Miasta Majów: Tazumal (Salwador)

Tazumal znajduje się w południowej części rejonu Chalchuapa, w zachodnim Salwadorze. Ziemie te były zamieszkiwane nieprzerwanie już od około 1200 r. p.n.e. a zatem nic dziwnego, że odnajdujemy tam ślady różnych kultur, jak choćby ogromny kamienny monolit o wysokości ponad 2.5 metra, przedstawiający postać o typowych cechach olmeckich. W późniejszym okresie zaznaczyły się na tych terenach wpływy Majów (w latach 300 p.n.e. - 250 n.e.) oraz Indian Lenca, Pipil i Poqoman.

Monolit z wizerunek osoby o wyraźnych cechach olmeckich

Pierwsze wzmianki o Chalchuapa pochodzą z XVI wieku i zachowały się w zapiskach Antonio de Ciudad Real. Jednak dopiero na początku XX wieku Jorge Lardé z Salwadoru przeprowadził pierwsze badania i opisał największą piramidę w Tazumal. W latach 40-tych XX wieku, amerykański archeolog John M. Longyear rozpoczął prace wykopaliskowe, które kontynuowali Stanley H. Boggs, Alfred V. Kidder, William R. Coe i Robert J. Sharer. W 1987 Paul Amaroli natrafił na budowle z wczesnego okresu klasycznego (300-600 n.e.), kiedy to po opuszczeniu ośrodków El Trapiche i Casa Blanca, Tazumal zaczęło się rozrastać, stając się ceremonialnym centrum rejonu Chalchuapa.

Kompleks architektoniczny B1-1 w Tazumal

Elita Mexików w czasach po Konkwiście

Oryginalny artykuł: Reconstruyen la continuidad de la nobleza mexica en la colonia

María Castañeda de la Paz, historyk z Instytutu Badań Antropologicznych w UNAM, na podstawie dokumentów zgromadzonych w różnych archiwach ustaliła, że po bolesnym upadku México-Tenochtitlan i okresie sprawowania władzy przez cuauhtlatoque (osoby nie wywodzące się z dawnych prawowitych rodów rządzących), elita Mexików zdołała odzyskać swe wpływy w dawnym mieście w latach 1539-1565. Specjalistka przyznała, że praca nad zrekonstruowaniem tej pasjonującej historii była bardzo mozolna, gdyż wymagała zebrania informacji zachowanych w kronikach, kodeksach i innych dokumentach z tamtej epoki, które odnalazła głównie w takich archiwach, jak: Archivo Casa de Alba (w Madrycie), Archivo General de la Nación (w mieście Meksyk) i Archivo de Indias (w Sewilli). Pozwoliło to naszkicować linię dynastyczną, którą zapoczątkował w 1325 r. Acamapichtli, pierwszy tlatoani w Tenochtitlan.

 Kodeks García Granados, XVII wiek (fot. BNAH-INAH)

Petroglify z rejonu Acapulco-Zihuatanejo (Meksyk)

Oryginalny artykuł: Clasifican petrograbados de la Costa Grande

Antropolog Rubén Manzanilla, specjalista z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) dokładnie przeanalizował wszystkie petroglify odkryte na wybrzeżu Costa Grande (stan Guerrero, Meksyk) i pochodzące z lat 800 p.n.e. - 750 n.e. 93 petroglify znajdują się w 45 miejscach na obszarze pomiędzy Acapulco a Zihuatanejo i przedstawiają zarówno wizerunki najróżniejszych zwierząt, jak i postacie bóstw, szamanów, ludzi oraz ciała niebieskie. Na podstawie przeprowadzonych badań, Rubén Manzanilla ustalił, że w poszczególnych miejscach można zaobserwować pewne cechy stałe, co umożliwiło odpowiednią klasyfikację petroglifów.

Jeden z 93 odkrytych petroglifów (fot. Rubén Manzanilla)

Nowe fotografie ceramiki z Teotihuacan

Fotogaleria "Ceramika z Teotihuacan" została powiększona o 160 nowych fotografii. Zaprezentowane naczynia pochodzą z kolekcji Museo Anahuacalli w mieście Meksyk oraz Museo Regional de Puebla (miasto Puebla, Meksyk).

   

Naczynia ceramiczne z Teotihuacan (Museo Anahuacalli, miasto Meksyk)

Nowe majańskie zabytki z inskrypcjami z El Achiotal i La Corona

Oryginalny artykuł: Presentacion de hallazgos arqueologos de importantes monumentos mayas

Archeolodzy z Projektu La Corona w Petén (Gwatemala) odkryli nie tylko w La Corona, ale i w pobliskim El Achiotal rzeźbione zabytki Majów, pochodzące z lat 320 – 990 n.e. Zostały one oficjalnie zaprezentowane wczoraj, 17 lipca, podczas konferencji prasowej w Palacio Nacional de la Cultura w stolicy Gwatemali. Na konferencji byli obecni: Minister Kultury i Sportu Dwight Pezzarossi; Marcello Canuto z University of Tulane, Tomás Barrientos z Universidad del Valle w Gwatemali, Héctor Escobedo z Fundacji Patrimonio Cultural y Natural Maya (PACUNAM), Milton Sinturión (z Concesión Forestal San Andrés) i przedstawiciele National Geographic Society.

Jeden z paneli odkrytych w La Corona
(fot. Ministerio de Cultura y Deportes, Guatemala)

Majańska piramida w Toniná (stan Chiapas) okazała się najwyższą budowlą prekolumbijską na ziemiach Meksyku

Oryginalny artykuł: El INAH descubre que una piramide en Tonina (Chiapas) es mas alta que la del Sol en Teotihuacan

Od dwóch lat specjaliści Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) w Meksyku badają piramidę odkrytą na terenie majańskiego miasta Toniná (stan Chiapas). Jak podaje Emiliano Gallaga - dyrektor tego stanowiska archeologicznego - wykorzystano w tym celu najnowszą technologię i sporządzono trójwymiarową mapę, co pozwoliło ustalić, że piramida w Toniná jest najwyższą budowlą prekolumbijską na ziemiach Meksyku i jedną z najwyższych na terenie Mezoameryki.

 Północna fasada Akropolu w Toniná (fot. Héctor Motaño, INAH)

Bogactwo archeologiczne stanu Guanajuato (Meksyk)

Oryginalny artykuł: Exhiben la riqueza arqueologica de Guanajuato

W Muzeum Sztuki i Historii Guanajuato w mieście León (Meksyk) zorganizowano specjalną wystawę poświęconą archeologii stanu Guanajuato i zaprezentowano około 300 artefaktów, z których wiele udostępniono zwiedzającym po raz pierwszy. Wystawa, będąca rezultatem wielu lat prac prowadzonych na ziemiach Guanajuato, ma na celu przedstawienie licznych aspektów kulturowych dawnych mieszkańców tego rejonu, ich życia codziennego, wierzeń religijnych i architektury. Kuratorami wystawy są archeolodzy Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH). Wystawa obejmuje zarówno przedmioty pochodzące z siedmiu prekolumbijskich stanowisk w Guanajuato, jak i świadectwa znalezione w mieście León, badane w ostatnich latach i ukazujące bogactwo kulturowe tych ziem.

Maska kultury Chupícuaro (Museo de Acámbaro, Guanajuato) (fot. INAH)

Gra "patolli" w Tikal

Oryginalny artykuł: Se realiza en Peten presentacion de hallazgo arqueologico maya

Dokumenty z czasów kolonialnych wspominają o rozpowszechnionej wśród kultur Mezoameryki grze patolli, która to nazwa pochodzi z języka náhuatl. Patolli stanowiło rodzaj gry, w której pionki przesuwano na planszy w formie podzielonego na kwadraty krzyża, nieco przypominającej naszą szachownicę. Rolę pionków pełniły ziarna fasoli, kawałki kości lub patyczki. Plansze natomiast rzeźbiono na płaskich kamieniach lub ryto bezpośrednio w pokrytych stiukiem posadzkach domów. Ryty takie, pochodzące z okresu klasycznego i postklasycznego zachowały się także na ziemiach Majów, miedzy innymi w Calakmul, Nakum i Xunantunich. Do listy tej możemy dodać Tikal, gdzie podczas prac archeologicznych prowadzonych ostatnio przez badaczy japońskich (z Uniwersytetu Kanazawa) i gwatemalskich (z Ministerstwa Kultury i Sportu) natrafiono na tablicę do gry patolli.

Stiukowa posadzka z wyrytą tablicą do patolli (fot. Ministerstwo Kultury i Sportu, Gwatemala)

Ocalono zagrożone miasta Majów w Belize

Oryginalny artykuł: Endangered ancient Maya sites saved

Malownicze miejsce, zwane Tamarindo - od licznych tego gatunku drzew tropikalnych rosnących w okolicy - położone jest w pobliżu pięknej i rozległej Laguny New River, w północnym Belize. Zachowały się tam pozostałości dawnego miasta Majów. Chociaż w stosunkowo niewielkiej odległości znajduje się dobrze znany majański ośrodek Lamanai, to jednak Tamarindo nigdy nie zostało dokładnie zbadane i nie prowadzono tam prac archeologicznych.

Tamarindo - widok na Lagunę New River (fot. Maya Research Program) 

Położenie Tamarindo zapewniało dawnym mieszkańcom dostęp do szlaków handlowych, a zatem musiał to być ważny ośrodek. Nie ulega wątpliwości, że pewnego dnia, gdy tylko zostaną podjęte pierwsze prace wykopaliskowe zakrojone na szeroką skalę, archeolodzy dokonają tam znaczących odkryć. Działania takie będą jednak możliwe jedynie dzięki temu, że ostatnio zarząd Maya Research Program (MRP) nabył 83,6 akrów ziemi wzdłuż Laguny New River, na którym to terenie leży właśnie Tamarindo. Jest to najnowszy z serii obszarów nabytych przez Maya Research Program, który ma nadzieję nie tylko ochronić naturalne środowisko, ale i bezcenne bogactwa archeologiczne. Zostałyby one bowiem wkrótce bezpowrotnie utracone lub zniszczone przez developerów, którzy oczyszczają tereny w celu przeznaczenia ich na obszary rolnicze. Taki los spotkał już liczne miejsca położone w tym rejonie.

Jedna z największych budowli w Tamarindo. Ma około 10 metrów wysokości i 40 metrów długości
(fot. Maya Research Program)

Na Płaskowyżu Nazca odkryto 24 nowe geoglify

Oryginalny artykuł: Yamagata University Team discovers 24 ancient geoglyphs in Peru

Dwa dni temu uczeni z Uniwersytetu Yamagata (Japonia) oficjalnie poinformowali, że podczas ostatniego sezonu (na przełomie grudnia i stycznia) natrafili na 24 nowe geoglify na Płaskowyżu Nazca w południowym Peru, w odległości półtora kilometra na północ od miasta Nazca. Odkrycia dokonała grupa dziesięciu badaczy pod kierunkiem profesora antropologii kulturowej Masato Sakai. Japończycy rozpoczęli prace na tym terenie już w 2004 roku, a w latach 2013-2014 zdołali odkryć 41 najróżniejszych figur geometrycznych. Obecnie w ich pobliżu natrafiono na pięć nowych, a kolejnych dziewiętnaście zlokalizowano na stoku wznoszącego się nieopodal wzgórza. Znaczna część geoglifów  przedstawia lamy.

Nowe geoglify przedstawiające lamy (Projekt Uniwersytetu Yamagata, Japonia)

Majańska "Cytadela" w El Pilar zaczyna odsłaniać tajemnice

Oryginalnt artykuł: Mysterious maya citadel begins to reveal its secrets

W marcu bieżącego roku ukazała się na naszym blogu informacja o tajemniczym kompleksie architektonicznym Majów, odkrytym na terenie stanowiska archeologicznego El Pilar, leżącego w rejonie Belize River, w pobliżu granicy Belize z Gwatemalą (link: "Zagadkowa "Cytadela" Majów w El Pilar (Belize)" ). Archeolog Anabel Ford, kierująca od wielu lat badaniami i wykopaliskami w El Pilar obiecała wówczas, że powróci do tego miasta, aby kontynuować prace, które pozwolą odsłonić ową niezwykłą budowlę, porośniętą dżunglą i nazwaną „Cytadelą” ze względu na jej oddalenie od centralnej części miasta i wyraźnie obronny charakter. Należy bowiem pamiętać, że do tej pory o istnieniu owej konstrukcji wiedziano jedynie dzięki zastosowaniu technologii LiDAR i umieszczeniu aparatury na pokładzie helikoptera przelatującego nad terenem El Pilar. Uczeni byli zatem w stanie tylko naszkicować zarys kompleksu wznoszącego się na wzgórzu i obejmującego koncentryczne tarasy i sześć budowli, w tym dwóch świątynnych. Anabel Ford dotrzymała słowa i wraz z zespołem badaczy powróciła do El Pilar, aby rozpocząć prace wykopaliskowe.

Obraz pokazujący "Cytadelę" i wznoszące się tam budowle (BRASS / El Pilar)

Obraz uzyskany dzięki technologii LiDAR pokazuje budowle El Pilar
z "Cytadelą" (po lewej stronie) (Projekt BRASS / El Pilar)

Wystawa poświęcona Drodze Inków

Oryginalny artykuł: Inka road still a monumental achievement after 500 years

Smithsonian’s National Museum of the American Indian w Waszyngtonie przygotowało specjalną wystawę poświęconą słynnej Drodze Inków, która stała się jednym z największych osiągnięć inżynieryjnych Ameryki prekolumbijskiej. Wystawa potrwa do 1 czerwca 2018 roku, a jej celem jest pokazanie, jak budowano Drogę Inków bez użycia metalowych narzędzi, koła i bez pomocy zwierząt pociągowych. System dróg, długości ponad 24 000 mil, biegnie poprzez ziemie Argentyny, Boliwii, Chile, Kolumbii, Ekwadoru i Peru, a jego utworzenie było nie lada wyzwaniem, biorąc pod uwagę tereny od pustynnych wybrzeży Oceanu Spokojnego po wysokie góry Andów, oddzielone od siebie dolinami, charakteryzującymi się bioróżnorodnością i wieloma jedynymi w swym rodzaju ekosystemami. Kuratorzy wystawy, Ramiro Matos i José Barreiro poświęcili sześć minionych lat na badania, podróże i dokumentację Drogi Inków.

Brama Rumi Colca w Cusco (fot. Doug McMains)

Preinkaskie grobowce i inne odkrycia w El Triunfo (Peru)

Oryginalny artykuł: Hallan 14 tumbas pertenecientes a culturas mochica, chimu y lambayeque

Jak poinformował archeolog Edgar Bracamonte Lévano, podczas czterech tygodni prac wykopaliskowych prowadzonych na terenie kompleksu Bola de Oro – El Triunfo, w dystrykcie Pomalca (region Lambayeque) odkryto świątynię kultury Mochica z zachowanymi kolejnymi fazami budowy, cmentarz z czasów kultury Lambayeque oraz pozostałości prawdopodobnego zamieszkania w okresie formatywnym. Do tej pory natrafiono na czternaście grobowców, z których jeden pochodzi z kultury Chimú, inny z Mochica, a pozostałe - z kultury Lambayeque. Bogactwo znalezisk pozwala zrozumieć proces rozwoju kulturowego w Dolinie Lambayeque.

Jeden z grobowców odkrytych w Bola de Oro - El Triunfo (fot. Wilfredo Sandoval / El Comercio)