Inkaskie artefakty na wystawie w Túcume (Peru)

Oryginalny artykuł: Se exhibiran tesoros del gobernante inca

Muzeum na terenie stanowiska archeologicznego Túcume (około 30 kilometrów od Chiclayo, Peru) przygotowuje wystawę, której otwarcie nastąpi w sierpniu bieżącego roku. Zostaną wówczas zaprezentowane cenne klejnoty odkryte przez Alfredo Narvaeza w Huaca Larga w 1991 roku.

Korona z pozłacanej miedzi, pochodząca z grobowca odkrytego w 1991 roku
(fot. Wilfredo Sandoval, El Comercio)

Około czterystu najróżniejszych artefaktów, które obejmują przedmioty z metalu, ceramikę i bawełniane tkaniny, było przechowywanych przez 23 lata i dopiero teraz zostanie udostępnione zwiedzającym. Po raz pierwszy będzie można podziwiać wspaniałe skarby złożone w grobie inkaskiego dostojnika, którego pochowano wraz z dwoma innymi mężczyznami, pełniącymi funkcję strażników oraz z dziewiętnastoma tkaczkami.

Przedmioty znalezione na terenie Túcume (fot. Wilfredo Sandoval, El Comercio)

Maczugi z kolcami dołączają do majańskiego arsenału

Oryginalny artykuł: April Holloway. Traumatic skull injuries reveal Mayans used spiked clubs. Ancient Origins 24.03.2014.

Fortyfikacje, broń oraz malowidła przedstawiające sceny bitewne pokazują, że Majowie nie byli cywilizacją miłującą pokój. Od dawna wiadomo, że używali w walce takiej broni jak dmuchawki, włócznie, noże i dzidy, a teraz naukowcy znaleźli także dowody na stosowanie maczug z kolcami, które zadawały ofiarom katastrofalne w skutkach obrażenia. Badania objęły 116 czaszek z okresu 600 p.n.e. - 1542 n.e. z 13 stanowisk archeologicznych i rzucają nowe światło na majańskie wojny oraz przeczą teorii, że wojny były przyczyną upadku klasycznej cywilizacji Majów.

Fragment malowidła ściennego z Bonampak przestawiający scenę walki. Współczesna rekonstrukcja (fot. Wikimedia Commons)

Piramidzie Słońca w Meksyku grozi zawalenie

Oryginalny artykuł: Frank Nowikowski. Huge Mexican pyramid could collapse like a sandcastle. New Scientist 5.03.2014.

Piramida Słońca w Meksyku jest w niebezpieczeństwie: jej jedna strona jest znacznie suchsza od drugiej, co może doprowadzić do zawalenia piramidy, jeśli nie uda się znaleźć środków zaradczych.

W okresie I-VII w. Piramida Słońca była centrum największego miasta obu Ameryk,  obecnie znanego jako Teotihuacan, o populacji ponad 125 tys. osób, co w owych czasach czyniło je jednym z największych miast świata. Sama Piramida Słońca do dziś jest jedną z największych piramid na świecie. Z zewnątrz pokrywają ją 3 mln ton skały wulkanicznej, ale w środku jest to ziemny kopiec.

Widok na Piramidę Słońca i Aleję Zmarłych z Piramidy Księżyca (fot. Wikimedia Commons)

Odkrycie majańskiego kompleksu rezydencjalnego w Xno'ha (Belize)

Oryginalny artykuł: Archaeological team uncovers elite residential complex

Archeolodzy, prowadzący wykopaliska na terenie majańskiego stanowiska Xno’ha w północno-zachodnim Belize, powiadomili o dotychczasowych wynikach swoich badań. Przez cztery tygodnie w lipcu 2013 roku, w ramach projektu Maya Research Program realizowanego przez University of Texas w Tyler, grupa archeologów, studentów i woluntariuszy odkopywała kompleks rezydencjalny majańskiej elity.

Pozostałości kompleksu rezydencjalnego w Xno'ha, Belize (fot. Maya Research Program)

Prace, którymi kierował Alexander Parmington, skupiły się na grupie architektonicznej oznaczonej jako „Patio Group 78”. Tego typu kompleksy, obejmujące zazwyczaj budowle wzniesione w formie litery L, skierowane na wschód i otaczające centralny plac bądź dziedziniec, stanowiły miejsce zamieszkania przedstawicieli majańskiej elity. Takie cechy wykazuje również Grupa 78 w Xno’ha będąca zespołem podłużnych budowli ze sklepieniami i wewnętrznymi komnatami.

Jedna z budowli w kompleksie rezydencjalnym (fot. Maya Research Program)

Kurze DNA nie potwierdza prekolumbijskich kontaktów między Polinezją a Ameryką

Oryginalny artykuł: Chicken bones tell true story of Pacific migration. Phys.org 17.03.2014.

Najnowsze badania genetyczne kurzego DNA nie potwierdzają hipotezy, że Polinezyjczycy dotarli do Ameryki przed Kolumbem. Australijskie Centrum Antycznego DNA (ACAD) na University of Adelaide przeprowadziło badania antycznego DNA kurzych kości znalezionych na stanowiskach archeologicznych w różnych miejscach Pacyfiku w celu zbadania pochodzenia i rozprzestrzenienia pierwszych polinezyjskich kur. Pokazują one, że wcześniejsze hipotezy o prekolumbijskich kontaktach między Polinezją a Ameryką Południową były prawdopodobnie oparte na analizie zanieczyszczonych próbek. Natomiast w najnowszych badaniach udało się zidentyfikować i prześledzić unikalnych marker genetyczny pierwotnych kur polinezyjskich, obecny jedynie na Pacyfiku i na południowoazjatyckich wyspach.

Kur bankiwa (Gallus gallus) uważany za dzikiego przodka kury domowej (Gallus gallus domesticus) (fot. Wikimedia Commons)

Pahñú (stan Hidalgo, Meksyk) miejscem obserwacji słońca

Oryginalny artykuł: La ciudad de Pahñú era un observatorio solar

Prekolumbijskie miasto Pahñú, leżące na ziemiach obecnego stanu Hidalgo (Meksyk), stanowiło szczególne miejsce obserwacji ruchu słońca, które wyłania się nad wzgórzami wznoszącymi się po wschodniej i zachodniej stronie. Badacze Projektu Pahñú, prowadzący prace dotyczące archeoastronomii, ustalili daty związane z obserwacjami wschodu słońca i jego przejścia przez zenit. Jak wyjaśnia kierujący projektem dr Fernando López Aguilar z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), dla dawnych mieszkańców Pahñú wyjątkowo ważne okazały się dni: 13-14 kwietnia, 19-20 maja, 24-25 lipca i 29-30 sierpnia.

Panorama Pahñú z okolicznymi wzgórzami widocznymi na horyzoncie (fot. Meliton Tapia, INAH)

Miasta Majów: Yaxhá (Gwatemala)

Yaxhá leży nad brzegiem jeziora o tej samej nazwie, w odległości około 30 kilometrów od Tikal. Miejsce to stanowi jednocześnie rezerwat przyrody o bogatej florze i faunie, będący ostatnim schronieniem białego żółwia i niektórych ginących gatunków ryb. Słowo yaxhá oznacza zielono-niebieską wodę i jest oryginalną nazwą, nadaną temu miastu przez Majów już w czasach prekolumbijskich.

Jezioro Yaxhá

Yaxhá jest jednym z najstarszych ośrodków w tej części Peten gdyż było zamieszkiwane już w okresie preklasycznym, od około 600 r. p.n.e. Z czasem miasto osiągnęło spore rozmiary i zaczęło dominować na ziemiach położonych wokół jezior Yaxhá i Sacnab. Już we wczesnym okresie klasycznym tamtejsi władcy wznieśli pierwsze stele, które choć zachowały się do dziś jedynie we fragmentach, to świadczą o znaczeniu miasta.

Stela 4 z wczesnego okresu klasycznego

Ewolucja języków potwierdza hipotezę o zamieszkaniu Beringii

Oryginalny artykuł: Language 'evolution' may shed light on human migration out-of-Beringia. Phys.org 13.03.2014.

Języki naturalne podlegają ciągłej ewolucji, która może rzucić światło na migrację ludzi do i z Beringii. Analiza ewolucyjna języków północnoamerykańskich i środkowosyberyjskich pokazuje, że miały one wspólnego przodka, a kiedy ludzie opuścili Beringię, niektórzy powrócili do Azji Środkowej, podczas gdy pozostali ruszyli na podbój Ameryki. Wyniki badań zostały opublikowane w PLOS ONE 12 marca przez Marka Sicoli z Uniwersytetu Georgetown i Gary'ego Holtona z Uniwersytetu Alaska Fairbanks.

Linia brzegowa Azji i Ameryki Północnej pod koniec plejstocenu. Centrum dystrybucji geograficznej języków jenisejskich i na-dene znajduje się w Beringii. Z tego centrum brązowe strzałki pokazują ekspansję na wybrzeże Ameryki Północnej i w głąb Syberii. Niebieska strzałka wskazuje ekspansję na-dene w głąb kontynentu (rys.: Mark A. Sicoli; doi:10.1371/journal.pone.0091722.g004)

Wykopaliska na terenie Xochimilco (miasto Meksyk)

Oryginalny artykuł: Descubren restos de antiguo barrio xochimilca

Badacze Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) prowadzą wykopaliska na terenie dzielnicy Xochimilco w stolicy Meksyku. Pracami, które zostały podjęte po powiadomieniu przez firmę będącą właścicielem terenu pod zabudowę, kieruje María Teresa Jimenez Sanchez. Podczas dwóch ostatnich miesięcy skupiono się na obszarze 2000 metrów kwadratowych, gdzie zachowały się fragmenty murów z czasów prekolumbijskich. Do chwili obecnej natrafiono na pozostałości trzech budowli z wewnętrznymi pomieszczeniami. Konstrukcje wzniesiono z obrobionych bloków z andezytu i prawdopodobnie otaczały one  plac. Ta część obecnego miasta Meksyk zamieszkiwana była przez kulturę Xochimilca w okresie od XII w. n.e. aż do czasu przybycia Hiszpanów.

Teren wykopalisk w dzielnicy Xochimilco, Meksyk (fot. INAH)

Najstarsze miasto Kostaryki otwarte dla turystów

Oryginalny artykuł i zdjęcia: Costa Rica’s oldest city reopens to tourists after renovation. The Tico Times 11.03.2014.

Kostaryka otwiera dla zwiedzających Narodowy Pomnik Guayabo - odrestaurowane ruiny najstarszego w kraju miasta, strategicznie położonego wysoko w górach w pobliżu wulkanu Turrialba. Zdaniem archeologa Rodolfo Tenorio datowanie ceramiki znalezionej na miejscu wskazuje, że stanowisko było zamieszkane w latach 1000-1400 n.e. i mogło mieć nawet 10-15 tys. mieszkańców, po czym z nieznanych powodów zostało opuszczone na długo przed przybyciem Europejczyków. 

Zwiedzający na centralnym placu Narodowego Pomnika Guayabo w dniu otwarcia (fot. Alberto Font / Tico Times)

W Cuzco odkryto pochówek Marcavalle sprzed 3 tys. lat

Oryginalny artykuł: First human remains from ancient Marcavalle culture found in Cuzco. The History Blog 8.03.2014.

W peruwiańskim mieście Cuzco odkryto grób zawierający szczątki pięciu osób, należące do preinkaskiej kultury Marcavalle, datowane na około 1000 r. p.n.e. Pochówek zawiera dwa podwójne groby i jeden pojedynczy. Oprócz szczątków ludzkich znaleziono naszyjniki z paciorków, narzędzia z obsydianu i kości zwierząt oraz fragmenty ceramiki z motywami charakterystycznymi dla kultury Marcavalle.

Pochówek (fot. History Blog)

Przypadkowe odkrycie majańskiego boiska do gry w piłkę

Oryginalny artykuł: Descubren juego de pelota en Yucatan

Na ziemiach stanu Jukatan (Meksyk) zlokalizowano do tej pory około 26 prekolumbijskich boisk do rytualnej gry w piłkę, nie licząc tych, które znajdują się na obszarze stanowisk archeologicznych otwartych dla zwiedzających. Nigdy jednak nie odkryto boiska Majów podczas budowy współczesnego boiska do gry w koszykówkę, jak to wydarzyło się na terenie kampusu Uniwersytetu Technologicznego UTP w Maxcanú, leżącym w odległości 65 kilometrów od Meridy, stolicy Jukatanu.

Majańskie boisko do gry w piłkę odkryte przypadkowo na terenie kampusu UTP
(fot. Centrum INAH, Jukatan)

Archeolodzy natrafili na kolejny odcinek Drogi Inków

Oryginalny artykuł: Descubren tramo de camino inca

Kiedy Hiszpanie dotarli na ziemie dawnego Peru byli zaskoczeni faktem, że Inka jadał świeże ryby dostarczane do Cusco prosto znad morza i zastanawiali się, jak to było możliwe. Obecnie zagadka została rozwiązana dzięki odkryciu kolejnego odcinka słynnej Drogi Inków. Odcinek ten, o długości około 22 kilometrów, zlokalizowano w rejonie Arequipy, na terenie przybrzeżnej strefy prowincji Caraveli. Zdaniem Guido Casaverde, koordynatora Projektu Qhapaq Ñan, wstępne badania wskazują, że ten odcinek drogi biegł na północy do administracyjnego centrum Inków w Tambo Viejo (Acarí), a na południu – do El Tambo (Atico), łącząc w ten sposób miejsca, gdzie znajdują się obecnie stanowiska archeologiczne: La Caleta, Quebrada de la Vaca (tak zwany Port Inków), Quebrada Moca i Tanaca.

Prowadzący znad morza odcinek Drogi Inków (fot. Peru21)

Cahokia pierwszym amerykańskim "tyglem narodów"

Oryginalny artykuł: Native American city on the Mississippi was America's first 'melting pot'. Phys.org 4.03.2014.

Najnowsze badania pokazują, że Cahokia - duże pre-kolumbijskie miasto położone w zbiegu rzek Missouri i Missisipi - gościła dużą grupę imigrantów.

Zdaniem Thomasa Emersona, dyrektora Inspektoratu Archeologicznego Stanu Illinois na Uniwersytecie Illinois, który kierował badaniami, tradycyjnie badacze myśleli o Cahokii jako o stosunkowo jednorodnej i stabilnej populacji przybyłej z najbliższej okolicy. Jednak teraz staje się jasne, że około roku 1100 n.e. Cahokia była ośrodkiem miejskim, w którym mogło mieszkać nawet 20 tys. osób, a takie wczesne centra miejskie na całym świecie rosną przez imigrację, a nie przez wskaźnik narodzin.

Dzieła kultury missisipijskiej: miedziane repusowane plakietki o tematyce ornitologicznej.  Po prawej: plakietka ze Spiro Mounds w Oklahomie. Po lewej: plakietka A z depozytu Wulfinga w Malden w stanie Missouri. Po środku plakietka 1 z Etowah Mounds w Georgii (fot. Herb Roe / Wikimedia Commons)

W Pachacamac znaleziono drewnianą figurkę kobiety i tkaninę z piórami

Oryginalny artykuł: Rachel Chase. Archaeologists find new artifacts at Pachacamac sanctuary near Lima, Peru. Peru This Week 5.03.2014.

Na stanowisku archeologicznym Pachacamac w Peru archeolodzy znaleźli dwa stosunkowo dobrze zachowane artefakty: małą drewnianą rzeźbę przedstawiającą kobietę i tkaninę pokrytą piórami w jaskrawych kolorach. Przedmioty zostały znalezione w miejscu zwanym "Placem Pielgrzymów".

Drewniana figurka ma 8,5 cm długości i przedstawia kobietę stojącą z rękami założonymi na piersi. Tkanina z piórami w kolorze m.in. pomarańczowym, zielonym i czarnym ma 54 cm długości i 10 cm szerokości.

Rzeźba i tkanina ozdobiona piórami, znalezione w Pachacamac (fot. Ministerstwo Kultury Peru / Peru21)

Petroglify na Hawajach

Oryginalny artykuł: Blake de Pastino. Monster Surf Exposes Rare Petroglyphs in Hawaii. Western Digs 20.02.2014.

Ponad 7-metrowe fale atakujące tej zimy wyspę O'ahu w archipelagu Hawajów oczyściły z piachu Północne Wybrzeże odsłaniając ponownie dziesiątki dużych petroglifów wyrytych w wulkanicznej skale macierzystej wzdłuż plaży Pupukea ("Biała Muszla") i przestawiających postaci ludzi oraz psów.

Petroglify na północnym brzegu O'ahu na Hawajach (fot. Donna Ching / Hawajska Fundacja Historyczna)

Odkrycie nietkniętego grobowca sprzed 1500 lat na ziemiach stanu Colima (Meksyk)

Oryginalny artykuł: Descubren una tumba de tiro intacta en Colima

Meksykańscy badacze z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), prowadzący prace wykopaliskowe w okolicy Villa de Álvarez w stanie Colima, natrafili na nietknięty grobowiec, który został zapieczętowany ponad 1500 lat temu. Jak podaje archeolog Marco Zavaleta Lucido, odkrycie to jest bardzo ważne, gdyż podobne groby szybowe są bardzo często rabowane ze względu na piękno złożonych w nich przedmiotów. Groby szybowe były typowe dla tradycji grzebalnej kultur zamieszkujących w czasach prekolumbijskich ziemie zachodniego Meksyku, należące obecnie do stanów Colima, Nayarit i Jalisco, a także do części stanu Michoacán oraz południowych krańców stanu Zacatecas. Tereny z grobowcami stanowiły szczególne miejsce kultu przodków, gdyż pochówki związane były z osobami wywodzącymi się z jednej rodziny bądź klanu.

Wnętrze grobowca odkrytego na terenie stanu Colima, Meksyk (fot. Melitón Tapia / INAH)

Miasta Majów: El Meco (stan Quintana Roo, Meksyk)

El Meco jest stosunkowo niewielkim stanowiskiem archeologicznym leżącym na wybrzeżu Morza Karaibskiego, w pobliżu słynnego Cancún. Początkowo, we wczesnym okresie klasycznym (300 – 600 n.e.) była to jedynie osada rybacka, pozostająca pod wpływem potężnego Cobá.

Widok El Meco

Rozkwit miasta, związany ze wzrostem liczby ludności i kontaktami utrzymywanymi z północno-zachodnimi ziemiami Jukatanu i rejonem obecnego Belize, nastąpił dopiero pod koniec okresu klasycznego. Aktywne uczestnictwo w sieci handlowej, przy wykorzystaniu zarówno szlaków morskich, jak i lądowych sprawiło, że w okresie postklasycznym (1000 – 1550 n.e.) El Meco stało się ważnym ośrodkiem gospodarczym.

Widok El Meco

Beringia amerykańską Atlantydą

Oryginalny artykuł: 10,000 years on the Bering Land Bridge: Ancestors of Native Americans paused en route from Asia. Science Daily 27.02.2014.

Badania genetyczne i klimatyczne wskazują, że po opuszczeniu Azji przodkowie rdzennych Amerykanów spędzili 10 tys. lat na krzewiastych nizinach szerokiego pomostu lądowego Beringa, który łączył wtedy Syberię i Alaskę. Dowodów archeologicznych brak, ponieważ pochłonął je ocean, kiedy poziom wód się podniósł. Dennis O'Rourke, antropolog z University of Utah, archeolog John Hoffecker z University of Colorado at Boulder, i Scott Elias, paleoekolog z University of London starają się pogodzić istniejące dowody genetyczne i paleośrodowiskowe potwierdzające obecność ludzi w Beringii z brakiem dowodów archeologicznych.

Współczesna linia brzegowa Syberii (po lewej) i Alaski (po prawej). Obszar ciemnozielony to Beringia, czyli lądowy pomost Beringa (obecnie pod wodą) pod koniec ostatniego zlodowacenia ok. 28-18 tys. lat temu, kiedy poziom morza był niski, a pokrywa lodu sięgała północnych stanów dzisiejszego USA (fot. Wlliam Manley, Instytut Badań Arktycznych i Alpejskich, Uniwersytet Kolorado)

Nowe fotografie urn Majów i Zapoteków

Fotogaleria: Urny Majów i Zapoteków została powiększona o 78 nowych zdjęć i obecnie jest ich aż 135. Jest kilka nowych fotografii urn Majów, ale przede wszystkim bardzo dużo urn zapoteckich, ozdobionych wizerunkami bóstw oraz jaguarów i nietoperzy - zwierząt związanych ze światem podziemnym.

  

Urny Zapoteków (Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)