Aromaty miłe nie tylko bogom

Podczas rytuałów odprawianych w Mezoameryce, kiedy to bogom składano w darze potrawy i kwiaty, a przede wszystkim palono kadzidło, bardzo ważne były również unoszące się z nich przyjemne wonie. Élodie Dupey García (z Narodowego Uniwersytetu Autonomicznego w Meksyku) podaje, że owe aromatyczne dary miały wyrażać prośby kierowane do bogów, okazywać im wdzięczność, cześć i poddanie, a zatem miały one usatysfakcjonować istoty nadprzyrodzone. W języku nahuatl zwrot in ahuiyac, in tzopelic określał to, co „aromatyczne i słodkie”, w odniesieniu zarówno do kwiatów, jak i potraw. Można zatem uważać, że prekolumbijskie bóstwa wręcz żywiły się zapachami.

Postać z zoomorficzną kadzielnicą, z której unosi się arommatyczny dym
(detal z Kodeksu Zouche-Nuttall)

Przybory do tatuażu sprzed co najmniej 3600 lat

Oryginalny artykuł: Researchers believe they identified the world's oldest tattoo kit

W 1985 roku, na terenie Fernvale (stan Tennessee, USA), dawnego ośrodka rdzennych Amerykanów, odkryto zawinięte w psią skórę ostro zakończone kości indycze i muszle z pozostałościami czerwonego barwnika. Wraz z innymi artefaktami zostały one umieszczone w strzeżonym magazynie i pozostawały tam przez niemal dwadzieścia lat. Dopiero w 2007 roku, archeolodzy Aaron Deter-Wolf (z Tennessee Division of Archaeology) i Tanya Peres (z Florida State University) postanowili przyjrzeć się bliżej znalezisku i dokładnie przebadać. Zastanawiali się wówczas, czy owe przedmioty mogły stanowić zawartość jednego z tak zwanych „świętych zawiniątek”, które były wykorzystywane przez tubylców podczas rytuałów.

Zawartość zawiniątka z Fernvale (fot. Aaron Deter-Wolf i Tanya Peres)

Niezwykłe pochówki z Huaca Amarilla (pustynia Sechura, Peru)

Oryginalny artykuł: Unique funerary site discovered in Peru

Na terenie stanowiska archeologicznego Huaca Amarilla, na pustyni Sechura w północnym Peru, francusko-meksykańska grupa badaczy, którą kierują Nicolas Goepfert (z laboratorium ArchAm, CNRS/Université Panthéon-Sorbonne) oraz Belkys Gutiérrez i Segundo Vásquez odkryła jedyne w swoim rodzaju pochówki. W sumie natrafiono na około 40 grobów ze szczątkami co najmniej 74 osób, w tym dwojga dorosłych i 72 dzieci, wśród których było aż 41 płodów liczących od 5,5 do 10 miesięcy. Pochówki datowane są na X-XV w., a zatem okres, w którym obszar ten był zamieszkiwany przez kultury Lambayeque i Chimu.

Pochówek dziecka zmarłego w wieku około 3 lat z towarzyszącą mu lamą lub alpaką
i naczyniem ceramicznym (fot. Cyril Fresillon, ArchAm, CNRS)

Skanowanie laserowe 3D Pałacu Gubernatora w Uxmal

Oryginalny artykuł: Realizan registro en 3D del Palacio del Gobernador en Uxmal, Yucatan

W kwietniu bieżącego roku, na terenie majańskiego miasta Uxmal (stan Jukatan, Meksyk), w ramach meksykańsko-hiszpańskiego projektu, którym kierują archeolodzy: José Huchim Herrera (Centrum INAH–Jukatan, Meksyk); Cristina Vidal Lorenzo (Uniwersytet w Walencji, Hiszpania) i Gaspar Muñoz Cosme (Politechnika w Walencji, Hiszpania), wykonano skanowanie laserowe 3D i 16 000 zdjęć fotogrametrycznych Pałacu Gubernatora. Budowla ta jest uważana za najwspanialszy przykład architektury Majów, a miasto Uxmal zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1996 roku.

Pałac Gubernatora w Uxmal (fot. José Huchim Herrera, INAH)

Wyjątkowa akustyka w Cerro de Trincheras

Oryginalny artykuł: Estudian fenomeno acustico en sitio arqueologico de Sonora

Chociaż na terenie stanowiska Cerro de Trincheras (stan Sonora, Meksyk) od 25 lat prowadzone są intensywne prace archeologiczne pod kierunkiem Elisy Villalpando z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), to ośrodek ten nadal skrywa tajemnice. Centrum ceremonialne kultury Trincheras wzniesiono na zboczach wzgórza, gdzie dawni mieszkańcy zbudowali połączone ścieżkami i rampami tarasy z pomieszczeniami mieszkalnymi i warsztatami rzemieślniczymi, zajmującymi się wyrobem ozdób z muszli. Tarasy mogły też być wykorzystywane do uprawy agawy. Obecnie Cerro de Trincheras wzbudziło zainteresowanie fizyków. Na szczególną uwagę zasługuje bowiem dolna część głównego zbocza, którego naturalna forma przypomina wyglądem amfiteatr. Miejsce to, zwane La Cancha, wyróżnia się szczególną akustyką.

Cerro de Trincheras - ścieżka prowadząca na szczyt wzgórza (fot. Héctor Montaño, INAH)

Czy Karibowie byli rzeczywiście kanibalami?

Oryginalny artykuł: Archeologists say early Caribbeans were not "savage cannibals", as colonists wrote

Kronikarze z czasów kolonialnych podawali, że około 1300 r. pokojowo nastawieni Arawakowie wyginęli z rąk dzikich i okrutnych Karibów (zwanych też Karaibami), przedstawianych jako kanibale. Pogląd ten panował przez setki lat, ale może obecnie ulec zmianie dzięki wykopaliskom prowadzonym na terenie Indian Creek, na wyspie Antigua. Jak podaje dr Reg Murphy, kierujący grupą badaczy z Syracuse University, Farmingdale State College i Brooklyn College, Indian Creek jest jednym z najważniejszych ośrodków w tym regionie i zachowały się tam świadectwa zamieszkiwania w okresie od 200 r. p.n.e. do 1300 r. Zdaniem uczonych, ludzie migrowali z kontynentu najpierw na mniejsze wyspy, takie jak Antigua, a potem, po dotarciu na większe wyspy, jak Portoryko, rozdzielali się. Nie wiadomo jednak, czy chodziło o przedstawicieli tylko jednej kultury, czy różnych.

Prace na terenie Indian Creek (fot. Gemma Handy)

Ślady wpływów Teotihuacan w Dolinie Chalco

Oryginalny artykuł: Rehabilitacion de Ex-hacienda de Xico destapa la amplia ocupacion prehispanica del Cerro del Marques en Chalco

Podczas odnawiania dawnej Hacjendy Xico na terenie gminy Valle de Chalco Solidaridad (stan Meksyk), specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli pozostałości z czasów prekolumbijskich, szczególnie z okresu wpływów Teotihuahan w Dolinie Meksyku. Już w 2015 r. archeolog Adriana Lazo natrafiła tam na pewne elementy architektoniczne typowe dla Teotihuacan, a dwa lata później, po północno-zachodniej stronie Cerro del Marqués znaleziono pochówek dziecka z darami grobowymi, obejmującymi  miniaturowe figurki. Zlokalizowano również platformę w stylu Teotihuacan o długości 10 m i szerokości 5 m, gdzie w jednym z narożników platformy zachowały się cztery pochówki dzieci, których szczątki złożono w naczyniach ceramicznych. Na początku bieżącego roku rozpoczęto nowy projekt archeologiczny, którym kieruje Gustavo Rangel Álvarez.

Archeolog Gustavo Rangel Álvarez przy pozostałościach prekolumbijskiej budowli odkrytej na terenie Hacjendy Xico (fot. Melitón Tapia, INAH)

Psy towarzyszyły ludziom w Ameryce już 10 000 lat temu

Oryginalny artykuł: Dogs lived and died with humans 10000 years ago in the Americas

W XX wieku, w środkowo-zachodniej części amerykańskiego stanu Illinois, na terenie dwóch dawnych osad oddalonych od siebie o około 30 kilometrów natrafiono na pochówki psów. W Stilwell II odkryto szczątki jednego psa w 1960 r., a w latach 70. w Koster – szkielety dwóch psów. Obecnie, wykorzystując najnowsze techniki badawcze, Angela Perri z Durham University (Anglia) i jej zespół ustalili, że owe psy żyły około 10 tysięcy lat temu i tym samym można je uznać za najstarsze znane udomowione psy w Ameryce. Do tej pory  najwcześniejsze świadectwa obecności psów w Ameryce, pochodzące sprzed niemal 9300 lat znaleziono na terenie stanu Teksas. Jak podaje Angela Perri, są to jednocześnie najstarsze znane pochówki pojedynczych psów na świecie, gdyż co prawda w Niemczech, w rejonie Bonn-Oberkassel natrafiono na szkielet psa sprzed około 14 tysięcy lat, ale w tym samym pochówku złożono dwie osoby, a zatem pies jedynie im towarzyszył. Amerykańskie pochówki, zawierające wyłącznie szczątki psów wskazują, że dawni ludzie okazywali szczególne względy tym zwierzętom. Brak nacięć na kościach, które sugerowałyby użycie kamiennych narzędzi dowodzi, że psy nie zostały zabite, lecz zmarły z przyczyn naturalnych.

Pochówek psa w Koster (źródło fot.: ScienceNews)