas arqueologicas de la entidad

Diego Prieto Hernández, dyrektor Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) poinformował, że INAH i władze stanu Jukatan podpisały specjalną umowę o przekazaniu kwoty 35 milionów pesos na projekty badawcze, których celem jest odrestaurowanie i konserwacja kluczowych majańskich miast na terenie stanu Jukatan: Chichén Itzá, Izamal, Dzibilchaltún, Uxmal i Kulubá. Najwięcej, bo aż 18 milionów pesos zostanie przeznaczone na prace na stanowisku archeologicznym Kulubá, położonym 37 km na południowy wschód od Tizimín. Jak podkreśla Diego Prieto, Kulubá jest jednym z niewielu miejsc w północno-wschodniej części stanu Jukatan, gdzie zachowały się oryginalne budowle prekolumbijskie, a udostępnienie go zwiedzającym przyczyni się do rozwoju turystyki w tym regionie, gdyż Kulubá położona jest w okolicy Ek’ Balam i Chichén Itzá, z którymi to miastami utrzymywała kontakty kulturowe w późnym i końcowym okresie klasycznym, w latach 600-1200 n.e.

Pałac Masek w Grupie B w Kuluba (fot. Mauricio Marat, INAH)

Na pustyni Atakama odkryto cztery "saywas"

Oryginalny artykuł: Cientificos descubren calendarios incas en el desierto de Atacama

Na pustyni Atakama, na północy Chile, na wysokości 4200 metrów, grupa uczonych natrafiła na cztery kamienne konstrukcje zwane saywas. Cień, jaki rzucają one na ziemię podczas wschodu słońca pozwalał Inkom przewidywać równonoce i przesilenia, a zatem można je uznać za znaczniki astronomiczne, związane z ważnymi datami w inkaskim kalendarzu. Jak podaje kierująca pracami Cecilia Sanhueza z Chilijskiego Muzeum Sztuki Prekolumbijskiej (Museo Chileno de Arte Precolombino), odkrycia dokonano dzięki zdjęciom satelitarnym.

Saywas odkryte na pustyni Atakama (fot. Museo Chileno de Arte Precolombino)

W rejonie Palpa zarejestrowano nowe geoglify

Oryginalny artykuł: La importancia de las ultimas documentaciones de geoglifos en Palpa

Peruwiańscy archeolodzy zarejestrowali dziesiątki nowych geoglifów w rejonie Palpa. Już od jakiegoś czasu, w ramach Projektu Archeologicznego Nasca-Palpa, Johny Isla był odpowiedzialny za prace konserwatorskie i restauratorskie geoglifów. Jak podkreśla badacz, o ile w poprzednich latach sporządzono rejestr geoglifów z Palpa na podstawie zdjęć satelitarnych, to obecnie postanowiono wykorzystać drony, które dostarczają bardziej szczegółowych informacji i pozwalają na lepszą dokumentację figur zachowanych w rejonie Palpa.

Nowo odkryte geoglify w rejonie Palpa (fot. National Geographic)

Ślady stóp sprzed 13 000 lat

Oryginalny artykuł: Oldest human footprints in North America

Na Wyspie Calvert, przy zachodnim wybrzeżu Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie, około 100 km na północ od Wyspy Vancouver, antropolodzy odkryli ślady stóp dwojga dorosłych osób i dziecka, pochodzące sprzed około 13 000 lat i tym samym stanowiące najstarsze ślady zachowane na terenie Ameryki Północnej. Jak podkreśla kierujący projektem Duncan McLaren (z  Hakai Institute i University of Victoria w Kanadzie), nowe badania dostarczają kolejnych dowodów na obecność ludzi na zachodnim wybrzeżu Oceanu Spokojnego pod koniec ostatniego zlodowacenia.

Wyspa Calvert (fot. Keith Holmes / Hakai Institute)

Otwarcie stanowiska archeologicznego Arroyo Seco

Oryginalny artykuł: Abrio sus puertas el sitio arqueologico de pinturas rupestres Arroyo Seco

W Meksyku otwarto dla zwiedzających stanowisko archeologiczne Arroyo Seco, leżące w gminie Victoria (stan Guanajuato) i będące jednym z największych skupisk malowideł naskalnych. Miejsce to znane jest już od kilkudziesięciu lat, ale dopiero w 2003 roku archeolodzy Carlos Viramontes i Ana María Crespo podjęli tam projekt badawczy.

Stanowisko archeologiczne Arroyo Seco (fot. Héctor Montaño, INAH)

Tematyka malowideł jest bardzo różnorodna. Niektóre przedstawiają ludzi podczas łowów lub tańczących w małych grupach. Na innych można dostrzec zwierzęta, w tym lisy, kojoty, psy, jelenie, orły, jaszczurki, żaby, pająki i skorpiony. Są też motywy roślinne, jak kukurydza i przypuszczalnie peyote.

Sztuka naskalna w Arroyo Seco (fot. Héctor Montaño, INAH)